Μιλάει στον «Ριζοσπάστη», η πρόεδρος του Σωματείου των Εργαζομένων στην Αττική
Αύριο Πέμπτη και μεθαύριο Παρασκευή, οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» (ΒΣΣ) προχωρούν σε 48ωρη απεργία. Την πρώτη μέρα, διοργανώνουν απεργιακή συγκέντρωση στις 10 π.μ., στη Βουλή. Αίτημα αιχμής είναι η άμεση καταβολή των δεδουλευμένων τους, καθώς οι καθυστερήσεις έχουν φτάσει τους έξι και επτά μήνες. Επιπρόσθετα, οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν σωρεία προβλημάτων, αποτέλεσμα της αντιλαϊκής πολιτικής και στον τομέα της Πρόνοιας.
Αύριο Πέμπτη και μεθαύριο Παρασκευή, οι εργαζόμενοι στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» (ΒΣΣ) προχωρούν σε 48ωρη απεργία. Την πρώτη μέρα, διοργανώνουν απεργιακή συγκέντρωση στις 10 π.μ., στη Βουλή. Αίτημα αιχμής είναι η άμεση καταβολή των δεδουλευμένων τους, καθώς οι καθυστερήσεις έχουν φτάσει τους έξι και επτά μήνες. Επιπρόσθετα, οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν σωρεία προβλημάτων, αποτέλεσμα της αντιλαϊκής πολιτικής και στον τομέα της Πρόνοιας.
Το ΒΣΣ προσφέρει, μέσα από αντίστοιχες δομές στους δήμους, σημαντικές υπηρεσίες φροντίδας σε ηλικιωμένους και σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Από την αρχή της δημιουργίας του προγράμματος, έγινε φανερός ο στόχος να φύγει από την ευθύνη του κράτους και να μετακυλισθεί το κόστος λειτουργίας του σε όσους έχουν ανάγκη τις υπηρεσίες του. Για όλα τα παραπάνω, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με την Σοφία Κολιζέρα,πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στο Βοήθεια στο Σπίτι Αττικής και μέλος του πανελλήνιου συντονιστικού ΒΣΣ.
Μπορείτε να μας δώσετε ορισμένα στοιχεία για το πρόγραμμα;
Πανελλαδικά, είμαστε 3.500 εργαζόμενοι που απασχολούμαστε με ετήσιες συμβάσεις ορισμένου χρόνου, χωρίς διακοπή μεταξύ των συμβάσεων. Αυτή τη στιγμή προσφέρουμε υπηρεσίες σε περίπου 100.000 ηλικιωμένους και Ατομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ).
Η υπηρεσία στελεχώνεται από κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτές και οικογενειακούς βοηθούς. Ανάλογα με την περίπτωση, προσφέρουμε νοσηλευτική φροντίδα όπως μέτρηση πίεσης, συνταγογράφηση φαρμάκων, ενέσεις, συνοδεία σε νοσοκομεία, ατομική υγιεινή και άλλα. Οι οικογενειακοί βοηθοί ασχολούνται με καθαριότητα του χώρου, σιδέρωμα, μαγείρεμα, ψώνια, συντροφιά κ.ά. Οι κοινωνικοί λειτουργοί καταγράφουν και ιεραρχούν τις ανάγκες, καθορίζουν το πρόγραμμα, ενημερώνουν τα άτομα για τις κοινωνικές παροχές που δικαιούνται και φροντίζουν για τη διεκπεραίωση και κατάθεση των δικαιολογητικών στις αρμόδιες υπηρεσίες, παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στο άτομο και την υπόλοιπη οικογένεια - αν υπάρχει.
Οι υπηρεσίες αυτές συμβάλλουν αποφασιστικά στην αποφυγή της ιδρυματοποίησης των ηλικιωμένων και ΑμΕΑ, γιατί παραμένουν στο φυσικό τους, οικείο περιβάλλον. Γι' αυτό το λόγο υπάρχει, σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, τεράστια εξοικονόμηση πόρων για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος σας;
Καταρχήν, από την αρχή λειτουργίας του ΒΣΣ υπογράφουμε ετήσιες συμβάσεις. Κάθε χρόνο, επί 12 χρόνια, βιώνουμε την αγωνία της συνέχισης ή απόλυσης και κάνουμε συνεχόμενες κινητοποιήσεις και προσπάθειες για τη διαφύλαξη της εργασίας μας. Κάθε φορά μέχρι σήμερα, μας απαντούν με παρατάσεις. Πρακτικά βρισκόμαστε σε μια πολυετή εργασιακή ομηρία. Στην παρούσα φάση, το πρόγραμμα λήγει το Σεπτέμβρη του 2014 και, για άλλη μια φορά, κανείς μας δεν ξέρει τι θα γίνει μετά.
