ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΜΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ:
Με την εγκύκλιο 1170/2012, το Υπουργείο Οικονομικών διευκρινίζει τις
διαθέσιμες ρυθμίσεις για την πληρωμή φορολογικών οφειλών προς το
δημόσιο με στόχο να ξεκαθαρίσει το τοπίο στις εφορίες όλης της χώρας.
Συγκεκριμένα, μειώνονται σε εκατό (100) ευρώ τα ελάχιστα ποσά των δόσεων
για όλα τα προγράμματα ρύθμισης, με την προϋπόθεση όμως, η υπαγωγή σε
κάποιο από αυτά να γίνεται από την δημοσίευση του ν.4038/2012 και
έπειτα, δηλαδή από τις 2 Φεβρουαρίου 2012 και εξής.
Σημειωτέον ότι για τα χρέη που είχαν
βεβαιωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2010, ο οφειλέτης τους μπορεί να
ζητήσει την ρύθμισή τους:
είτε μέσω των διατάξεων του άρθρου 14 του ν.3888/2010 => 45 ΔΟΣΕΙΣ
είτε μέσω χορήγησης διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής τους σύμφωνα με τον ν.2648/1998 => μέχρι 48 ΔΟΣΕΙΣ
Α) Η δυνατότητα του Υπουργού Οικονομικών, να χορηγεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατόπιν γνωμοδότησης της Επιτροπής του ν.2648/1998, μέχρι και τον τριπλασιασμό αριθμό δόσεων, καταργείται (άρθρο 17).
Β) Το άρθρο 17 του ιδίου νόμου, γίνεται σαφέστερο όσον αφορά στην ικανότητα του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. να χορηγεί σε οφειλέτες διευκόλυνση τμηματικής καταβολής σε δόσεις, από καταλογισμό αποδοχών, συντάξεων και άλλων βοηθημάτων που έχουν ληφθεί αχρεωστήτως και δίχως δόλο.
Εάν επέλθει απώλεια της προαναφερόμενης διευκόλυνσης, η δεύτερη προκύπτουσα λύση εισάγει το σύστημα του αριθμού δόσεων που προκύπτουν με βάση το άθροισμα των συντελεστών αξιολόγησης των κριτηρίων και με πρώτη δόση τουλάχιστον το 15% της οφειλής για την οποία ζητείται η διευκόλυνση.
Γ) Με τη χρήση του ν.3888/2010, δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες να ρυθμίσουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους ( μέχρι 30/9/2010 ) σε 45 δόσεις με μείωση των προσαυξήσεων: 100% όταν η καταβολή γίνεται μία φορά ή με έκπτωση 50% στην καταβολή σε 45 δόσεις.
Για να επωφεληθούν από τις διατάξεις αυτές πρέπει να καταβάλουν τις δόσεις που αντιστοιχούν από τον Οκτώβριο του 2010 έως σήμερα.
Δ) Παράλληλα, καταργείται η διάταξη του άρθρου 8 παρ.8 του ν.2648/1998, όπου υπήρχε ως βασική προϋπόθεση η ταυτόχρονη κατάθεση εγγυητικής επιστολής του πιστωτικού ιδρύματος, προκειμένου να εξεταστεί αίτημα επανεξέτασης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής για οφειλές από παρακρατούμενους φόρους και από φόρο εισοδήματος.
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ 48 ΔΟΣΕΙΣ (ν.2648/1998)
Ο ν.2648/1009 λειτουργεί με ένα σύστημα bonus, βάσει του οποίου οι δόσεις δύνανται να φτάσουν το τριπλάσιο του αριθμού των δόσεων που προκύπτει από το άθροισμα των συντελεστών των κριτηρίων βαρύτητας, αλλά δεν μπορούν όμως να υπερβαίνουν τις 48 κατ’ ανώτατο όριο. Οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής υπολογίζονται μόνο έως το χρόνο έκδοσης της απόφασης.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
1 – 5 → Οικονομική αδυναμία
0 – 4 → Διασφάλιση οφειλής
0 – 5 → Προέλευση οφειλής
0 – 4 → Συμπεριφορά οφειλέτη
0 – 4 → Αιτία διευκόλυνσης
1 – 4 → Αιτιολόγηση Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ.
