ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟ -
Σε μία περίοδο που οι Ευρωπαϊκές οικονομίες και τα τραπεζικά συστήματα
περνούν κρίση, οι κυβερνήσεις, μέσα στα στενά δημοσιονομικά όρια,
προχωρούν σε παρεμβάσεις προκειμένου να γίνουν πιο ελκυστικές και να
προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια από άλλες χώρες. Η αντιμετώπιση των
δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και οι αμοιβές για την εκμετάλλευση
αυτών, αποτελούσαν ανέκαθεν ένα επενδυτικό μοχλό.
Τα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας στην Κύπρο
Με τον όρο δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας εννοούμε τις πάσης φύσεως πατέντες, πρωτότυπα, έργα και ευρεσιτεχνίες που προστατεύονται από τον περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμο 59/76. Γενικά, τα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας στην Κύπρο είναι αυτόματα και δεν χρειάζονται καμία εγγραφή. Μόνο οι ιδιοκτήτες του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να μεταφράσουν και να προσφέρουν τα έργα τους προς το κοινό. Οποιοσδήποτε παραβιάσει τα δικαιώματά τους υπόκειται σε καταβολή αποζημιώσεων καθώς και σε άλλες ποινές βάσει του Νόμου.
Ο Κυπριακός Νόμος, Ν. Κεφ. 268 (Νόμος Περί Φορολογίας του Εισοδήματος 118/2002 ) για την φορολόγηση των εισοδημάτων τροποποιήθηκε πρόσφατα, με σκοπό να καταστεί δυνατή η φοροαπαλλαγή ύψους 80% επί του καθαρού εισοδήματος, το οποίο προκύπτει από την εκμετάλλευση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, εμπορικών σημάτων ή οποιωνδήποτε άλλων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας («Intellectual Property»).
Ειδικότερα, και έως σήμερα, οι κυπριακές εταιρείες φορολογούνταν βάσει του εταιρικού φόρου ύψους 10% επί των καθαρών κερδών από οποιοδήποτε εισόδημα που προερχόταν από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Με τις πρόσφατες τροποποιήσεις, οι οποίες, σημειωτέον, ισχύουν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2012, γίνεται σαφές ότι το 80% όλων των εισοδημάτων που παράγονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, θα απαλλάσσεται από τον εταιρικό φόρο. Αυτό σημαίνει ότι μόνο το 20% των κερδών που προέρχονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας θα υπόκεινται στον εταιρικό φόρο με συντελεστή 10%.
Τα καθαρά έσοδα σε αυτή την περίπτωση ορίζονται ως εισόδημα, λόγω ακριβώς της παραπάνω εκμετάλλευσης των δικαιωμάτων μείον των εξόδων που αναλογούν στο συγκεκριμένο εισόδημα. Επιπλέον, θα επιτρέπεται στις κυπριακές εταιρείες πνευματικής ιδιοκτησίας να αποσβένουν κεφαλαιουχικές δαπάνες για τον σκοπό απόκτησης των «IP», μέσα στα 5 πρώτα χρόνια της χρήσης τους.
Με τα δεδομένα αυτά η Κύπρος ανταγωνίζεται πλέον το Λουξεμβούργο από άποψη φορολόγησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και μένει να δούμε κατά πόσο η διεθνής επενδυτική κοινότητα θα εκμεταλλευτεί τα κίνητρα αυτά.
Τα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 71 του ν.3842/2010, τα κέρδη της επιχείρησης από την πώληση προϊόντων παραγωγής της, για την οποία παραγωγή χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη στο όνομα της ίδιας επιχείρησης που αναπτύχθηκε από την ίδια, απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος για τρεις συνεχόμενες χρήσεις, αρχής γενομένης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά έσοδα από την πώληση των πιο πάνω προϊόντων.
