Τις διαστάσεις που παίρνει η διαφθορά σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και συγκεκριμένα στην Ελλάδα, αποτυπώνει η έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας «Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς».
Ειδικότερα για την Ελλάδα, το 54% όσων ρωτήθηκαν πιστεύει ότι η διαφθορά έχει αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια, τονίζοντας τη σοβαρότητα του φαινομένου στον δημόσιο τομέα. Σχεδόν 1 στους 4 πολίτες (23%) δηλώνει ότι έδωσε φακελάκι κατά την επαφή του με ιατρική υπηρεσία, στοιχείο που επιβεβαιώνεται και από την «Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα 2012» της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος.
Όπως και στη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών, τα πολιτικά κόμματα, σύμφωνα με την αντίληψη των ερωτηθέντων στην Ελλάδα, εκλαμβάνονται ως ο πιο διεφθαρμένος θεσμός (βαθμολογώντας τα με 4,6, όπου 5 πάρα πολύ διεφθαρμένος). «Οι πολιτικοί οφείλουν να σταθούν με τόλμη μπροστά στον καθρέφτη, να αναλογιστούν τις ευθύνες τους και να πείσουν με πράξεις τους πολίτες ότι έχουν αλλάξει νοοτροπία. Ένα πρώτο απλό βήμα είναι να αναρτούν τα πόθεν έσχες τους μόνιμα στον ιστότοπο της Βουλής», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος Κώστας Μπακούρης.
Το ουσιαστικότερο μήνυμα που δίνει το φετινό Βαρόμετρο προέρχεται από τη στάση των πολιτών. Ολοένα και περισσότεροι πολίτες -το 84% όσων ρωτήθηκαν στην Ελλάδα- δηλώνουν διατεθειμένοι να αντιδράσουν στη διαφθορά καταγγέλλοντας περιστατικά. «Η Πολιτεία οφείλει να τους προστατεύσει. Δεν υπάρχει καλύτερη συγκυρία για την υιοθέτηση και την εφαρμογή ενός νομοθετικού πλαισίου προστασίας των ατόμων που αποκαλύπτουν περιστατικά διαφθοράς (whistleblowers)», τονίζει ο Κ. Μπακούρης.
Η επιδείνωση της διαφθοράς την τελευταία διετία αποτυπώνεται και σε διεθνές επίπεδο. Αυτό τουλάχιστον πιστεύει 1 στους 2 πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα παγκοσμίως. Εντούτοις οι συμμετέχοντες πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά και είναι διατεθειμένοι να αντιδράσουν.
Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο της Διαφθοράς 2013 (GCB2013) είναι μια Έρευνα Κοινής Γνώμης, στην οποία συμμετέχουν 114.000 άτομα σε 107 χώρες. Σύμφωνα με το Βαρόμετρο 2013, το 27% όσων ρωτήθηκαν παγκοσμίως δωροδόκησε κατά τη συναλλαγή με δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς τους τελευταίους 12 μήνες - τάση που παραμένει σταθερή σε σύγκριση με προηγούμενες έρευνες.
Παρ’ όλα αυτά, 9 στους 10 πολίτες δηλώνουν έτοιμοι να αντισταθούν στη διαφθορά, ενώ τα 2/3 των ατόμων που δήλωσαν ότι τους ζητήθηκε φακελάκι αρνήθηκαν να το προσφέρουν. Διαφαίνεται μια χαραμάδα φωτός που προκύπτει από τη διάθεση των πολιτών να αντιδράσουν και στην οποία πρέπει να εστιάσουν τόσο οι κυβερνήσεις όσο και ο επιχειρηματικός κόσμος και η Κοινωνία των Πολιτών για να καταπολεμήσουν τη διαφθορά με τη συμβολή των πολιτών.
«Μπορεί τα επίπεδα δωροδοκίας να παραμένουν υψηλά, αλλά σημαντικός αριθμός πολιτών πιστεύουν ότι έχουν τη δυνατότητα να κάμψουν τη διαφθορά και την κατάχρηση εξουσίας», τονίζει η πρόεδρος της ΤΙ Huguette Labelle.