Τα τελευταία χρόνια με την κρίση παρατηρείται έλλειψη βασικών υλικών που είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του προγράμματος (π.χ. νοσηλευτικό υλικό και αναλώσιμα). Σε πολλούς δήμους έχουμε πρόβλημα με τη μετακίνηση, αφού για διάφορους λόγους δεν υπάρχουν τα αυτοκίνητα που είχαν δοθεί για τη λειτουργία του ΒΣΣ, επειδή τα χρησιμοποιούν για άλλους σκοπούς, ή και εκεί που υπάρχουν παρατηρείται παραμέληση της συντήρησής τους. Ιδιαίτερα οξυμένο είναι το πρόβλημα στην επαρχία, όπου πρέπει να καλυφθούν μεγάλες αποστάσεις.
Ενα άλλο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι μένουμε για μεγάλα χρονικά διαστήματα απλήρωτοι, και κατά συνέπεια οικονομικά εξαθλιωμένοι. Επίσης, την έλλειψη προσωπικού που υπάρχει στις δομές, οι αρμόδιοι προσπαθούν να την καλύψουν μέσα από το πρόγραμμα «κοινωφελούς εργασίας», δηλαδή με εργαζόμενους που έρχονται μόνο για πέντε μήνες. Ομως, οι υπηρεσίες απαιτούν την ύπαρξη μιας μόνιμης σχέσης μεταξύ των εργαζομένων που τις προσφέρουν και όσων τις έχουν ανάγκη.
Σε ανακοινώσεις σας καταγγέλλετε την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών. Με ποιο τρόπο προσπαθούν να το πετύχουν;
Το 2012, ψήφισαν νόμο να αντικαταστήσουν το ΒΣΣ με ένα άλλο, που λέγεται «Κατ' οίκον φροντίδα συνταξιούχων». Το νέο πρόγραμμα διαχειρίζεται το ΙΚΑ και έχει τη δυνατότητα να συνάπτει συμβάσεις με ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες αναλαμβάνουν να παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές έναντι αμοιβής.
Ακόμα προσπαθούν να προωθήσουν την ιδιωτικοποίηση μέσα από τις λεγόμενες Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ). Πέρυσι το υπουργείο Εργασίας μάς πρότεινε να δημιουργήσουμε τέτοιες επιχειρήσεις, για τις οποίες τότε δεν ξέραμε τίποτα. Ψάχνοντας, καταλάβαμε ότι μας «χρύσωναν το χάπι», προκειμένου να γίνουμε το όχημα που θα οδηγούσε τελικά στην ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση αυτών των υπηρεσιών.
Θα εμφανιζόμασταν πλέον όχι ως μισθωτοί, αλλά ως ιδιώτες, που θα πουλούσαν υπηρεσίες και άρα θα μας χρησιμοποιήσουν για να ανοίξουν το δρόμο στις μεγάλες επιχειρήσεις και μάλιστα χωρίς αντιδράσεις. Εμείς, όμως, αντιδράσαμε και όπου το υπουργείο οργάνωνε ημερίδες για την προώθηση των «ΚοινΣΕπ», τις μπλοκάραμε. Εχουμε ξεκάθαρη άποψη ότι αυτές οι υπηρεσίες πρέπει να είναι δημόσιες και δωρεάν και για όλους όσοι τις έχουν ανάγκη.
Ποια είναι η στάση των δημοτικών αρχών;
Τόσο η ΚΕΔΕ, όσο και οι δήμαρχοι λένε ότι είναι υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών αυτών, αλλά στην πράξη κλείνουν κρυφά το μάτι στους ιδιώτες. Στην κατεύθυνση αυτή στηρίζουν τη δημιουργία και λειτουργία των «ΚοινΣΕπ», συνεργάζονται με αυτές.
