Ιδιωτικοποιήσεις φυσικών πόρων στη Φθιώτιδα
Ο πλούτος του νομού στα χέρια λίγων
Της Βασιλικής Νάκου*
Το φυσικό περιβάλλον της Φθιώτιδας έχει μπει στο στόχαστρο
μεγάλων επενδυτών εδώ και αρκετά χρόνια, όμως ο κίνδυνος εκποίησής του δεν
διαφαινόταν ποτέ τόσο άμεσος. Για την ακρίβεια, στο παρελθόν τρέφαμε την ελπίδα
ότι στο τέλος κάθε απειλής θα επικρατήσει η κοινή λογική και, παρά τις δυσκολίες
του αγώνα με τα “μεγάλα συμφέροντα”, το δημόσιο συμφέρον θα αποτελούσε την ορθή
επιλογή. Ακόμα και οι προσφυγές φορέων και πολιτών στο Συμβούλιο της Επικρατείας
με αυτή την ελπίδα γίνονταν και ας κόστιζαν ακριβά. Σήμερα οι ελπίδες μας
εξανεμίζονται παρατηρώντας τα σημάδια των καιρών και την ταχύτητα με την οποία
προωθούνται πανελλαδικά μεγάλες επενδύσεις με το πρόσχημα της ανάπτυξης και της
διεξόδου από την κρίση, ακόμα και κόντρα στη σθεναρή αντίσταση των τοπικών
κοινωνιών. Στη Φθιώτιδα, δυστυχώς, δεν έχουν καν αναπτυχθεί σημαντικά τέτοιες
αντιστάσεις, καθώς κυριαρχεί η ψευδαίσθηση ότι οι μεγάλες επενδύσεις θα φέρουν
χρήμα στον τόπο και χιλιάδες θέσεις εργασίας, άρα και την περιβόητη ανάπτυξη στο
βωμό της οποίας δεν διστάζουμε να θυσιάσουμε το περιβάλλον.
Απαραίτητο συστατικό για την ενδυνάμωσης αυτής της λογικής
αποτέλεσε η εντύπωση που καλλιεργήθηκε και με ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης,
που δεν φρόντισε ποτέ να δημιουργήσει υποδομές βιώσιμης ανάπτυξης, ότι ο τόπος
μας είναι φτωχός και χωρίς προοπτική. Έτσι, ο ιδιώτης επενδυτής που θα έρθει
στην περιοχή αντιμετωπίζεται ως σωτήρας και δίνει την εύκολη λύση. Μόνο που ιδιώτης στο βουνό της Οίτης, ιδιώτης στα
ιαματικά νερά, ιδιώτης στον Έξαρχο Αταλάντης, τελικά στη Φθιώτιδα προωθείται μια ευρεία
επιχείρηση ιδιωτικοποίησης – μέσω παραχωρήσεων – των φυσικών πόρων της περιοχής,
δηλαδή μια ευρεία επιχείρηση ξεπουλήματος του φυσικού πλούτου του
νομού.
Μερικά ερωτήματα, λοιπόν, που ελπίζω να ληφθούν σοβαρά υπόψη
και να προκαλέσουν το δημόσιο διάλογο σχετικά με τις τρεις μεγάλες επενδύσεις
που προωθούνται αυτό το διάστημα και αποβλέπουν στην εμπορευματοποίηση νερών,
ιαματικών πηγών, δασικών και προστατευόμενων οικοσυστημάτων, υπεδάφους και
ορυκτού πλούτου, βιοποικιλότητας κ.ά. και στη συγκέντρωση της οικονομίας σε λίγα
μόνο χέρια:
1.
Αφού ο τόπος της Φθιώτιδας είναι
φτωχός και χωρίς προοπτική, γιατί επιλέχθηκε από τους επενδυτές; να υποθέσω πως
δεν είναι ελεήμονες και ότι δεν ρισκάρουν τα λεφτά τους…
2.
Αν υποθέσουμε ότι το ιδιαίτερο
ενδιαφέρον των επενδυτών στα επιμέρους αντικείμενα των επενδύσεων (μετάλλευμα,
τουρισμός) είναι επικερδή και μάλιστα τόσο που θα δημιουργήσουν βιώσιμη
οικονομία και χιλιάδες θέσεις απασχόλησης στην περιοχή, γιατί οι επενδύσεις
πρέπει να δοθούν με παραχώρηση των δημοσίων εκτάσεων και φυσικών πόρων στους
ιδιώτες και η εκμετάλλευσή τους δεν αποτελεί στόχο της τοπικής αυτοδιοίκησης με
αποδέκτες την τοπική κοινωνία και τους άνεργους ή υποαπασχολούμενους που
επιθυμούν να μείνουν στον τόπο τους με αξιοπρεπή εργασία;
3.