Το Βαρόμετρο επίσης κατέδειξε την έλλειψη εμπιστοσύνης του κόσμου σε θεσμούς που έχουν αναλάβει την καταπολέμηση του εγκλήματος. Συγκεκριμένα, μερικά από τα πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα της Έκθεσης αποκαλύπτουν ότι:
• σε 36 χώρες η Αστυνομία εκλαμβάνεται ως ο πιο διεφθαρμένος οργανισμός - σχεδόν στο 53% των ατόμων ζητήθηκε να καταβάλουν φακελάκι σε αυτήν.
• σε 20 χώρες ο δικαστικός κλάδος θεωρείται ο πιο διεφθαρμένος - το 30% κατά μέσο όρο των ατόμων που ήρθαν σε επαφή με αυτόν δήλωσαν ότι τους ζητήθηκε φακελάκι.
• σε 51 χώρες παγκοσμίως τα πολιτικά κόμματα θεωρούνται ο πιο διεφθαρμένος χώρος.
• το 55% όσων ρωτήθηκαν παγκοσμίως πιστεύει ότι οι κυβερνήσεις υποκινούνται από ειδικά συμφέροντα.
«Οι κυβερνήσεις οφείλουν να ανταποκριθούν σε αυτήν την κραυγή των πολιτών για πάταξη της διαφθοράς, με συγκεκριμένο πλάνο και δράσεις που θα εδραιώνουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία», υπογραμμίζει η H. Labelle. «Απαιτείται ισχυρή ηγεσία, ιδίως από τις χώρες που απαρτίζουν το G20. Στις 17 από αυτές, το 59% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι οι κυβερνήσεις δεν είναι αποτελεσματικές στην καταπολέμηση της διαφθοράς».
Οι πολιτικοί πρέπει να διανύσουν μακρύ δρόμο για να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των κοινωνιών και των πολιτών. Η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στο πολιτικό σύστημα και πραγματική ανάγκη για αλλαγή.
Πηγή: www.euro2day.gr
Ειδικότερα για την Ελλάδα, το 54% όσων ρωτήθηκαν πιστεύει ότι η διαφθορά έχει αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια, τονίζοντας τη σοβαρότητα του φαινομένου στον δημόσιο τομέα. Σχεδόν 1 στους 4 πολίτες (23%) δηλώνει ότι έδωσε φακελάκι κατά την επαφή του με ιατρική υπηρεσία, στοιχείο που επιβεβαιώνεται και από την «Εθνική Έρευνα για τη Διαφθορά στην Ελλάδα 2012» της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος.
Όπως και στη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών, τα πολιτικά κόμματα, σύμφωνα με την αντίληψη των ερωτηθέντων στην Ελλάδα, εκλαμβάνονται ως ο πιο διεφθαρμένος θεσμός (βαθμολογώντας τα με 4,6, όπου 5 πάρα πολύ διεφθαρμένος). «Οι πολιτικοί οφείλουν να σταθούν με τόλμη μπροστά στον καθρέφτη, να αναλογιστούν τις ευθύνες τους και να πείσουν με πράξεις τους πολίτες ότι έχουν αλλάξει νοοτροπία. Ένα πρώτο απλό βήμα είναι να αναρτούν τα πόθεν έσχες τους μόνιμα στον ιστότοπο της Βουλής», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος Κώστας Μπακούρης.
Το ουσιαστικότερο μήνυμα που δίνει το φετινό Βαρόμετρο προέρχεται από τη στάση των πολιτών. Ολοένα και περισσότεροι πολίτες -το 84% όσων ρωτήθηκαν στην Ελλάδα- δηλώνουν διατεθειμένοι να αντιδράσουν στη διαφθορά καταγγέλλοντας περιστατικά. «Η Πολιτεία οφείλει να τους προστατεύσει. Δεν υπάρχει καλύτερη συγκυρία για την υιοθέτηση και την εφαρμογή ενός νομοθετικού πλαισίου προστασίας των ατόμων που αποκαλύπτουν περιστατικά διαφθοράς (whistleblowers)», τονίζει ο Κ. Μπακούρης.
