Αθήνα, 7 Αυγούστου 2014
ΕΡΩΤΗΣH
Προς τους κ.κ. Υπουργούς: Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Ναυτιλίας και Αιγαίου, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Τουρισμού, Εξωτερικών
Θέμα: «Μέτρα για την προστασία των αλιευτικών αποθεμάτων του Αιγαίου και τη στήριξη των παράκτιων αλιέων των νησιών του Αρχιπελάγους»
Το Αιγαίο πέλαγος έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης στην αλιεία, λαμβάνοντας υπόψη τους βασικούς και πιο κρίσιμους παράγοντες για την αναπτυξιακή προοπτική του κλάδου, που είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η διαφύλαξη των αλιευτικών αποθεμάτων.
Με βάση τις απαντήσεις των συναρμόδιων Υπουργείων σε αντίστοιχη ερώτησή μας το 2013 και την παρακολούθηση των εξελίξεων από τότε μέχρι σήμερα διαπιστώνουμε, δυστυχώς, για άλλη μια φορά την έλλειψη συντονισμού, την απουσία ανάληψης καινοτόμων πρωτοβουλιών, την άνευ οράματος και πολιτικής βούλησης, στείρα διοικητική διαχείριση των πολυπαραγοντικών προβλημάτων της ελληνικής αλιείας.
Δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο, στοιχειοθετημένο κυβερνητικό επιχειρησιακό σχέδιο που να διασφαλίζει τα αποθέματα και να δημιουργεί μακροπρόθεσμες βιώσιμες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες για τον κλάδο, μια λογική που διέπει και το βασικό στόχο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της ΕΕ, τεκμηριώνεται από τις επιστημονικές μελέτες και υποστηρίζεται στις προτάσεις των ενδιαφερόμενων νησιωτικών φορέων και οργανώσεων των αλιέων.
Αντί για σποραδικές συζητήσεις και ανακοινώσεις «αλά καρτ», θα έπρεπε ήδη να συζητάμε για συγκεκριμένα, άμεσα σχέδια εφαρμογής αυτών των προτάσεων. Αλλιώς, το θέμα θα έχει μικρή πρακτική σημασία, για τη χώρα και τους επαγγελματίες αλιείς. Οι περιβαλλοντικές εξελίξεις, σε συνδυασμό με την εκτεταμένη οικονομική κρίση στην Ελλάδα, θα έχουν σημαντικές – αν όχι καταστροφικές - επιπτώσεις στην οικονομία και στη διατήρηση του κοινωνικού ιστού των μικρών νησιών του Αιγαίου.
Η τεράστια μείωση των αλιευτικών αποθεμάτων, περίπου κατά 80%, σύμφωνα με τα στοιχεία από τις στατιστικές των μελετών που έχουν διενεργηθεί, σε συνδυασμό με τα υψηλά παραγωγικά κόστη των παράκτιων αλιέων, δημιουργούν σοβαρές οικονομικο-κοινωνικές επιπτώσεις στις ευαίσθητες νησιωτικές κοινωνίες του Αιγαίου. Τα (και εμπορικής αξίας) αλιεύματα μειώνονται και το εισόδημα των αλιέων κινδυνεύει να πέσει κατακόρυφα τα επόμενα χρόνια.
Η ανεξέλεγκτη, επαγγελματική και ερασιτεχνική αλιεία επιβαρύνει την κατάσταση των ιχθυοαποθεμάτων της παράκτιας ζώνης. Το πρόβλημα αυτό, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην απουσία υποδομών και ελεγκτικών μηχανισμών και της έλλειψης σε δράσεις εκπαίδευσης και ενημέρωσης σε θέματα αλιείας.
Η ριζική αναθεώρηση του πεπαλαιωμένου νομοθετικού πλαισίου και η χρήση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων (λειτουργικά δορυφορικά συστήματα, εξοπλισμός ελέγχου και παρακολούθησης, συλλογή στοιχείων για τον κλάδο, βιολογικά εργαστήρια κ.ά.), που θα προστάτευαν το θαλάσσιο οικοσύστημα από την παράνομη αλιεία και θα ενίσχυαν την ορθή εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων, απουσιάζουν ή εφαρμόζονται χωρίς σχεδιασμό, χωρίς πρόνοια για τους επαγγελματίες του κλάδου, όπως αυτή τη στιγμή συμβαίνει με την εγκατάσταση συσκευών αυτόματου εντοπισμού VMS και ηλεκτρονικής καταγραφής και διαβίβασης των αλιευτικών δραστηριοτήτων ERS.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ανατολική Μεσόγειο κατά την τελευταία δεκαπενταετία, όπως καταδεικνύουν πρόσφατες επιστημονικές έρευνες, έχουν μεταβάλει τη δομή της βιοποικιλότητας, σχεδόν όλων των τροφικών επιπέδων των ελληνικών θαλασσών, με εμφανή χαρακτηριστικά τη μείωση της ποσότητας και την ηλικία-μέγεθος των αλιευόμενων ειδών ιχθύων.