Η απαλλαγή χορηγείται και όταν τα προϊόντα παράγονται σε εγκαταστάσεις τρίτων. Επίσης, καταλαμβάνει και τα κέρδη που προέρχονται από παροχή υπηρεσιών, όταν αυτή αφορά σε εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας, επίσης διεθνώς αναγνωρισμένης. Για να κερδίσει μία επιχείρηση τη φοροαπαλλαγή αυτή θα πρέπει να πάρει έγκριση από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Θυμίζουμε ότι η απόκτηση δικαιωμάτων από αλλοδαπές εταιρίες, φορολογείται στην Ελλάδα με 25% σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 13 του ν.2238 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος). Το ποσό αυτό βέβαια μπορεί να μειωθεί περαιτέρω σε εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας με τη συμβαλλόμενη χώρα. Στην περίπτωση της Κύπρου, η παρακράτηση φόρου μειώνεται μόλις στο 5% σύμφωνα με το άρθρο 11 της ΣΑΔΦ, ενώ η απαλλαγή του υπόλοιπου 20% χάνεται στην περίπτωση που το συμβαλλόμενο μέρος έχει την έδρα του ή μόνιμη εγκατάσταση στο έτερο κράτος.
Συμπερασματικά, η απόφαση για την εγκατάσταση μίας εταιρείας που θα έχει ως βασικό εισόδημα την εκμετάλλευση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας εξαρτάται αρχικά από τον τύπο τους. Εφόσον πρόκειται για προστατευμένα δικαιώματα από διεθνή φορέα (πχ. USPTO – United States Patent & Trademark Office ή το EPO – European Patent Office) η Ελλάδα προσφέρει πλήρη απαλλαγή στα κέρδη για τα τρία πρώτα χρόνια, χωρίς όμως να συνυπολογίζεται το γεγονός ότι ο δικαιούχος θα υποστεί τη μείωση των εσόδων εξαιτίας των παρακρατούμενων φόρων που θα καταβληθούν στις χώρες που θα διανείμει τα δικαιώματα.
Η Κύπρος εκμεταλλεύεται, αφενός το γεγονός ότι οι μειωμένοι συντελεστές φορολογίας εισοδήματος θα ισχύουν και μετά την παρέλευση των τριών ετών, αφετέρου ότι κατέχει ένα εξαιρετικά εκτενές δίκτυο Σ.Α.Δ.Φ. που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερους παρακρατούμενους φόρους.
Εννοείται, ότι εφόσον ένας Έλληνας φορολογικός κάτοικος κατέχει μετοχές σε Κυπριακή εταιρία με εισοδήματα από πνευματικά δικαιώματα, πρέπει να καταβάλει σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 54 του ν.2238/1994 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος) φόρο 25% επί των κερδών, ανεξάρτητα από το εάν τα μερίσματα αυτά έχουν εισέλθει στο εσωτερικό της χώρας (ΠΟΛ.1129/2011).
Με τον όρο δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας εννοούμε τις πάσης φύσεως πατέντες, πρωτότυπα, έργα και ευρεσιτεχνίες που προστατεύονται από τον περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας Νόμο 59/76. Γενικά, τα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας στην Κύπρο είναι αυτόματα και δεν χρειάζονται καμία εγγραφή. Μόνο οι ιδιοκτήτες του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να μεταφράσουν και να προσφέρουν τα έργα τους προς το κοινό. Οποιοσδήποτε παραβιάσει τα δικαιώματά τους υπόκειται σε καταβολή αποζημιώσεων καθώς και σε άλλες ποινές βάσει του Νόμου.
Ο Κυπριακός Νόμος, Ν. Κεφ. 268 (Νόμος Περί Φορολογίας του Εισοδήματος 118/2002 ) για την φορολόγηση των εισοδημάτων τροποποιήθηκε πρόσφατα, με σκοπό να καταστεί δυνατή η φοροαπαλλαγή ύψους 80% επί του καθαρού εισοδήματος, το οποίο προκύπτει από την εκμετάλλευση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, εμπορικών σημάτων ή οποιωνδήποτε άλλων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας («Intellectual Property»).
Ειδικότερα, και έως σήμερα, οι κυπριακές εταιρείες φορολογούνταν βάσει του εταιρικού φόρου ύψους 10% επί των καθαρών κερδών από οποιοδήποτε εισόδημα που προερχόταν από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Με τις πρόσφατες τροποποιήσεις, οι οποίες, σημειωτέον, ισχύουν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2012, γίνεται σαφές ότι το 80% όλων των εισοδημάτων που παράγονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, θα απαλλάσσεται από τον εταιρικό φόρο. Αυτό σημαίνει ότι μόνο το 20% των κερδών που προέρχονται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας θα υπόκεινται στον εταιρικό φόρο με συντελεστή 10%.