Η επιδείνωση της διαφθοράς την τελευταία διετία αποτυπώνεται και σε διεθνές επίπεδο. Αυτό τουλάχιστον πιστεύει 1 στους 2 πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα παγκοσμίως. Εντούτοις οι συμμετέχοντες πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά και είναι διατεθειμένοι να αντιδράσουν.
Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο της Διαφθοράς 2013 (GCB2013) είναι μια Έρευνα Κοινής Γνώμης, στην οποία συμμετέχουν 114.000 άτομα σε 107 χώρες. Σύμφωνα με το Βαρόμετρο 2013, το 27% όσων ρωτήθηκαν παγκοσμίως δωροδόκησε κατά τη συναλλαγή με δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς τους τελευταίους 12 μήνες - τάση που παραμένει σταθερή σε σύγκριση με προηγούμενες έρευνες.
Παρ’ όλα αυτά, 9 στους 10 πολίτες δηλώνουν έτοιμοι να αντισταθούν στη διαφθορά, ενώ τα 2/3 των ατόμων που δήλωσαν ότι τους ζητήθηκε φακελάκι αρνήθηκαν να το προσφέρουν. Διαφαίνεται μια χαραμάδα φωτός που προκύπτει από τη διάθεση των πολιτών να αντιδράσουν και στην οποία πρέπει να εστιάσουν τόσο οι κυβερνήσεις όσο και ο επιχειρηματικός κόσμος και η Κοινωνία των Πολιτών για να καταπολεμήσουν τη διαφθορά με τη συμβολή των πολιτών.
«Μπορεί τα επίπεδα δωροδοκίας να παραμένουν υψηλά, αλλά σημαντικός αριθμός πολιτών πιστεύουν ότι έχουν τη δυνατότητα να κάμψουν τη διαφθορά και την κατάχρηση εξουσίας», τονίζει η πρόεδρος της ΤΙ Huguette Labelle.
Το Βαρόμετρο επίσης κατέδειξε την έλλειψη εμπιστοσύνης του κόσμου σε θεσμούς που έχουν αναλάβει την καταπολέμηση του εγκλήματος. Συγκεκριμένα, μερικά από τα πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα της Έκθεσης αποκαλύπτουν ότι:
• σε 36 χώρες η Αστυνομία εκλαμβάνεται ως ο πιο διεφθαρμένος οργανισμός - σχεδόν στο 53% των ατόμων ζητήθηκε να καταβάλουν φακελάκι σε αυτήν.
• σε 20 χώρες ο δικαστικός κλάδος θεωρείται ο πιο διεφθαρμένος - το 30% κατά μέσο όρο των ατόμων που ήρθαν σε επαφή με αυτόν δήλωσαν ότι τους ζητήθηκε φακελάκι.
• σε 51 χώρες παγκοσμίως τα πολιτικά κόμματα θεωρούνται ο πιο διεφθαρμένος χώρος.
• το 55% όσων ρωτήθηκαν παγκοσμίως πιστεύει ότι οι κυβερνήσεις υποκινούνται από ειδικά συμφέροντα.
«Οι κυβερνήσεις οφείλουν να ανταποκριθούν σε αυτήν την κραυγή των πολιτών για πάταξη της διαφθοράς, με συγκεκριμένο πλάνο και δράσεις που θα εδραιώνουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία», υπογραμμίζει η H. Labelle. «Απαιτείται ισχυρή ηγεσία, ιδίως από τις χώρες που απαρτίζουν το G20. Στις 17 από αυτές, το 59% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι οι κυβερνήσεις δεν είναι αποτελεσματικές στην καταπολέμηση της διαφθοράς».
Οι πολιτικοί πρέπει να διανύσουν μακρύ δρόμο για να ξανακερδίσουν την εμπιστοσύνη των κοινωνιών και των πολιτών. Η έρευνα δείχνει ότι υπάρχει κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στο πολιτικό σύστημα και πραγματική ανάγκη για αλλαγή.
Πηγή: www.euro2day.gr