Λάμπρου Π. Μπαμπαλιούτα
Δικηγόρου-Λέκτορα
Παντείου Παν/μίου
Αρκετές φορές όλοι εμείς που ασχολούμαστε με το δίκαιο, με το Κράτος
Δικαίου, διαπιστώνουμε τη φθίνουσα πορεία που διαγράφεται στον τομέα της
προστασίας των ατομικών ελευθεριών.
Μία πορεία άκρως ανησυχητική. Μία πορεία που για την σύγχρονη «ελίτ (;)»
της πολιτικής εξουσίας έχει επιφέρει ως αποτέλεσμα για την επίτευξη της πολυπόθητης
«ανάπτυξης», την οποία εδώ και καιρούς ακούμε, αλλά δυστυχώς δεν βλέπουμε και «το
πρωτογενές πλεόνασμα από τις θυσίες του λαού».
Το πλεόνασμα που δημιουργήθηκε από την αφαίμαξη όχι μόνο του
προϋπολογισμού των οικογενειών, αλλά και από την αφαίμαξη «του πλεονάσματος
ελπίδας και προσμονής» για ένα καλύτερο αύριο.
Το σύγχρονο Κράτος οφείλει όμως να σεβαστεί και να παράσχει ταυτόχρονα
–εκεί όπου δεν υπάρχει- και το «πλεόνασμα της ανθρωπιάς», το «πλεόνασμα του
σεβασμού στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια», το «πλεόνασμα στην προστασία της
προσωπικότητας και της προσωπικής ελευθερίας».
Εκεί όπου το «λαϊκό περί δικαίου αίσθημα» νομιμοποιεί όχι μόνο τα
αρμόδια όργανα, αλλά αποτελεί και τον κριτή, στις περιπτώσεις όπου η ανθρώπινη
αξιοπρέπεια υποβιβάζεται υπέρ της ψυχρής λογιστικής, υπέρ των ψυχρών αριθμών
που κατασπαράζουν τους κώδικες αξιών. Που κατασπαράζουν την Κοινωνία των Αξιών.
Εκεί όπου η ψυχρή λογιστική θέτει σε δεύτερη μοίρα, το ευμενές –αλλά
αντίθετο στη «λογιστική λογική»- αποτέλεσμα αποφάσεων πολιτειακών οργάνων υπέρ
των πολιτών, εκεί όπου η ουσία των συνταγματικών διατάξεων δεν εφαρμόζονται,
εκεί όπου το θεσμικό πλαίσιο παραβιάζεται, γιατί απλά πρέπει να
πραγματοποιηθούν οι «στόχοι».
Εκεί όπου η υπέρτατη εξουσία διά της βίας, τραυματίζει το σώμα, την ψυχή
και την αξιοπρέπεια των απλών πολιτών.
Εκείνων που διάλεξαν τη νόμιμη οδό για να προστατεύσουν τα δικαιώματά
τους. Εκείνα τα δικαιώματα που η έννομη τάξη επιφυλάσσει υπέρ των πολιτών.
Εκείνων που σε καιρούς κρίσης, παράγουν επιστημονικό λόγο και έργο,
προτάσσοντας το φιλότιμο και την αγάπη τους για την επιστήμη, αλλά και τους
νέους.
Εκείνους που προετοιμάζουν τους αυριανούς επιστήμονες, εκείνους που
παραμένουν επί μήνες απλήρωτοι (κατ’ ουσίαν άνεργοι) χωρίς να τους καταβληθεί
καμία αμοιβή. Εκείνους που προκαταβάλουν από την «Τράπεζα των Αξιών τους» έξοδα,
κόπο, ανθρωπιά και φιλότιμο για να σταθούν δίπλα στα παιδιά μας.
Εκείνους στους οποίους οφείλουμε πολλά, για τον τρόπο με τον οποίο
προασπίζονται το δικαίωμα στη ζωή και την αξιοπρέπεια.
Εκείνους που καμία ατσάλινη γροθιά –έστω και αν τραυματίσει το σώμα
τους- δεν θα τραυματίσει την ψυχή τους.
Εκείνους στους οποίους βασίζεται η ανάπτυξη τοπικών κοινωνιών.
Καμία λογιστική λογική, καμία ψυχρή αριθμητική λογική, δεν θα τεθεί
απέναντι στο δίκιο τους.
