Μαίρη Γκαζιάνη
...κάποια δώρα είναι πολύ "ακριβά"... ένα τέτοιο δώρο έλαβα κι εγώ τις πρώτες πρωινές ώρες της ημέρας της γυναίκας...
Christos Antoniou (Επ. Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, πρ. Καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Σχολείο Βρυξελλών ΙΙΙ) ευχαριστώ από καρδιάς για την κριτική σου στη ποιητική συλλογή μου "Σου γράφω..."
Μαίρης Γκαζιάνη, «Σου γράφω…», εκδ. «Βιβλιοπωλείο Αβακας», Αθήνα 2012.
Διαβάζοντας κανείς το ποιητικό βιβλίο της Μαίρης Γκαζιάνη: «Σου γράφω…» εύκολα καταλαβαίνει ότι βρίσκεται μπροστά σε μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση ποιήτριας, μιας πληθωρικής ποιήτριας που, αν και μη οπαδός της υπερρεαλιστικής ποίησης, γράφει σχεδόν αυτόματα. Οι στίχοι αναπηδούν από τον εσωτερικό της κόσμο χωρίς εμφανή λογική επεξεργασία. Και βιάζονται να βγουν στην επιφάνεια κατά ομάδες , συνεννοημένες μεταξύ τους από τα πριν, όσο βρίσκονταν στο γυναικείο μυχό της ύπαρξής της, για να συναποτελέσουν το ποίημα. Και το πρώτο αυτό ποιητικό βιβλίο περιέχει 173 ποιήματα! Πολλά ποιήματα δηλαδή για πρώτη συλλογή, αλλά και για οποιαδήποτε ποιητική συλλογή. Και επειδή χωρίζονται σε τρεις ενότητες: Πάθος, Νοσταλγία και Οργή, θα μπορούσε να πει κανείς ότι πρόκειται όχι για μία, αλλά για τρεις ποιητικές συλλογές, που για κάποιο πρακτικό λόγο δεν τυπώθηκαν ξεχωριστά, αλλά όλες μαζί.
Αυτή την πληθώρα ποιημάτων μπορούμε να τη δικαιολογήσουμε μόνο όταν, διαβάζοντας τα πρώτα κιόλας ποιήματα, καταλάβουμε ότι η Μαίρη Γκαζιάνη είναι κατεξοχήν λυρική ποιήτρια που διαθέτει έναν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο. Κι αυτά τα συναισθήματά της είναι που βιάζονται να μορφοποιηθούν, όπως κάθε ζωντανός οργανισμός που κυοφορείται βιάζεται να γεννηθεί. Μες στη βιασύνη τους κάποιες φορές και καθώς συνωθούνται , παρατάσσονται ή έλκονται σπάζουν σε πολλές περιπτώσεις τα καθιερωμένα σχήματα και αρχές και η μορφοποίηση δεν ολοκληρώνονται. Αλλά η ποιήτρια δε δείχνει να αγχώνεται, γιατί το πρωτεύον είναι η έκφρασή τους. Αυτό το αναφέρω σαν ένα στοιχείο ειλικρίνειας και αυθεντικότητας και μη επιτηδευμένης γραφής. Άλλωστε, λίγο παρακάτω σε κάποια άλλα ποιήματά της τα συναισθήματά της θα βρούν την καίρια αποτύπωση.
Η θεματογραφία αυτής της ποίησης είναι βέβαια τεράστια! Και κανένα ποίημα στην ουσία δεν μοιάζει με τα άλλα. Ωστόσο κάθε μία από τις τρεις ενότητες φιλοξενεί ποιήματα με κάποια ιδιαίτερη νοηματική συγγένεια. Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό σ’ αυτό το τόσο μικρό κριτικό σημείωμα να μην αναφέρω μερικούς στίχους που ανταποκρίνονται στους τίτλους των τριών ενοτήτων.
Θέλω να κυλάω στο αίμα σου
Να καίω τις φλέβες σου
Να αφυδατώνω τη στιγμή σου(…)
Και να εκρήγνυται της καρδιάς η αορτή. (Πάθος)
Χάθηκε η στιγμή
Έσβησαν τα φωνήεντα
Έμειναν τα σύμφωνα πετραδάκια
Στο στόμα του Δημοσθένη να γυρεύει το ρο
Το ρο του «πάντα» στον έρωτα. (Νοσταλγία)
Και
Να διαβαίνεις τα ίχνη των σκιών
Που ξέρασαν τα αγγεία της προδοσίας (…)
Να παραληρούν σε διαδρόμους
Λαβυρίνθων χωρίς μίτο εξόδου
Νεκρές Αριάδνες να συναντάς
Στη στροφή της ελπίδας. (Οργή)
Αλλά και το λεκτικό αυτής της ποίησης είναι πολύ πλούσιο και πολύ πρωτότυπο. Καταιγισμός από λέξεις που σε ταξιδεύουν σε πνευματικά τοπία, σε έγχρωμες εικόνες που ζωγραφίζει ο ποιητικός χρωστήρας της Μαίρης Γκαζιάνη που είναι παράλληλα και ζωγράφος. Θα τελειώσω μ’ ένα πολύ μικρό της ποίημα που πολύ μου άρεσε :
ΥΓΡΟ ΠΥΡ
Σ’ ολόκληρο τ’ απέραντο γαλάζιο έσταξα την παρουσία μου
Σε υγρό πυρ μεταλλάχτηκε η κάθε σταγόνα μου
Μη βουτήξεις θα καείς.
