Ίων Δραγούμης: Σαν σήμερα, δολοφονήθηκε ένας ξεχωριστός Έλληνας οραματιστής

Σαν σήμερα, 31 Ιουλίου 1920, δολοφονήθηκε στην περιοχή Αμπελοκήπων της Αθήνας, ο Ίωνας Δραγούμης (1974-1920), διπλωμάτης, πολιτικός και συγγραφέας, γιος του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη και γαμπρός του Παύλου Μελά, ο οποίος είχε παντρευτεί την αδερφή του Ναταλία Δραγούμη, ένας ξεχωριστός Έλληνας οραματιστής. Ο Δραγούμης δολοφονήθηκε από βενιζελικούς χωροφύλακες που τον θεώρησαν υπαίτιο για την απόπειρα δολοφονίας του Ελευθερίου Βενιζέλου. Τραγική ειρωνεία, ο Ίων Δραγούμης συνελήφθη πηγαίνοντας στο γραφείου του περιοδικού που εξέδιδε τότε («Πολιτική Επιθεώρηση»), για να γράψει άρθρο που να καταγγέλλει την απόπειρα δολοφονίας κατά του Βενιζέλου. Ο ίδιος ο Βενιζέλος, στο Παρίσι, όταν του ανήγγειλαν τη δολοφονία του Δραγούμη αναφώνησε συγκλονισμένος: «Φρικτό! Φρικτό! Φρικτό!».

Ο Ίων Δραγούμης γράφει στο ημερολόγιό του (18-3-1919): «Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός σοσιαλιστής. Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός πατριώτης. Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να νοιώσω τον εαυτό μου άτομο. Από άνθρωπος μιας τάξης με ορισμένα συμφέροντα τάξης, γίνομαι σοσιαλιστής με την πλατιά έννοια, και θέλω μια καινούρια οικονομία της κοινωνίας μου και των άλλων κοινωνιών. Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος».

Ο Κωστής Παλαμάς, όταν δολοφονήθηκε ο Δραγούμης έγραψε στην Καθημερινή: ««Λευκή, ας βαλθή όπου έπεσες, κολώνα. Πώς έπεσες, γραφή να μην το λέει, λευκή, με της Πατρίδας την εικόνα.  Μόνο εκείνη ταιριάζει να σε κλαίει, βουβή, μαρμαρωμένη να σε κλαίει». Οι στίχοι τούτοι χαράχθηκαν στο μνημείο της δολοφονίας του Ίωνα Δραγούμη, η οποία δεσπόζει από το 1921 μέχρι σήμερα απέναντι από το ξενοδοχείο Χίλτον.

Ο Οδυσσέας Ελύτης περιγράφοντας την πολύπλευρη και συναρπαστική προσωπικότητα του Δραγούμη, σημειώνει ότι ο Δραγούμης υπήρξε «αριστοκράτης», από αυτούς που «κατακτούν με το σπαθί τους τις ιδιότητες που συνεπάγεται» η λέξη, «γλυκοαίματος και θανάσιμα μισητός, άνθρωπος των σαλονιών και των κομιτάτων, δημοτικιστής και γόνος καθαρολόγων, σεμνός και ερωτιάρης, εχθρός της μικρής και εντίμου Ελλάδος αλλ' αδελφικός φίλος του βασιλέως, μακράν μέχρι θανάτου από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και οραματιστής κοινός μιας άλλου είδους μεγάλης Ελλάδας. Αυτές όλες οι πέρλες, δε συνθέτουν μόνον ένα μυστηριώδες όνομα, παρά γεννούν μια προσωπική μυθολογία, που με γέμιζε γοητεία σ' όλη την πρώτη μου νεότητα» .

Ο Νίκος Καζαντζάκης έγραψε ότι «Ο Ίων Δραγούμης κι ο Πέτρος Βλαστός είναι, θαρρώ, οι δυο άνθρωποι που περισσότερο τίμησα και αγάπησα στη ζωή μου».

Κατά τον Άγγελο Σικελιανό ο Δραγούμης υπήρξε ο «Aπόστολος μιας θρησκείας που θα στηριζόταν στην παγκόσμια συνθετική Εποπτεία και Σκέψη των μεγάλων Προσωκρατικών» .

Ο Ίωνας Δραγούμης αναγνωρίζεται από ομοϊδεάτες κι αντιπάλους για  τον πατριωτισμό και την ακεραιότητά του, παρ’ ότι οι πολιτικές του ιδέες έγιναν αντικείμενο αντιπαραθέσεων και διαφορετικών αναγνώσεων από όλους τους ιδεολογικούς χώρους, απ' τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, μέχρι και σήμερα.

LamiaTimes.gr

Επιμέλεια 

Δ.Β.Κ.