Για την υποβολή αίτησης, ο οφειλέτης οφείλει να προσκομίσει δικαιολογητικά που να τεκμηριώνουν τα παραπάνω. Για παράδειγμα:
1. Οικονομική αδυναμία
- Αντίγραφο Ισολογισμού με ζημιά
- Μείωση εισοδήματος σε επίπεδο Φυσικού Προσώπου
- Ασθένεια
- Φυσική ή άλλη καταστροφή επιχείρησης
2. Διασφάλιση οφειλής
Ευνοϊκότερη είναι η μεταχείριση όταν για την οφειλή έχει γίνει προσημείωση ακινήτου ή/και δέσμευση καταθέσεων ή/και κατάσχεση εις χείρας τρίτων. Το Δημόσιο δεν θεωρεί εξασφαλισμένη μία οφειλή όταν προσημειώνει ένα ακίνητο ίδιας αξίας, δεδομένου ότι η εκμετάλλευσή του απαιτεί να περάσει μέσα από διαδικασία πλειστηριασμού που μπορεί εν τέλει να μην καλύψει την οφειλή.
3. Προέλευση οφειλής
Τη χειρότερη αντιμετώπιση (μηδενικός συντελεστής) έχουν οι οφειλές από παρακρατούμενους φόρους, ΦΠΑ, εισόδημα, χαρτόσημο, ΦΜΥ κτλ. Μεγαλύτερο συντελεστή βαρύτητας, άρα και περισσότερες δόσεις, έχουν οι οφειλές από φόρο κληρονομιάς.
4. Συμπεριφορά οφειλέτη
Ο οφειλέτης κρίνεται θετικά αν δεν έχει ζητήσει άλλη ρύθμιση στο παρελθόν. Η απώλεια ρύθμισης βαθμολογείται αρνητικά, με χαμηλό συντελεστή βαρύτητας.
5. Αιτία Διευκόλυνσης
Ο νομοθέτης εξετάζει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο οφειλέτης και ζητάει ρύθμιση. Όταν εκκρεμεί πλειστηριασμός ή υπάρχει ποινική δίωξη, ο συντελεστής βαρύτητας είναι χαμηλός. Καλύτερη είναι η αντιμετώπιση όταν η ρύθμιση γίνεται για να πάρει αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας ή χωρίς καμία προφανή αιτία.
Εάν και πάλι επέλθει απώλεια της προαναφερθείσας διευκόλυνσης, τότε χορηγείται ο αριθμός των δόσεων που απέμεινε, με πρώτη δόση τουλάχιστον το 20% της οφειλής και ταυτόχρονη κατάθεση εγγυητικής επιστολής αορίστου διάρκειας, για λόγους διασφάλισης της πληρωμής των δόσεων αυτών.
ΠΟΙΟΣ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΟΣΕΙΣ
Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. για βεβαιωμένη οφειλή έως 300.000 ευρώ.
Η Επιτροπή του άρθρου 15 του ν.2648 για βεβαιωμένη οφειλή από 300.000 ευρώ έως 800.000 ευρώ. Η επιτροπή αυτή συγκαλείται στο Υπουργείο Οικονομικών.
Ο Υπουργός Οικονομικών για βεβαιωμένη οφειλή που ξεπερνά τις 800.000 ευρώ.
Για όλα τα παραπάνω ζητήματα, απαιτείται η καταβολή ενός παράβολου ανά φορά, με εξαίρεση την υποβολή ζητήματος επανεξέτασης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής.
Όσον αφορά στα ζητήματα επανεξέτασης, δεν γίνεται δεκτή αίτηση επανεξέτασης, εφόσον δεν έχει καταβληθεί ήδη έστω μια δόση της αρχικής διευκόλυνσης, ενώ το αίτημα προς επανεξέταση θα πρέπει να υποβάλλεται σε αποκλειστική προθεσμία δύο μηνών από την ημερομηνία της τελευταίας εμπρόθεσμης καταβολής δόσης της πρώτης διευκόλυνσης.
Από νομικής απόψεως, οι ρυθμίσεις της ΠΟΛ 1170 αλλά και η συνέπεια του οφειλέτη στην τμηματική εκπλήρωση της καταβολής των χρεών αναστέλλει τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, όπως και την ποινική δίωξη, για οφειλές πάνω των 5.000ευρώ.
Το Δημόσιο όμως διατηρεί τα δικαιώματά του και μετά την συμμόρφωση του οφειλέτη στις διατάξεις της εν προκειμένω ΠΟΛ, προκειμένου να μην χορηγήσει αποδεικτικό ενημερότητας όταν τα χρέη δεν είναι ασφαλισμένα και να επιβάλλει κατασχέσεις και εγγραφή προσημειώσεων και υποθηκών επί ακινήτων. Επίσης, δύναται να προβεί σε συμψηφισμό των χρηματικών απαιτήσεων του οφειλέτη, όπως και να απαγορεύσει την έξοδό του από την χώρα.
Συνολικά το σύστημα της ρύθμισης των οφειλών δεν ευνοεί την αποπληρωμή τους, δεδομένης της οικονομικής στενότητας που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και τα φυσικά πρόσωπα.
