Από την ημέρα που ήρθα στην Λαμία μην έχοντας τι να κάνω τα πρωινά απολαμβάνω τον καφέ μου στην πλατεία λαού.
Κατά την προσωπική μου εκτίμηση η συγκεκριμένη πλατεία είναι αυτή που αντιπροσωπεύει απόλυτα την κουλτούρα πόλη της Λαμίας, μεγάλα πλατάνια ,τρεχούμενα νερά , παραδοσιακές ψησταριές , και πολύ ιστορία ,πολλά ιστορικά γεγονότα της πόλης μας είναι άμεσα συνδεδεμένα με την πλατεία Λαού.
Από την κοντινότερη βρύση γέμισα το ποτήρι μου με καθαρό τρεχούμενο νερό και επέστρεψα στην καρέκλα μου.
Παρατήρησα την επιγραφή πάνω από την βρύση με σχήμα κεφαλής λιονταριού.
Ο Γοργοπόταμος έφτασε εδώ επί δημαρχίας Ι. Μακροπούλου 1929
Σίγουρα ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα όμορφο έργο καμάρι για τον τόπο μας και ο δήμαρχος που το έφερε σε πέρας είναι άξιος συγχαρητηρίων. Πιστεύω ότι θα είναι λίγες οι πόλεις στην Ελλάδα που οι κάτοικοι της έχουν την ευχαρίστηση να απολαμβάνουν όλη την ημέρα καθαρό, τρεχούμενο και παγωμένο νερό .
Προσπάθησα να φέρω στο μυαλό μου τι γνωρίζω για την συγκεκριμένη πλατεία.
Κάπου είχα διαβάσει ότι επί τουρκοκρατίας στον συγκεκριμένο χώρο οι τούρκοι άρχοντες είχαν δημιουργήσει όμορφα και εύφορα περιβόλια. Και από το κέντρο μάλιστα περνούσε ένας μικρός ποταμός η ένας μικρός χείμαρρος. Σίγουρα εκείνη την εποχή θα πρέπει να ήταν ένα πολύ όμορφο τοπίο που με τα χρόνια και σύμφωνα με τις ανάγκες της αναπτυσσόμενης πόλης άλλαξε μορφή.
Η πλατεία είναι επίσης άμεσα συνδεδεμένη και με τον ήρωα Αθανάσιο Διάκο. Μετά την μάχη της Αλαμάνας και την σύλληψη του οι τούρκοι τον έφεραν εδώ σιδηροδέσμιο . Αφού αρνήθηκε να αλλαξοπιστήσει τον παρέδωσαν σε έναν γύφτο με την εντολή να τον ανασκολοπίσει.
Ο γύφτος πέρασε το σουφλί μέσα από το σώμα του Διάκου χωρίς να αγγίξει κανένα από τα ζωτικά του όργανα το έβγαλε από την δεξιά ωμοπλάτη και τον έστησε όρθιο κάτω από έναν πλάτανο.
Μπορεί να μην είχαν πειραχτεί τα ζωτικά όργανα του Διάκου όμως ο ήρωας είχε εσωτερική αιμορραγία που είχε σαν αποτέλεσμα να περάσουν τρεις ημέρες και να είναι ακόμη ζωντανός και μελανιασμένος πάνω στο σουφλί.
Ο ήρωας μην υποφέροντας τους φρικτούς πόνους παρακαλούσε τους περαστικούς να τον σκοτώσει κάποιος.
Την τρίτη ημέρα πέρασε από εκείνο το σημείο κάποιος αρβανίτης καβάλα στο άλογο του και Διάκος τον παρακάλεσε να τον σκοτώσει .
Ανάμεσα τους εξελίχτηκε ο παρακάτω διάλογος.
-Σε παρακαλώ δεν αντέχω τους πόνους σκότωσε με !
-Αν σε σκοτώσω θα με συγχωρέσεις σε αυτή την ζωή και στην επόμενη ;
-Σε συγχωρώ και σε αυτήν την ζωή και στην επόμενη του απάντησε ο Διάκος.
Ο αρβανίτης τότε έβγαλε την πιστόλα του ,τον πυροβόλησε και έφυγε καλπάζοντας.
Στην συνέχεια το πτώμα του Διάκου πετάχτηκε στο ρέμα της Ξηριώτισας.
Σήμερα στη μνήμη του ήρωα υπάρχει μνημείο λίγα μέτρα πιο κάτω από την πλατεία.
Άλλο ένα γεγονός που συνέβη στην συγκεκριμένη πλατεία ήταν το παρακάτω .