Μπορεί να μην έχουν προχωρήσει ακόμα τις προγραμματικές συμβάσεις με «ΚοινΣΕπ», που να προσφέρουν τις δικές μας υπηρεσίες, αλλά μια σειρά δήμοι έχουν προχωρήσει σε συνεργασίες με «ΚοινΣΕπ» που προσφέρουν υπηρεσίες αθλητισμού, πολιτισμού, στελέχωσης παιδικών σταθμών. Υπηρεσίες για τις οποίες καταβάλλονται τροφεία και δίδακτρα από τους χρήστες ή χρηματοδοτούνται από τη φορολογία, που επιβάλλεται σε βάρος του λαού.
Αυτή θα είναι η κατάσταση και με τις κοινωνικές υπηρεσίες, που προσφέρουμε εμείς, αν δεν αντιδράσουμε μαζικά και δεν απαιτήσουμε να μην προχωρήσει η εμπορευματοποίησή τους, αν δεν απαιτήσουμε μόνιμες δομές και μόνιμη δουλειά.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Ριζοσπάστης" 2/4/2014
Μπορείτε να μας δώσετε ορισμένα στοιχεία για το πρόγραμμα;
Πανελλαδικά, είμαστε 3.500 εργαζόμενοι που απασχολούμαστε με ετήσιες συμβάσεις ορισμένου χρόνου, χωρίς διακοπή μεταξύ των συμβάσεων. Αυτή τη στιγμή προσφέρουμε υπηρεσίες σε περίπου 100.000 ηλικιωμένους και Ατομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑμΕΑ).
Η υπηρεσία στελεχώνεται από κοινωνικούς λειτουργούς, νοσηλευτές και οικογενειακούς βοηθούς. Ανάλογα με την περίπτωση, προσφέρουμε νοσηλευτική φροντίδα όπως μέτρηση πίεσης, συνταγογράφηση φαρμάκων, ενέσεις, συνοδεία σε νοσοκομεία, ατομική υγιεινή και άλλα. Οι οικογενειακοί βοηθοί ασχολούνται με καθαριότητα του χώρου, σιδέρωμα, μαγείρεμα, ψώνια, συντροφιά κ.ά. Οι κοινωνικοί λειτουργοί καταγράφουν και ιεραρχούν τις ανάγκες, καθορίζουν το πρόγραμμα, ενημερώνουν τα άτομα για τις κοινωνικές παροχές που δικαιούνται και φροντίζουν για τη διεκπεραίωση και κατάθεση των δικαιολογητικών στις αρμόδιες υπηρεσίες, παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη στο άτομο και την υπόλοιπη οικογένεια - αν υπάρχει.
Οι υπηρεσίες αυτές συμβάλλουν αποφασιστικά στην αποφυγή της ιδρυματοποίησης των ηλικιωμένων και ΑμΕΑ, γιατί παραμένουν στο φυσικό τους, οικείο περιβάλλον. Γι' αυτό το λόγο υπάρχει, σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, τεράστια εξοικονόμηση πόρων για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος σας;
Καταρχήν, από την αρχή λειτουργίας του ΒΣΣ υπογράφουμε ετήσιες συμβάσεις. Κάθε χρόνο, επί 12 χρόνια, βιώνουμε την αγωνία της συνέχισης ή απόλυσης και κάνουμε συνεχόμενες κινητοποιήσεις και προσπάθειες για τη διαφύλαξη της εργασίας μας. Κάθε φορά μέχρι σήμερα, μας απαντούν με παρατάσεις. Πρακτικά βρισκόμαστε σε μια πολυετή εργασιακή ομηρία. Στην παρούσα φάση, το πρόγραμμα λήγει το Σεπτέμβρη του 2014 και, για άλλη μια φορά, κανείς μας δεν ξέρει τι θα γίνει μετά.
Τα τελευταία χρόνια με την κρίση παρατηρείται έλλειψη βασικών υλικών που είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του προγράμματος (π.χ. νοσηλευτικό υλικό και αναλώσιμα). Σε πολλούς δήμους έχουμε πρόβλημα με τη μετακίνηση, αφού για διάφορους λόγους δεν υπάρχουν τα αυτοκίνητα που είχαν δοθεί για τη λειτουργία του ΒΣΣ, επειδή τα χρησιμοποιούν για άλλους σκοπούς, ή και εκεί που υπάρχουν παρατηρείται παραμέληση της συντήρησής τους. Ιδιαίτερα οξυμένο είναι το πρόβλημα στην επαρχία, όπου πρέπει να καλυφθούν μεγάλες αποστάσεις.