...κάποια δώρα είναι πολύ "ακριβά"... ένα τέτοιο δώρο έλαβα κι εγώ τις πρώτες πρωινές ώρες της ημέρας της γυναίκας...
Christos Antoniou (Επ. Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, πρ. Καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Σχολείο Βρυξελλών ΙΙΙ) ευχαριστώ από καρδιάς για την κριτική σου στη ποιητική συλλογή μου "Σου γράφω..."
Μαίρης Γκαζιάνη, «Σου γράφω…», εκδ. «Βιβλιοπωλείο Αβακας», Αθήνα 2012.
Διαβάζοντας κανείς το ποιητικό βιβλίο της Μαίρης Γκαζιάνη: «Σου γράφω…» εύκολα καταλαβαίνει ότι βρίσκεται μπροστά σε μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση ποιήτριας, μιας πληθωρικής ποιήτριας που, αν και μη οπαδός της υπερρεαλιστικής ποίησης, γράφει σχεδόν αυτόματα. Οι στίχοι αναπηδούν από τον εσωτερικό της κόσμο χωρίς εμφανή λογική επεξεργασία. Και βιάζονται να βγουν στην επιφάνεια κατά ομάδες , συνεννοημένες μεταξύ τους από τα πριν, όσο βρίσκονταν στο γυναικείο μυχό της ύπαρξής της, για να συναποτελέσουν το ποίημα. Και το πρώτο αυτό ποιητικό βιβλίο περιέχει 173 ποιήματα! Πολλά ποιήματα δηλαδή για πρώτη συλλογή, αλλά και για οποιαδήποτε ποιητική συλλογή. Και επειδή χωρίζονται σε τρεις ενότητες: Πάθος, Νοσταλγία και Οργή, θα μπορούσε να πει κανείς ότι πρόκειται όχι για μία, αλλά για τρεις ποιητικές συλλογές, που για κάποιο πρακτικό λόγο δεν τυπώθηκαν ξεχωριστά, αλλά όλες μαζί.
Αυτή την πληθώρα ποιημάτων μπορούμε να τη δικαιολογήσουμε μόνο όταν, διαβάζοντας τα πρώτα κιόλας ποιήματα, καταλάβουμε ότι η Μαίρη Γκαζιάνη είναι κατεξοχήν λυρική ποιήτρια που διαθέτει έναν πλούσιο συναισθηματικό κόσμο. Κι αυτά τα συναισθήματά της είναι που βιάζονται να μορφοποιηθούν, όπως κάθε ζωντανός οργανισμός που κυοφορείται βιάζεται να γεννηθεί. Μες στη βιασύνη τους κάποιες φορές και καθώς συνωθούνται , παρατάσσονται ή έλκονται σπάζουν σε πολλές περιπτώσεις τα καθιερωμένα σχήματα και αρχές και η μορφοποίηση δεν ολοκληρώνονται. Αλλά η ποιήτρια δε δείχνει να αγχώνεται, γιατί το πρωτεύον είναι η έκφρασή τους. Αυτό το αναφέρω σαν ένα στοιχείο ειλικρίνειας και αυθεντικότητας και μη επιτηδευμένης γραφής. Άλλωστε, λίγο παρακάτω σε κάποια άλλα ποιήματά της τα συναισθήματά της θα βρούν την καίρια αποτύπωση.
Η θεματογραφία αυτής της ποίησης είναι βέβαια τεράστια! Και κανένα ποίημα στην ουσία δεν μοιάζει με τα άλλα. Ωστόσο κάθε μία από τις τρεις ενότητες φιλοξενεί ποιήματα με κάποια ιδιαίτερη νοηματική συγγένεια. Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό σ’ αυτό το τόσο μικρό κριτικό σημείωμα να μην αναφέρω μερικούς στίχους που ανταποκρίνονται στους τίτλους των τριών ενοτήτων.
Θέλω να κυλάω στο αίμα σου
Να καίω τις φλέβες σου
Να αφυδατώνω τη στιγμή σου(…)
Και να εκρήγνυται της καρδιάς η αορτή. (Πάθος)
Χάθηκε η στιγμή
Έσβησαν τα φωνήεντα
Έμειναν τα σύμφωνα πετραδάκια
Στο στόμα του Δημοσθένη να γυρεύει το ρο
Το ρο του «πάντα» στον έρωτα. (Νοσταλγία)
Και
Να διαβαίνεις τα ίχνη των σκιών
Που ξέρασαν τα αγγεία της προδοσίας (…)
Να παραληρούν σε διαδρόμους
Λαβυρίνθων χωρίς μίτο εξόδου
Νεκρές Αριάδνες να συναντάς
Στη στροφή της ελπίδας. (Οργή)
Αλλά και το λεκτικό αυτής της ποίησης είναι πολύ πλούσιο και πολύ πρωτότυπο. Καταιγισμός από λέξεις που σε ταξιδεύουν σε πνευματικά τοπία, σε έγχρωμες εικόνες που ζωγραφίζει ο ποιητικός χρωστήρας της Μαίρης Γκαζιάνη που είναι παράλληλα και ζωγράφος. Θα τελειώσω μ’ ένα πολύ μικρό της ποίημα που πολύ μου άρεσε :
ΥΓΡΟ ΠΥΡ
Σ’ ολόκληρο τ’ απέραντο γαλάζιο έσταξα την παρουσία μου
Σε υγρό πυρ μεταλλάχτηκε η κάθε σταγόνα μου
Μη βουτήξεις θα καείς.