Κάποτε μετά την απελευθέρωση περνούσε καβάλα στο άλογο του ένας εγγλέζος ευγενής με μεγάλη διπλωματική επιρροή στην διεθνή διπλωματική σκηνή εκείνης της εποχής. Για κακή τύχη όμως διασταυρώθηκε με μια πανέμορφη ελληνίδα που πήγαινε με την στάμνα να πάρει νερό. Ο εγγλέζος το θεώρησε σκόπιμο να σκύψει και να τσιμπήσει την διερχόμενη κοπέλα στο μάγουλο.
Όμως σύμφωνα με τα ήθη εκείνης της εποχής αυτό ήταν μεγάλη προσβολή και η κοπέλα έβαλε τις φωνές. Τότε από τα στενά της Λαμίας πετάχτηκαν μερικά ρουμελιώτικα παλικαριά με τις τεράστιες μουστάκες και έκαναν τον εγγλέζο ασήκωτο.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα του άρθρου (που δυστυχώς δεν τον θυμάμαι ) αυτόν τον ξυλοδαρμό το ελληνικό κράτος τον πλήρωσε πολύ ακριβά .Διότι όπως προαναφέραμε ο εγγλέζος είχε μεγάλη πολιτική επιρροή και από εκείνη την ημέρα στράφηκε εναντίων της Ελλάδος.
Εδώ επίσης ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων και μπροστά σε χιλιάδες συγκινημένους συναγωνιστές του ανέπτυξε τα πολιτικά και φιλοσοφικά του πιστεύω ξεκινώντας για το δεύτερο αντάρτικο με λίγους πιστούς συντρόφους του.
Αριστερά μου αλλοδαποί μετανάστες πίνουν την τελευταία γουλιά του καφέ τους , αλλάζουν τις τελευταίες κουβέντες στην γλώσσα τους και ξεκινάνε για τις δουλειές τους . Ποιος ξέρει πόσες ξενολαλιές ακούνε κάθε μέρα τα περήφανα πλατάνια. Από ποτέ άραγε είχαν να ξανακουστούν αυτές οι ξένες κουβέντες .
Την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας ο τούρκικος στρατός χρησιμοποιούσε τακτικά τους αρβανίτες μισθοφόρους για να διατηρούν την τάξη σε όλη την αυτοκρατορία. Αργότερα με την απελευθέρωση ,πολλοί από αυτούς έφυγαν μαζί με τους τούρκους ,πολλοί επέστρεψαν στην περιοχή της σημερινής Αλβανίας και πολλοί έμειναν στην Ελλάδα και επιμείχτηκαν με τους υπόλοιπους Έλληνες. Τα παιδιά τους πήγαν σε ελληνικά σχολεία και δέχτηκαν την ελληνική παιδεία. Έτσι η γλώσσα τους σιγά - σιγά χάθηκε και αντικαταστάθηκε από την ελληνική. Σήμερα οι απόγονοι τους προσφέρουν τις υπηρεσίες στους στο ελληνικό κράτος και δέχονται τα ευεργετήματα του ισότιμα με τους υπόλοιπους Έλληνες.
Έπειτα από δεκάδες χρόνια για διαφορετικούς λόγους οι ίδιες ξενολαλιές ξανακούσθηκαν στον ίδιο τόπο μαζί με πολλές άλλες από άλλες χώρες μακρινές .
Δεξιά μου παρατήρησα μια ηλικιωμένη κυρία να λιβανίζει την επιχείρηση της να πάει καλά η ημέρα.
Θυμήθηκα ότι στην πλατεία που είχα αφήσει το αυτοκίνητο απαγορευόταν η στάθμευση, γύρισα και ρώτησα έναν διπλανό μου: οι τροχονόμοι γράφουν εδώ στην Λαμία ;
- Περνάν και ρίχνουν κατακεφαλιές μου απάντησε.
Καθαρή Λαμιώτικη διάλεκτος σκέφτηκα χαμογελώντας. Πάντα πίστευα ότι κάθε τόπος θα πρέπει να διατηρεί τα δικά του τοπικά του χαρακτηριστικά και ένα από αυτά είναι και η τοπική διάλεκτος που κατά την προσωπική μου εκτίμηση πρέπει να διατηρηθεί και στους νεώτερους .
Σίγουρα η πλατεία Λαού είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης της Λαμίας.
Στο φλιτζάνι του καφέ κάθε είχε μείνει πλέων μόνο το κατακάθι , κοίτα να δεις πόσα περνάνε από το μυαλό του ανθρώπου μέχρι να πιει έναν καφέ.
Υ/Γ. Θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη από τους αναγνώστες και τους συγγραφείς των άρθρων που ανέφερα διότι δεν θυμάμαι την συγκεκριμένη βιβλιογραφία .
Τα παραπάνω άρθρα θα πρέπει να τα είχα διαβάσει πριν δέκα με δεκαπέντε χρόνια.