Επειδή, η ανεξέλεγκτη αλιεία, η υπερεκμετάλλευση των πόρων σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές και την είσοδο ξενικών ειδών στο υδάτινο οικοσύστημα του Αιγαίου, επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα, την ποιότητα του νερού και την δυνατότητα αλιείας στους κατ’ επάγγελμα νησιώτες αλιείς.
Επειδή, οι εκτός ελέγχου παράνομες καταστροφικές πρακτικές αλιείας από επαγγελματίες και ερασιτέχνες αλιείς σε πολύ μικρή απόσταση από τις ακτές, παραβιάζουν την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Επειδή, η μείωση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στην ανατολική Μεσόγειο συνεπάγεται άμεση μείωση εισοδημάτων και επιπέδου διαβίωσης για τους ανθρώπους των νησιωτικών μας περιφερειών.
Επειδή, ο κλάδος της αλιείας είναι για χρόνια ξεχασμένος, χωρίς εκπαίδευση και ουσιαστική στήριξη από την Πολιτεία, ενώ ταυτόχρονα εδώ και δεκαετίες, οι εικόνες των ελλήνων ψαράδων με τα δίχτυα, τα παραγάδια και τα καΐκια τους αποτελούν κύριο προϊόν «εξαγωγής» και διαφήμισης της ελληνικής βιομηχανίας του τουρισμού.
Επειδή, η διασφάλιση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής για τις νησιωτικές περιοχές είναι υποχρέωση του κράτους.
Επειδή, σε αυτή τη χρονική περίοδο εξελίσσεται στη Μεσόγειο η διαδικασία καταστροφής του χημικού οπλοστασίου της Συρίας, εν πλω.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Με ποιο τρόπο σκοπεύουν να στηρίξουν πρόνοιες στη νέα κοινή αλιευτική πολιτική που να λαμβάνουν υπόψη τις περιβαλλοντικές, παραγωγικές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες των νησιωτικών περιφερειών του Αιγαίου; Προτίθενται να προχωρήσουν στη δημιουργία περιοχών διαχείρισης με προστατευόμενες περιοχές, όπου αυτό είναι απαραίτητο και μετά από συνεννόηση με τους τοπικούς φορείς;
2. Σε ποια άμεσα μέτρα προτίθενται να προβούν για τον ουσιαστικό έλεγχο όλων των τύπων αλιείας στο αρχιπέλαγος; Πως θα αντιμετωπίσουν τα θέματα ποσοστώσεων (όπως στην αλιεία του τόνου στην Μεσόγειο) και τα προβλήματα που δημιουργούνται από τη χρήση αλιευτικών εργαλείων σε περιόδους που βλάπτουν τα αποθέματα;
3. Έχουν εξεταστεί τρόποι αντιμετώπισης του σοβαρού προβλήματος της εισόδου ξενικών ειδών (λαγόψαρα) στο θαλάσσιο οικοσύστημα του Αιγαίου; Σε ποια μέτρα προτίθενται να προβούν ώστε να εξασφαλιστούν πόροι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας για την αποζημίωση των αλιέων από τα θαλάσσια θηλαστικά αλλά και για την προστασία των απειλούμενων ειδών; Έχουν αξιολογηθεί σχετικές μελέτες και «καλές» πρακτικές που εφαρμόζονται σε νησιωτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση του φαινομένου της μείωσης των αλιευμάτων;
4. Σε ποιο βαθμό θα επηρεαστούν τα αλιευτικά αποθέματα του Αιγαίου από απρόβλεπτο περιβαλλοντικό ατύχημα, από δυνητικούς κινδύνους που αναμφίβολα κρύβονται σε ένα τόσο ασταθές περιβάλλον στο οποίο εξελίσσεται η διαδικασία καταστροφής των χημικών όπλων στη Μεσόγειο;
5. Σε τι άμεσα μέτρα στήριξης των παράκτιων αλιέων προτίθενται να προβούν, με άξονα τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του αλιευτικού στόλου, τη δικτύωση των παραγωγών και την εκπαίδευση τους, ώστε οι έλληνες αλιείς να κάνουν χρήση επιλεκτικότερων τρόπων αλιείας;
6. Σε τι στάδιο βρίσκεται ο σχεδιασμός των συναρμόδιων υπουργείων για τον αλιευτικό και τον καταδυτικό τουρισμό;
7. Ποιος είναι ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για δράσεις ενημέρωσης και κατάρτισης των αλιέων / ανά ομάδα παραγωγών και ανά νησί, στο κρίσιμο θέμα της προστασίας του θαλάσσιου οικοσυστήματος;
Οι ερωτώντες Βουλευτές: Δημήτρης Γάκης, Νίκος Συρμαλένιος, Ευάγγελος Αποστόλου, Ευαγγελία Αμμανατίδου, Μαρία Διακάκη, Ιωάννης Ζερδελής, Κατερίνα Ιγγλέζη, Παναγιώτης Κουρουμπλής, Μιχάλης Κριτσωτάκης, Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, Ιωάννης Μιχελογιαννάκης, Κώστας Μπάρκας, Ανδρέας Ξανθός