Ποια είναι τα μετρήσιμα στοιχεία
που αποδεικνύουν τα οφέλη από τις παραχωρήσεις και την ιδιωτική εμπορική
εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της Φθιώτιδας; Υπάρχουν; Σε σχετική ερώτηση των
Οικολόγων Πράσινων Φθιώτιδας στο ΥΠΕΚΑ για την επένδυση των μεταλλείων βωξίτη
στην Οίτη, η απάντηση ήταν από κενή ως αστεία, φανερώνοντας την ανευθυνότητα των
αρμοδίων που προωθούν τις επενδύσεις.
4.
Πόσες είναι, με ποια διάρκεια και
σε τι αντικείμενα οι πραγματικές θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν από τις
ιδιωτικές επενδύσεις και πόσες και σε ποια αντικείμενα οι θέσεις εργασίας που θα
χαθούν από τις επιδράσεις των νέων επενδύσεων; αξίζει για την τοπική οικονομία
αυτή η μεταβολή και πώς θα μετριαστούν οι συνέπειες;
5.
Πώς θα διασφαλιστεί η προστασία
των φυσικών πόρων της περιοχής μας από τις εκμεταλλεύσεις και από ποιες αρχές,
όταν τον τόπο μας δεν έχουμε καταφέρει να τον προστατέψουμε από μικρότερες και
πιο διαχειρίσιμες ρυπαίνουσες ενέργειες ή παρεμβάσεις υποβάθμισης του
περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας;
6.
Τέλος, με την εισβολή των νέων επενδύσεων
στην τοπική αγορά, το κεφάλαιο θα συσσωρευτεί σε αυτές και θα υφαρπαχθεί από τις
μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ειδικά όσες σχετίζονται με τον τουριστικό κλάδο. Η
τοπική κοινωνία είναι σύμφωνη με αυτή τη βίαιη μεταβολή ή προτιμά ο πλούτος της
περιοχής να διανέμεται σε περισσότερα χέρια και στον ντόπιο
πληθυσμό;
Είναι σαφές ότι οι
Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε μια άλλη αντίληψη για την ανάπτυξη της Φθιώτιδας, μια
απόλυτα ρεαλιστική πρόταση που σέβεται το φυσικό πλούτο της περιοχής και
στέκεται αλληλέγγυα στην τοπική κοινωνία. Μια πρόταση που δημιουργεί
απασχόληση για όλους και δίνει ευκαιρίες αξιοπρεπούς διαβίωσης μέσα από το
φυσικό περιβάλλον, τον πολιτισμό και την παράδοση της περιοχής, δηλαδή μέσα από
αυτά που ενισχύουν την παραγωγή και την αυτάρκειά μας, αλλά και προσελκύουν
επισκέπτες στο νομό. Για αυτό οφείλουμε να ενεργοποιηθούμε ως πολίτες και να
χαράξουμε εμείς τη διέξοδο από την κρίση, με σεβασμό στον τόσο προικισμένο τόπο
που κληρονομήσαμε και έχουμε χρέος να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές και όχι
στα χέρια κάποιων ιδιωτών που τον εκτιμούν μόνο σε χρήμα. Να πάρουμε στα δικά
μας χέρια τους φυσικούς πόρους του νομού και να τους αξιοποιήσουμε μέσα από
συλλογικές πρωτοβουλίες και συνεταιρισμούς ή κοινωνικές συνεταιριστικές
επιχειρήσεις και να οριοθετήσουμε τη χρήση τους με όρους βιωσιμότητας της
απασχόλησης, κοινωνικής δικαιοσύνης και περιβαλλοντικής αειφορίας, δημιουργώντας
θέσεις εργασίας σε ποικίλες δραστηριότητες και επαγγέλματα στον πρωτογενή κυρίως
τομέα και στον τουριστικό κλάδο. Να οργανώσουμε την κοινωνία και την οικονομία
μας έτσι που κανένας μεγάλος επενδυτής δεν θα μας είναι χρήσιμος. Είναι στο χέρι μας να διαχειριστούμε το
φυσικό πλούτο της περιοχής μας ως πολύτιμο δημόσιο και συλλογικό αγαθό προς
όφελος όλων ή να το παραδώσουμε ως εργαλείο πλουτισμού στα χέρια λίγων και
εκλεκτών. Μπορεί η κοινωνία της Φθιώτιδας να πάρει τη σωστή
απόφαση;
*η Βασιλική
Νάκου είναι Δασοπόνος, Εκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων Πράσινων και μέλος του
Πανελλαδικού Συμβουλίου
τους