Κατά την προσωπική μου εκτίμηση η συγκεκριμένη πλατεία είναι αυτή που αντιπροσωπεύει απόλυτα την κουλτούρα πόλη της Λαμίας, μεγάλα πλατάνια ,τρεχούμενα νερά , παραδοσιακές ψησταριές , και πολύ ιστορία ,πολλά ιστορικά γεγονότα της πόλης μας είναι άμεσα συνδεδεμένα με την πλατεία Λαού.
Από την κοντινότερη βρύση γέμισα το ποτήρι μου με καθαρό τρεχούμενο νερό και επέστρεψα στην καρέκλα μου.
Παρατήρησα την επιγραφή πάνω από την βρύση με σχήμα κεφαλής λιονταριού.
Ο Γοργοπόταμος έφτασε εδώ επί δημαρχίας Ι. Μακροπούλου 1929
Σίγουρα ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα όμορφο έργο καμάρι για τον τόπο μας και ο δήμαρχος που το έφερε σε πέρας είναι άξιος συγχαρητηρίων. Πιστεύω ότι θα είναι λίγες οι πόλεις στην Ελλάδα που οι κάτοικοι της έχουν την ευχαρίστηση να απολαμβάνουν όλη την ημέρα καθαρό, τρεχούμενο και παγωμένο νερό .
Προσπάθησα να φέρω στο μυαλό μου τι γνωρίζω για την συγκεκριμένη πλατεία.
Κάπου είχα διαβάσει ότι επί τουρκοκρατίας στον συγκεκριμένο χώρο οι τούρκοι άρχοντες είχαν δημιουργήσει όμορφα και εύφορα περιβόλια. Και από το κέντρο μάλιστα περνούσε ένας μικρός ποταμός η ένας μικρός χείμαρρος. Σίγουρα εκείνη την εποχή θα πρέπει να ήταν ένα πολύ όμορφο τοπίο που με τα χρόνια και σύμφωνα με τις ανάγκες της αναπτυσσόμενης πόλης άλλαξε μορφή.
Η πλατεία είναι επίσης άμεσα συνδεδεμένη και με τον ήρωα Αθανάσιο Διάκο. Μετά την μάχη της Αλαμάνας και την σύλληψη του οι τούρκοι τον έφεραν εδώ σιδηροδέσμιο . Αφού αρνήθηκε να αλλαξοπιστήσει τον παρέδωσαν σε έναν γύφτο με την εντολή να τον ανασκολοπίσει.
Ο γύφτος πέρασε το σουφλί μέσα από το σώμα του Διάκου χωρίς να αγγίξει κανένα από τα ζωτικά του όργανα το έβγαλε από την δεξιά ωμοπλάτη και τον έστησε όρθιο κάτω από έναν πλάτανο.
Μπορεί να μην είχαν πειραχτεί τα ζωτικά όργανα του Διάκου όμως ο ήρωας είχε εσωτερική αιμορραγία που είχε σαν αποτέλεσμα να περάσουν τρεις ημέρες και να είναι ακόμη ζωντανός και μελανιασμένος πάνω στο σουφλί.
Ο ήρωας μην υποφέροντας τους φρικτούς πόνους παρακαλούσε τους περαστικούς να τον σκοτώσει κάποιος.
Την τρίτη ημέρα πέρασε από εκείνο το σημείο κάποιος αρβανίτης καβάλα στο άλογο του και Διάκος τον παρακάλεσε να τον σκοτώσει .
Ανάμεσα τους εξελίχτηκε ο παρακάτω διάλογος.
-Σε παρακαλώ δεν αντέχω τους πόνους σκότωσε με !
-Αν σε σκοτώσω θα με συγχωρέσεις σε αυτή την ζωή και στην επόμενη ;
-Σε συγχωρώ και σε αυτήν την ζωή και στην επόμενη του απάντησε ο Διάκος.
Ο αρβανίτης τότε έβγαλε την πιστόλα του ,τον πυροβόλησε και έφυγε καλπάζοντας.
Στην συνέχεια το πτώμα του Διάκου πετάχτηκε στο ρέμα της Ξηριώτισας.
Σήμερα στη μνήμη του ήρωα υπάρχει μνημείο λίγα μέτρα πιο κάτω από την πλατεία.
Άλλο ένα γεγονός που συνέβη στην συγκεκριμένη πλατεία ήταν το παρακάτω .