Χρειάζονται γενναίες αποφάσεις όπως η αύξηση του αριθμού των δόσεων σε τουλάχιστον 60 και η αυτοματοποίηση της διαδικασίας για την χορήγηση του μέγιστου αριθμού των δόσεων. Ενδεχομένως θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία ενδιάμεση κατάσταση όπου ο οφειλέτης θα πληρώνει μόνο τις προσαυξήσεις, εφόσον είναι εξασφαλισμένο το συνολικό ποσό.
TaxExpertsTeam
είτε μέσω των διατάξεων του άρθρου 14 του ν.3888/2010 => 45 ΔΟΣΕΙΣ
είτε μέσω χορήγησης διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής τους σύμφωνα με τον ν.2648/1998 => μέχρι 48 ΔΟΣΕΙΣ
Α) Η δυνατότητα του Υπουργού Οικονομικών, να χορηγεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατόπιν γνωμοδότησης της Επιτροπής του ν.2648/1998, μέχρι και τον τριπλασιασμό αριθμό δόσεων, καταργείται (άρθρο 17).
Β) Το άρθρο 17 του ιδίου νόμου, γίνεται σαφέστερο όσον αφορά στην ικανότητα του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. να χορηγεί σε οφειλέτες διευκόλυνση τμηματικής καταβολής σε δόσεις, από καταλογισμό αποδοχών, συντάξεων και άλλων βοηθημάτων που έχουν ληφθεί αχρεωστήτως και δίχως δόλο.
Εάν επέλθει απώλεια της προαναφερόμενης διευκόλυνσης, η δεύτερη προκύπτουσα λύση εισάγει το σύστημα του αριθμού δόσεων που προκύπτουν με βάση το άθροισμα των συντελεστών αξιολόγησης των κριτηρίων και με πρώτη δόση τουλάχιστον το 15% της οφειλής για την οποία ζητείται η διευκόλυνση.
Γ) Με τη χρήση του ν.3888/2010, δίνεται η δυνατότητα στους οφειλέτες να ρυθμίσουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη τους ( μέχρι 30/9/2010 ) σε 45 δόσεις με μείωση των προσαυξήσεων: 100% όταν η καταβολή γίνεται μία φορά ή με έκπτωση 50% στην καταβολή σε 45 δόσεις.
Για να επωφεληθούν από τις διατάξεις αυτές πρέπει να καταβάλουν τις δόσεις που αντιστοιχούν από τον Οκτώβριο του 2010 έως σήμερα.
Δ) Παράλληλα, καταργείται η διάταξη του άρθρου 8 παρ.8 του ν.2648/1998, όπου υπήρχε ως βασική προϋπόθεση η ταυτόχρονη κατάθεση εγγυητικής επιστολής του πιστωτικού ιδρύματος, προκειμένου να εξεταστεί αίτημα επανεξέτασης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής για οφειλές από παρακρατούμενους φόρους και από φόρο εισοδήματος.
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ 48 ΔΟΣΕΙΣ (ν.2648/1998)
Ο ν.2648/1009 λειτουργεί με ένα σύστημα bonus, βάσει του οποίου οι δόσεις δύνανται να φτάσουν το τριπλάσιο του αριθμού των δόσεων που προκύπτει από το άθροισμα των συντελεστών των κριτηρίων βαρύτητας, αλλά δεν μπορούν όμως να υπερβαίνουν τις 48 κατ’ ανώτατο όριο. Οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής υπολογίζονται μόνο έως το χρόνο έκδοσης της απόφασης.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
1 – 5 → Οικονομική αδυναμία
0 – 4 → Διασφάλιση οφειλής
0 – 5 → Προέλευση οφειλής
0 – 4 → Συμπεριφορά οφειλέτη
0 – 4 → Αιτία διευκόλυνσης
1 – 4 → Αιτιολόγηση Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ.
Για την υποβολή αίτησης, ο οφειλέτης οφείλει να προσκομίσει δικαιολογητικά που να τεκμηριώνουν τα παραπάνω. Για παράδειγμα:
1. Οικονομική αδυναμία
- Αντίγραφο Ισολογισμού με ζημιά
- Μείωση εισοδήματος σε επίπεδο Φυσικού Προσώπου
- Ασθένεια
- Φυσική ή άλλη καταστροφή επιχείρησης
2. Διασφάλιση οφειλής
Ευνοϊκότερη είναι η μεταχείριση όταν για την οφειλή έχει γίνει προσημείωση ακινήτου ή/και δέσμευση καταθέσεων ή/και κατάσχεση εις χείρας τρίτων. Το Δημόσιο δεν θεωρεί εξασφαλισμένη μία οφειλή όταν προσημειώνει ένα ακίνητο ίδιας αξίας, δεδομένου ότι η εκμετάλλευσή του απαιτεί να περάσει μέσα από διαδικασία πλειστηριασμού που μπορεί εν τέλει να μην καλύψει την οφειλή.