Τα καθαρά έσοδα σε αυτή την περίπτωση ορίζονται ως εισόδημα, λόγω ακριβώς της παραπάνω εκμετάλλευσης των δικαιωμάτων μείον των εξόδων που αναλογούν στο συγκεκριμένο εισόδημα. Επιπλέον, θα επιτρέπεται στις κυπριακές εταιρείες πνευματικής ιδιοκτησίας να αποσβένουν κεφαλαιουχικές δαπάνες για τον σκοπό απόκτησης των «IP», μέσα στα 5 πρώτα χρόνια της χρήσης τους.
Με τα δεδομένα αυτά η Κύπρος ανταγωνίζεται πλέον το Λουξεμβούργο από άποψη φορολόγησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και μένει να δούμε κατά πόσο η διεθνής επενδυτική κοινότητα θα εκμεταλλευτεί τα κίνητρα αυτά.
Τα Δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 71 του ν.3842/2010, τα κέρδη της επιχείρησης από την πώληση προϊόντων παραγωγής της, για την οποία παραγωγή χρησιμοποιήθηκε ευρεσιτεχνία διεθνώς αναγνωρισμένη στο όνομα της ίδιας επιχείρησης που αναπτύχθηκε από την ίδια, απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος για τρεις συνεχόμενες χρήσεις, αρχής γενομένης από τη χρήση μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά έσοδα από την πώληση των πιο πάνω προϊόντων.
Η απαλλαγή χορηγείται και όταν τα προϊόντα παράγονται σε εγκαταστάσεις τρίτων. Επίσης, καταλαμβάνει και τα κέρδη που προέρχονται από παροχή υπηρεσιών, όταν αυτή αφορά σε εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας, επίσης διεθνώς αναγνωρισμένης. Για να κερδίσει μία επιχείρηση τη φοροαπαλλαγή αυτή θα πρέπει να πάρει έγκριση από το Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.
Θυμίζουμε ότι η απόκτηση δικαιωμάτων από αλλοδαπές εταιρίες, φορολογείται στην Ελλάδα με 25% σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 13 του ν.2238 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος). Το ποσό αυτό βέβαια μπορεί να μειωθεί περαιτέρω σε εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας με τη συμβαλλόμενη χώρα. Στην περίπτωση της Κύπρου, η παρακράτηση φόρου μειώνεται μόλις στο 5% σύμφωνα με το άρθρο 11 της ΣΑΔΦ, ενώ η απαλλαγή του υπόλοιπου 20% χάνεται στην περίπτωση που το συμβαλλόμενο μέρος έχει την έδρα του ή μόνιμη εγκατάσταση στο έτερο κράτος.
Συμπερασματικά, η απόφαση για την εγκατάσταση μίας εταιρείας που θα έχει ως βασικό εισόδημα την εκμετάλλευση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας εξαρτάται αρχικά από τον τύπο τους. Εφόσον πρόκειται για προστατευμένα δικαιώματα από διεθνή φορέα (πχ. USPTO – United States Patent & Trademark Office ή το EPO – European Patent Office) η Ελλάδα προσφέρει πλήρη απαλλαγή στα κέρδη για τα τρία πρώτα χρόνια, χωρίς όμως να συνυπολογίζεται το γεγονός ότι ο δικαιούχος θα υποστεί τη μείωση των εσόδων εξαιτίας των παρακρατούμενων φόρων που θα καταβληθούν στις χώρες που θα διανείμει τα δικαιώματα.
Η Κύπρος εκμεταλλεύεται, αφενός το γεγονός ότι οι μειωμένοι συντελεστές φορολογίας εισοδήματος θα ισχύουν και μετά την παρέλευση των τριών ετών, αφετέρου ότι κατέχει ένα εξαιρετικά εκτενές δίκτυο Σ.Α.Δ.Φ. που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερους παρακρατούμενους φόρους.
Εννοείται, ότι εφόσον ένας Έλληνας φορολογικός κάτοικος κατέχει μετοχές σε Κυπριακή εταιρία με εισοδήματα από πνευματικά δικαιώματα, πρέπει να καταβάλει σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 54 του ν.2238/1994 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος) φόρο 25% επί των κερδών, ανεξάρτητα από το εάν τα μερίσματα αυτά έχουν εισέλθει στο εσωτερικό της χώρας (ΠΟΛ.1129/2011).
TaxExperts Team
www.TaxExperts.gr , www.TaxExperts.eu