Απαράδεκτη η εικόνα των στάσεων του Αστικού ΚΤΕΛ
Τί μπορεί να γίνει;
Η αισθητική εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα τα στέγαστρα των στάσεων του Αστικού ΚΤΕΛ είναι άσχημη έως απαράδεκτη. Σπασμένα πλαϊνά, λυγισμένοι σκελετοί, σκισμένες αφίσες να κρέμονται, παγκάκια ταλαιπωρημένα και βρώμικα· και η κατάσταση συνεχώς να χειροτερεύει.
Όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι η αισθητική της πόλης και ο εξωραϊσμός είναι σε δεύτερη μοίρα. Άμεση σχέση έχουν η εμπορική αφίσα και η διαφήμιση, θέματα αλληλοσυνδεόμενα με ποικίλες διαστάσεις για τη Λαμία.
Η οικονομική διάσταση αφορά στη διαπίστωση ότι ο Δήμος αδυνατεί να εισπράξει τα τέλη διαφήμισης από τους οφειλέτες, κυρίως από τις διαφημιστικές εταιρείες. Πολύ συνοπτικά, στα Συγκεντρωτικά Υπόλοιπα των Βεβαιωτικών Καταλόγων της Οικονομικής Υπηρεσίας του Δήμουαπεικονίζεται ανείσπρακτο ποσό 127.000 ευρώ περίπου, που αφορά «Τέλη Διαφήμισης». Να υπογραμμίσουμε ότι δεν είδαμε ποτέ να τεθεί ζήτημα είσπραξης αυτών των χρημάτων, ούτε ζήτημα εφαρμογής του νόμου για την παράνομη εμπορική αφίσα, ούτε για τις πινακίδες στον αστικό ιστό της πόλης. Για τους περισσότερους σήμερα «δεν είναι τώρα καιρός για τέτοια». Πριν δύο - τρία χρόνια όμως δεν ήταν το ίδιο…
Η διάσταση - για την οποία θα επιμείνουμε περισσότερο εδώ - είναι η διαχείριση των στεγάστρων αναμονής των επιβατών του αστικού ΚΤΕΛ. Συνήθως αναφερόμαστε στη λειτουργικότητα των στεγάστρων και την εξυπηρέτηση των επιβατών και ξεχνάμε τις άλλες πλευρές, όπως ξεχνάμε την αισθητική και την πολιτισμική αντίληψη που προβάλουν και προωθούν αυτοί οι χώροι προς τους δημότες και τους επισκέπτες. Με την εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα, το ερώτημα είναι τι μπορεί να γίνει.
Κατ’ αρχήν η Δημοτική Αρχή έχει την αρμοδιότητα του καθορισμού των προδιαγραφών των στάσεων και των στεγάστρων (Ν.3852/2010, άρθρο 94.2.17). Σύμφωνα δε με τα οριζόμενα, οι στάσεις πρέπει να αποτελούνται από το στέγαστρο, το ενσωματωμένο παγκάκι στο σκελετό της στάσης, την κεντρική πλάτη για την τοποθέτηση των δρομολογίων και τα πλαϊνά πλαίσια με δυνατότητα τοποθέτησης διαφήμισης.
Στα πλαϊνά πλαίσια επιτρέπεται η διαφήμιση, ακόμα και εναλλασσόμενα μηνύματα. Μπορούν επίσης τα πλαίσια να είναι φωτεινά (Κ.Υ.Α 52138/2003 άρθρο 4), οι δε διαφημίσεις να τοποθετούνται στην πλευρά που βρίσκεται στο αντίθετο προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας άκρο του στεγάστρου, ώστε να μην είναι ορατές άμεσα από τους οδηγούς. Σε κάθε περίπτωση ανεξάρτητα από το πλάτος του πεζοδρομίου δεν πρέπει να παρεμποδίζεται η διέλευση των πεζών σε όλο το μήκος και το πλάτος που καταλαμβάνει το στέγαστρο, δηλαδή να μην αναγκάζονται οι πεζοί να βαδίσουν στο οδόστρωμα.
Σύμφωνα επίσης με το άρθρο 4 παρ.1 του Ν. 2946/2001, τα πλαίσια - στέγαστρα τοποθετούνται με δαπάνες και φροντίδα ή του Ο.Τ.Α. ή των διαφημιστικών εταιριών ή των διαφημιζόμενων. Στην περίπτωση που η κατασκευή των στεγάστρων πραγματοποιείται με δαπάνη των διαφημιζόμενων, η σύμβαση έχει διάρκεια τρία (3) χρόνια κατά την οποία καταβάλλονται στους Ο.Τ.Α. ανταποδοτικά τέλη. Με την παρέλευση των τριών ετών οι Ο.Τ.Α. έχουν δικαίωμα να ενοικιάσουν το διαφημιστικό πλαίσιο λαμβάνοντας ετήσιο τέλος διαφήμισης σύμφωνα με το άρθρο 5 του Ν.1900/90.
Μια σωστή πολιτική και πρακτική της Δημοτικής Αρχής στην αντιμετώπιση της καλής εμφάνισης και λειτουργίας των στεγάστρων θα ήταν η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που πηγάζουν από τη νομοθεσία· αξιοποίηση, όχι τόσο για την είσπραξη χρημάτων όσο, για τη βελτίωση της εικόνας και μόνο. Με λίγα λόγια ο Δήμος μπορεί να δώσει τη δυνατότητα διαφήμισης ή εκμετάλλευσης του χώρου των στεγάστρων για διαφήμιση, με μόνη την υποχρέωση της συντήρησης και της αξιοπρεπούς εμφάνισης της κάθε στάσης.
Το πρόβλημα - γιατί για πρόβλημα πλέον μιλάμε - της διαφήμισης και της αφίσας είναι πολύ σημαντικό για την πόλη. Είναι θέμα αισθητικής, διαμόρφωσης πολιτισμικής αντίληψης και ποιότητας ζωής. Είναι θέμα ελέγχου, μέτρων και αντιμετώπισης της σημερινής χαοτικής κατάστασης και είναι υποχρέωση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής και του Δημοτικού Συμβουλίου να ασχοληθεί. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρό!
Στέφανος Σταμέλλος
Μέλος της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λαμίας
και της Επιτροπής Διαβούλευσης του Δήμου