ΠΕΤΡΩΤΟ ΔΟΜΟΚΟΥ

Μεγάλο χωριό του Δήμου Δομοκού, χτισμένος σε πετρώδες έδαφος πάνω στο Ναρθάκιο όρος. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 15 χιλ. βορειοανατολικά του Δομοκού και περίπου 50 χιλ. βόρεια της Λαμίας. Η παλαιά του ονομασία ήταν Τσατμά δηλαδή χαλάσματα, ονομασία που έδωσαν στην περιοχή οι Τούρκοι από τα ερείπια του Αρχαίου Ερινεού. Από την αρχαιότητα υπήρξε κόμβος της μεγάλης οδού η οποία ένωνε τις αρχαίες πόλεις της Μελιταίας και του Ερινεού  καταλήγοντας στο Θεσσαλικό κάμπο ανάμεσα στα Φάρσαλα και το Δίλοφο. Η οδός αυτή, από και προς τη Μελιταία, περνούσε απ' την περιοχή «Μπουλόγουρνας» και κατέληγε στο κέντρο ανεφοδιασμού στο Ενετικό Κάστρο στην περιοχή «Κουρί», τοποθεσία «Κουκουηρό» (σε συμβόλαια του 1883 αναφέρεται η τοποθεσία «Παλιό Καστρί»).
 Στην περιοχή αυτή υπάρχουν ευρήματα που μαρτυρούν την ύπαρξη Ενετικού Κάστρου και Βυζαντινής Εκκλησίας. Επίσης βρέθηκαν αρκετά νομίσματα από καλλιεργητές στην περιοχή «Πυργάκι» (μικρός πυργίσκος ) που βρίσκεται απέναντι απ' το Ενετικό κάστρο (σύνορα των χωριών Βουζίου - Μαντασιάς- Πολυδέντρι). Η οδός συνέχιζε προς  τη σημερινή διασταύρωση Mαvτασιάς με κατεύθυνση το «Ζούπουρνο» και στην περιοχή του Λόγγου περνούσε απέναντι στην περιοχή «Τρία Δέντρα» εκεί συναντούσε το μεγάλο δρόμο του Δομοκού που ανηφόριζε στο Πετρωτό μέσω της Αχλαδιάς (Καρατζαλιόστρατα).

Συνεχίζοντας μετά τα «Τρία Δέντρα» πήγαινε ανάμεσα στο Πετρωτό και την Αχλαδιά δίπλα απ' το κάστρο του Ερινεού και το σημερινό «Κιοτίκι» και συνέχιζε δεξιά απ' τη «Κακκόσκαλα» ή «Κακκοσκάλι» με κατεύθυνση το Θεσσαλικό κάμπο. Στο ύψος του κάστρου του Ερινεού και στην περιοχή «Κιοτίκι» υπάρχει υπόγεια διάβαση που είναι κάθετη στο δρόμο και συνδέει αυτό με την απέναντι πλευρά.

Σύμφωνα με αναφορές το Τσιατμά είχε αμιγώς τουρκικό πληθυσμό και κατά την περίοδο της απελευθέρωσης όπως και μετά την αποχώρηση των Τούρκων εποικίστηκε από Έλληνες.

Σε μια από τις αποτυχημένες επαναστατικές προσπάθειες κατά την Τουρκοκρατία, το 1740 στη περιοχή είχε διεξαχθεί μεγάλη μάχη στο Τσιατμά με τον οπλαρχηγό Κυριάκο Βασδέκη στην τοποθεσία «Mπoυλγόρεμα» στην οποία σκοτώθηκαν 600 Τούρκοι.

Μετά την επανάσταση του 1857 καθώς οι κάτοικοι της επαρχίας Δομοκού σκόρπισαν άτακτα προς τα χωριά της Λαμίας (της ελεύθερης τότε Ελλάδας) στην Τσoπαλvάτα, Νταϊτσιά ή Λυγαριά, Λιαvoκλάδι, Καστρί, Μ. Βρύση, Λιμογάδι κλπ. Τότε οι Τούρκοι με έδρα το Τσιατμά σκόρπισαν τον πανικό με αντίποινα στην επανάσταση και πιθανότατα με αφορμή συκοφαντίες που εκτοξεύτηκαν εναντίον των Ελλήνων. Με το διορισμό του Επισκόπου Χρύσανθου (1867-1878) βλέπουμε τον επαναπατρισμό των φοβισμένων και διασκορπισμένων κατοίκων της περιοχής και ίδρυση αλληλoδιδακτικών σχoλείων. Για τον πληθυσμό της επαρχίας Δομοκού δεν υπήρχαν σοβαρά επίσημα στοιχεία την εποχή εκείνη είναι όμως βέβαιο πως στην περιοχή τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας κατοικούσαν Έλληνες και Τούρκοι σε αναλογία 3 προς 1.

Το Πετρωτό ως Τσατμά ανήκε αρχικά στον Δήμο Θαυμακών και αποτέλεσε ίδια κοινότητα το 1912. Αρχικά αποτελέστηκε από τους συνοικισμούς Τσατμά και Καρατζάλι (τη σημερινή Αχλαδιά Δομοκού). Ο συνοικισμός Καρατζάλι αποσπάστηκε και αναγνωρίστηκε σε ίδια κοινότητα (διάταγμα της 26-2-1924, ΦΕΚ 44/Α΄της 28-2-1924).

Μετονομάστηκε από Τσατμά σε «Πετρωτόν Φθιώτιδος και Φωκίδος» το έτος 1930 (διάταγμα της 17-7-1930, ΦΕΚ 251/Α΄της 24-7-1930). Σε κοντινή απόσταση, περίπου ένα χιλιόμετρο νότια του χωριού σώζονται τα ερείπια της σημαντικής πόλης του Αρχαίου Ερινεού καθώς και μεγάλο μέρος των τειχών της Ακρόπολης.

Το χωριό είναι χτισμένο με όμορφα πετρόχτιστα σπίτια από την πέτρα που όπως μαρτυρά και το όνομά του υπάρχει σε αυθονία στην περιοχή.

Οι κάτοικοι του Χωριού φιλόξενοι και ζεστοί θα σας υποδεχθούν και θα σας παρέχουν τα απαραίτητα για μια όμορφη περιήγηση στην περιοχή. Στο χωριό υπάρχουν παραδοσιακά καφενεία για να απολαύσετε τον καφέ σας και η ξακουστή ταβέρνα του Θανάση για το φαγητό σας, ιδίως τις καλοκαιρινές βραδιές και με ξεχωριστές λιχουδιές. Προστάτιδα του Πετρωτού είναι Αγία Παρασκευή και η Εκκλησία της στην κορυφή του χωριού πάνω από την πλατεία. Πανηγυρίζει την 26 Ιουλίου κάθε χρόνο, με σχετικές πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Δημήτρης Καρέλης