Ενα άλλο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι μένουμε για μεγάλα χρονικά διαστήματα απλήρωτοι, και κατά συνέπεια οικονομικά εξαθλιωμένοι. Επίσης, την έλλειψη προσωπικού που υπάρχει στις δομές, οι αρμόδιοι προσπαθούν να την καλύψουν μέσα από το πρόγραμμα «κοινωφελούς εργασίας», δηλαδή με εργαζόμενους που έρχονται μόνο για πέντε μήνες. Ομως, οι υπηρεσίες απαιτούν την ύπαρξη μιας μόνιμης σχέσης μεταξύ των εργαζομένων που τις προσφέρουν και όσων τις έχουν ανάγκη.
Σε ανακοινώσεις σας καταγγέλλετε την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών. Με ποιο τρόπο προσπαθούν να το πετύχουν;
Το 2012, ψήφισαν νόμο να αντικαταστήσουν το ΒΣΣ με ένα άλλο, που λέγεται «Κατ' οίκον φροντίδα συνταξιούχων». Το νέο πρόγραμμα διαχειρίζεται το ΙΚΑ και έχει τη δυνατότητα να συνάπτει συμβάσεις με ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες αναλαμβάνουν να παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές έναντι αμοιβής.
Ακόμα προσπαθούν να προωθήσουν την ιδιωτικοποίηση μέσα από τις λεγόμενες Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ). Πέρυσι το υπουργείο Εργασίας μάς πρότεινε να δημιουργήσουμε τέτοιες επιχειρήσεις, για τις οποίες τότε δεν ξέραμε τίποτα. Ψάχνοντας, καταλάβαμε ότι μας «χρύσωναν το χάπι», προκειμένου να γίνουμε το όχημα που θα οδηγούσε τελικά στην ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση αυτών των υπηρεσιών.
Θα εμφανιζόμασταν πλέον όχι ως μισθωτοί, αλλά ως ιδιώτες, που θα πουλούσαν υπηρεσίες και άρα θα μας χρησιμοποιήσουν για να ανοίξουν το δρόμο στις μεγάλες επιχειρήσεις και μάλιστα χωρίς αντιδράσεις. Εμείς, όμως, αντιδράσαμε και όπου το υπουργείο οργάνωνε ημερίδες για την προώθηση των «ΚοινΣΕπ», τις μπλοκάραμε. Εχουμε ξεκάθαρη άποψη ότι αυτές οι υπηρεσίες πρέπει να είναι δημόσιες και δωρεάν και για όλους όσοι τις έχουν ανάγκη.
Ποια είναι η στάση των δημοτικών αρχών;
Τόσο η ΚΕΔΕ, όσο και οι δήμαρχοι λένε ότι είναι υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών αυτών, αλλά στην πράξη κλείνουν κρυφά το μάτι στους ιδιώτες. Στην κατεύθυνση αυτή στηρίζουν τη δημιουργία και λειτουργία των «ΚοινΣΕπ», συνεργάζονται με αυτές.
Μπορεί να μην έχουν προχωρήσει ακόμα τις προγραμματικές συμβάσεις με «ΚοινΣΕπ», που να προσφέρουν τις δικές μας υπηρεσίες, αλλά μια σειρά δήμοι έχουν προχωρήσει σε συνεργασίες με «ΚοινΣΕπ» που προσφέρουν υπηρεσίες αθλητισμού, πολιτισμού, στελέχωσης παιδικών σταθμών. Υπηρεσίες για τις οποίες καταβάλλονται τροφεία και δίδακτρα από τους χρήστες ή χρηματοδοτούνται από τη φορολογία, που επιβάλλεται σε βάρος του λαού.
Αυτή θα είναι η κατάσταση και με τις κοινωνικές υπηρεσίες, που προσφέρουμε εμείς, αν δεν αντιδράσουμε μαζικά και δεν απαιτήσουμε να μην προχωρήσει η εμπορευματοποίησή τους, αν δεν απαιτήσουμε μόνιμες δομές και μόνιμη δουλειά.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Ριζοσπάστης" 2/4/2014