Όμως τίθεται το σημαντικό ερώτημα : «μαζί με το πρωτογενές πλεόνασμα,
υπάρχει και αντίστοιχο πλεόνασμα αλληλεγγύης;». Οι πολίτες το έχουν αποδείξει
όλο αυτό το χρονικό διάστημα, όπου οι θύτες ενός παθογενούς πολιτικού
συστήματος δημιούργησαν ένα κατεστραμμένο πλαίσιο αξιών. Ο άγραφος κώδικας
αξιών απαιτεί την αλληλεγγύη όλων. Η «πολιτική ελίτ (;)» μπορεί να την παράσχει,
ή θα συνεχίσει να παρατηρεί απλά, χωρίς
να μπορεί ν’ αντιτάξει ένα σοβαρό πολιτικό λόγο, χωρίς να επιδείξει συνέπεια
λόγου και πράξεως, δίπλα στον πολίτη που αδικείται.
Οι ατομικές ελευθερίες δεν αποτελούν μόνο ένα σύνολο διατάξεων σε ένα,
ή περισσότερα νομοθετικά κείμενα.
Αποτελούν το Α και το Ω ενός ανθρωποκεντρικού συστήματος κανόνων
δικαίου, ενός ανθρωποκεντρικού συστήματος αξιών. Αποτελούν το Α και το Ω της
ίδιας της ανθρώπινης υπόστασης. Μίας υπόστασης -όπου σε καιρούς κρίσεως, σε
καιρούς που η πολιτική εξουσία προσπαθεί να διαφυλάξει τη χαμένη αξιοπιστία
της, από την καθολική αντίδραση του κύριαρχου λαού- νιώθει όσο ποτέ την αδήριτη
ανάγκη της προστασίας της από την έννομη τάξη και τα όργανά της.
Και ας μη το ξεχνούμε, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, προσωπική και
επιστημονική, είναι αξία αδιαπραγμάτευτη. Η προστασία του αδυνάτου (αλλά ψυχικά
δυνατού) δεν επιβάλλεται μόνο από το ισχύον δίκαιο, αλλά επιβάλλεται και από
τον κώδικα ηθικής.
Έναν κώδικα που δεν υπολογίζει νούμερα, που δεν βάζει στην «Τράπεζα
του Προκρούστη», το φιλότιμο νέων επιστημόνων, που δεν τραυματίζει σώματα και
ψυχές μανάδων. Δεν παρουσιάζει «ήρωες της τελευταίας στιγμής».
Η αγάπη για την οικογένεια και τη μητρότητα, για τους νέους επιστήμονες
και τις ελπίδες τους, δεν πρέπει να βρίσκουν αντίσταση στην ψυχρή μαθηματική
και λογιστική λογική. Συμβαδίζουν με το αύριο της Χώρας, με το αύριο του τόπου
μας και την ανάπτυξη του.
Η Δημοκρατία της καθημερινότητάς μας, το επιβάλλει επιτακτικά.
Και όχι εκεί όπου η πολιτική εξουσία υπολογίζει αριθμητικά την
ανθρώπινη αξιοπρέπεια, όχι εκεί όπου τραυματίζει σώμα και ψυχή, όχι εκεί όπου
αντί να επαινεί την επιστημονική αξιοπρέπεια, αντιθέτως την υποβιβάζει.
Και μη με ρωτήσετε για ποιούς γράφω αυτές τις λίγες γραμμές.
Είναι δίπλα σας, έστω και αν είναι μακριά σας. Τους γνωρίζετε ήδη.
Τους γνωρίζουν τα παιδιά σας. Τους γνωρίζω και εγώ. Είναι ακριβώς δίπλα μας,
μαζί μας.
Είναι οι μανάδες που αγωνίζονται για τις οικογένειές τους.
Είναι εκείνοι που μαθαίνουν στα παιδιά σας να μπορούν να αρθρώσουν τον
επιστημονικό λόγο για να τα χαίρεστε και να τα καμαρώνετε.
Ας θαυμάσουμε το κουράγιο και το θάρρος τους, ας γίνουμε όλοι μας
κοινωνοί της προσπάθειάς τους για διαφύλαξη της προσωπικής και επιστημονικής
αξιοπρέπειας.
Αυτό επιτάσει η σύγχρονη Δημοκρατία.
Αυτό επιτάσσουν οι ατομικές ελευθερίες.
Αυτό επιτάσσει το αύριο του
τόπου μας, μακριά από την κρίση που δημιούργησε η παθογένεια κάποιων, που και
αυτούς τους γνωρίζουμε.