Κάποτε μετά την απελευθέρωση περνούσε καβάλα στο άλογο του ένας εγγλέζος ευγενής με μεγάλη διπλωματική επιρροή στην διεθνή διπλωματική σκηνή εκείνης της εποχής. Για κακή τύχη όμως διασταυρώθηκε με μια πανέμορφη ελληνίδα που πήγαινε με την στάμνα να πάρει νερό. Ο εγγλέζος το θεώρησε σκόπιμο να σκύψει και να τσιμπήσει την διερχόμενη κοπέλα στο μάγουλο.
Όμως σύμφωνα με τα ήθη εκείνης της εποχής αυτό ήταν μεγάλη προσβολή και η κοπέλα έβαλε τις φωνές. Τότε από τα στενά της Λαμίας πετάχτηκαν μερικά ρουμελιώτικα παλικαριά με τις τεράστιες μουστάκες και έκαναν τον εγγλέζο ασήκωτο.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα του άρθρου (που δυστυχώς δεν τον θυμάμαι ) αυτόν τον ξυλοδαρμό το ελληνικό κράτος τον πλήρωσε πολύ ακριβά .Διότι όπως προαναφέραμε ο εγγλέζος είχε μεγάλη πολιτική επιρροή και από εκείνη την ημέρα στράφηκε εναντίων της Ελλάδος.
Εδώ επίσης ο αρχικαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων και μπροστά σε χιλιάδες συγκινημένους συναγωνιστές του ανέπτυξε τα πολιτικά και φιλοσοφικά του πιστεύω ξεκινώντας για το δεύτερο αντάρτικο με λίγους πιστούς συντρόφους του.
Αριστερά μου αλλοδαποί μετανάστες πίνουν την τελευταία γουλιά του καφέ τους , αλλάζουν τις τελευταίες κουβέντες στην γλώσσα τους και ξεκινάνε για τις δουλειές τους . Ποιος ξέρει πόσες ξενολαλιές ακούνε κάθε μέρα τα περήφανα πλατάνια. Από ποτέ άραγε είχαν να ξανακουστούν αυτές οι ξένες κουβέντες .
Την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας ο τούρκικος στρατός χρησιμοποιούσε τακτικά τους αρβανίτες μισθοφόρους για να διατηρούν την τάξη σε όλη την αυτοκρατορία. Αργότερα με την απελευθέρωση ,πολλοί από αυτούς έφυγαν μαζί με τους τούρκους ,πολλοί επέστρεψαν στην περιοχή της σημερινής Αλβανίας και πολλοί έμειναν στην Ελλάδα και επιμείχτηκαν με τους υπόλοιπους Έλληνες. Τα παιδιά τους πήγαν σε ελληνικά σχολεία και δέχτηκαν την ελληνική παιδεία. Έτσι η γλώσσα τους σιγά - σιγά χάθηκε και αντικαταστάθηκε από την ελληνική. Σήμερα οι απόγονοι τους προσφέρουν τις υπηρεσίες στους στο ελληνικό κράτος και δέχονται τα ευεργετήματα του ισότιμα με τους υπόλοιπους Έλληνες.
Έπειτα από δεκάδες χρόνια για διαφορετικούς λόγους οι ίδιες ξενολαλιές ξανακούσθηκαν στον ίδιο τόπο μαζί με πολλές άλλες από άλλες χώρες μακρινές .
Δεξιά μου παρατήρησα μια ηλικιωμένη κυρία να λιβανίζει την επιχείρηση της να πάει καλά η ημέρα.
Θυμήθηκα ότι στην πλατεία που είχα αφήσει το αυτοκίνητο απαγορευόταν η στάθμευση, γύρισα και ρώτησα έναν διπλανό μου: οι τροχονόμοι γράφουν εδώ στην Λαμία ;
- Περνάν και ρίχνουν κατακεφαλιές μου απάντησε.
Καθαρή Λαμιώτικη διάλεκτος σκέφτηκα χαμογελώντας. Πάντα πίστευα ότι κάθε τόπος θα πρέπει να διατηρεί τα δικά του τοπικά του χαρακτηριστικά και ένα από αυτά είναι και η τοπική διάλεκτος που κατά την προσωπική μου εκτίμηση πρέπει να διατηρηθεί και στους νεώτερους .
Σίγουρα η πλατεία Λαού είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης της Λαμίας.
Στο φλιτζάνι του καφέ κάθε είχε μείνει πλέων μόνο το κατακάθι , κοίτα να δεις πόσα περνάνε από το μυαλό του ανθρώπου μέχρι να πιει έναν καφέ.
Υ/Γ. Θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη από τους αναγνώστες και τους συγγραφείς των άρθρων που ανέφερα διότι δεν θυμάμαι την συγκεκριμένη βιβλιογραφία .
Τα παραπάνω άρθρα θα πρέπει να τα είχα διαβάσει πριν δέκα με δεκαπέντε χρόνια.
Φωτό: LamiaTimes.gr