3. Προέλευση οφειλής
Τη χειρότερη αντιμετώπιση (μηδενικός συντελεστής) έχουν οι οφειλές από παρακρατούμενους φόρους, ΦΠΑ, εισόδημα, χαρτόσημο, ΦΜΥ κτλ. Μεγαλύτερο συντελεστή βαρύτητας, άρα και περισσότερες δόσεις, έχουν οι οφειλές από φόρο κληρονομιάς.
4. Συμπεριφορά οφειλέτη
Ο οφειλέτης κρίνεται θετικά αν δεν έχει ζητήσει άλλη ρύθμιση στο παρελθόν. Η απώλεια ρύθμισης βαθμολογείται αρνητικά, με χαμηλό συντελεστή βαρύτητας.
5. Αιτία Διευκόλυνσης
Ο νομοθέτης εξετάζει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο οφειλέτης και ζητάει ρύθμιση. Όταν εκκρεμεί πλειστηριασμός ή υπάρχει ποινική δίωξη, ο συντελεστής βαρύτητας είναι χαμηλός. Καλύτερη είναι η αντιμετώπιση όταν η ρύθμιση γίνεται για να πάρει αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας ή χωρίς καμία προφανή αιτία.
Εάν και πάλι επέλθει απώλεια της προαναφερθείσας διευκόλυνσης, τότε χορηγείται ο αριθμός των δόσεων που απέμεινε, με πρώτη δόση τουλάχιστον το 20% της οφειλής και ταυτόχρονη κατάθεση εγγυητικής επιστολής αορίστου διάρκειας, για λόγους διασφάλισης της πληρωμής των δόσεων αυτών.
ΠΟΙΟΣ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΟΣΕΙΣ
Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. για βεβαιωμένη οφειλή έως 300.000 ευρώ.
Η Επιτροπή του άρθρου 15 του ν.2648 για βεβαιωμένη οφειλή από 300.000 ευρώ έως 800.000 ευρώ. Η επιτροπή αυτή συγκαλείται στο Υπουργείο Οικονομικών.
Ο Υπουργός Οικονομικών για βεβαιωμένη οφειλή που ξεπερνά τις 800.000 ευρώ.
Για όλα τα παραπάνω ζητήματα, απαιτείται η καταβολή ενός παράβολου ανά φορά, με εξαίρεση την υποβολή ζητήματος επανεξέτασης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής.
Όσον αφορά στα ζητήματα επανεξέτασης, δεν γίνεται δεκτή αίτηση επανεξέτασης, εφόσον δεν έχει καταβληθεί ήδη έστω μια δόση της αρχικής διευκόλυνσης, ενώ το αίτημα προς επανεξέταση θα πρέπει να υποβάλλεται σε αποκλειστική προθεσμία δύο μηνών από την ημερομηνία της τελευταίας εμπρόθεσμης καταβολής δόσης της πρώτης διευκόλυνσης.
Από νομικής απόψεως, οι ρυθμίσεις της ΠΟΛ 1170 αλλά και η συνέπεια του οφειλέτη στην τμηματική εκπλήρωση της καταβολής των χρεών αναστέλλει τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, όπως και την ποινική δίωξη, για οφειλές πάνω των 5.000ευρώ.
Το Δημόσιο όμως διατηρεί τα δικαιώματά του και μετά την συμμόρφωση του οφειλέτη στις διατάξεις της εν προκειμένω ΠΟΛ, προκειμένου να μην χορηγήσει αποδεικτικό ενημερότητας όταν τα χρέη δεν είναι ασφαλισμένα και να επιβάλλει κατασχέσεις και εγγραφή προσημειώσεων και υποθηκών επί ακινήτων. Επίσης, δύναται να προβεί σε συμψηφισμό των χρηματικών απαιτήσεων του οφειλέτη, όπως και να απαγορεύσει την έξοδό του από την χώρα.
Συνολικά το σύστημα της ρύθμισης των οφειλών δεν ευνοεί την αποπληρωμή τους, δεδομένης της οικονομικής στενότητας που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και τα φυσικά πρόσωπα.
Χρειάζονται γενναίες αποφάσεις όπως η αύξηση του αριθμού των δόσεων σε τουλάχιστον 60 και η αυτοματοποίηση της διαδικασίας για την χορήγηση του μέγιστου αριθμού των δόσεων. Ενδεχομένως θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία ενδιάμεση κατάσταση όπου ο οφειλέτης θα πληρώνει μόνο τις προσαυξήσεις, εφόσον είναι εξασφαλισμένο το συνολικό ποσό.
TaxExpertsTeam
www.TaxExperts.gr, www.TaxExperts.eu