Η λανθάνουσα παρέμβαση στην πλήρη αυτοδιοίκηση ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος : Βήματα εμπρός ή πίσω, σε ένα αβέβαιο μέλλον;
Όταν ένας φοιτητής διδάσκεται θεμελιώδεις ελευθερίες, ως ένα αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής κοινωνίας, πάντοτε στέκεται με ιδιαίτερο θαυμασμό, αλλά συνάμα και προβληματισμό και απορία σ’ εκείνο το κεφάλαιο του Συντάγματος που αναφέρεται στην ελευθερία της ακαδημαϊκής σκέψεως, στην ελεύθερη διάδοση της τέχνης, της επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας, στην βασική αποστολή του Κράτους που είναι το έννομο αγαθό της παιδείας, όλων των βαθμίδων.
Σε μία από τις πλέον σημαντικές θέσεις, όμως, των δημοκρατικών θεσμών, βρίσκει κανείς την πλήρη αυτοδιοίκηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Τη θεσμική δυνατότητα και διασφάλιση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων έναντι της κρατικής εξουσίας, να λαμβάνουν μέσω των αρμοδίων οργάνων τους, όλες εκείνες τις αποφάσεις που θα διασφαλίσουν σε όλους όσους υπηρετούν σ’ αυτά την συνταγματική ελευθερία για να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους στην έρευνα και τη διδασκαλία.
Με άλλα λόγια, σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα η συνταγματική κατοχύρωση της πλήρους αυτοδιοίκησης των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν έχει ένα απλό συμβολικό χαρακτήρα, αλλά είναι η συνέχεια της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, με (γιατί όχι) πολιτικό, θρησκευτικό και κοινωνικό χαρακτήρα, μέσα από διδακτικές πρωτοβουλίες και την επιστημονική γνώμη των μελών μιας ακαδημαϊκής κοινότητας.
Το αυτοδιοίκητο ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος εκφράζει και την ελευθερία στην επιστημονική πολυφωνία, αλλά και στο δικαίωμα της διαφωνίας.
Το δικαίωμα στο σωστό, αλλά και στο λάθος, μέσα από τις εκφάνσεις της σύγχρονης δημοκρατίας.
Το δικαίωμα της σύγχρονης δημοκρατίας να εκλέγεις αυτόν που θα σε διοικήσει, αλλά και από το δικαίωμα να υποβάλεις και εσύ τον εαυτό σου στη βάσανο της επιλογής από τους συναδέλφους σου.
Το αυτοδιοίκητο είναι και η θεσμική δυνατότητα να διοικείς μέσα από τα δικά σου θεσμικά όργανα «υπό ιδίαν ευθύνη», στα πλαίσια του Νόμου. Αλλά και το δικαίωμα που δίνει η έννομη τάξη στο αρμόδιο κρατικό όργανο, δηλαδή στον καθ’ ύλιν αρμόδιο Υπουργό να εποπτεύσει τη νομιμότητα των αποφάσεών σου. Δηλαδή να μη διενεργήσει έλεγχο σκοπιμότητας, αλλά μόνο και μόνο νομιμότητας.
Επομένως δεν δίνει η συνταγματική έννομη τάξη το δικαίωμα να υπεισέλθει με απόφασή του, έστω και εάν προηγουμένως έχει δοθεί αυτό σαν δυνατότητα από τον κοινό νομοθέτη, να προβεί σε πράξεις που θα θίξουν τον ουσιώδη πυρήνα του θεσμού της πλήρους αυτοδιοίκησης των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Δεν του δίνει το δικαίωμα να επιλέξει ποιός θα ηγηθεί και θα διοικήσει ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα. Όσο ικανός ή ανεπαρκής και να είναι.
Γιατί αυτό κρίνεται πάντοτε εκ του αποτελέσματος.
Γιατί αυτό δεν θα το κρίνει το αρμόδιο κρατικό όργανο, αλλά το ακαδημαϊκό Σώμα.
Αυτό που θα καρπωθεί το θετικό διοικητικό έργο του «ηγέτη», αλλά και θα υποστεί τη βάσανο των σφαλμάτων του.
Εκεί πολύ απλά το ακαδημαϊκό Σώμα θα πληρώσει το σφάλμα της επιλογής του.
Επομένως δεν θα πρέπει το αρμόδιο κρατικό όργανο να προβεί σε πράξεις που θα βλάπτουν τον πυρήνα της πλήρους αυτοδιοίκησης του ανωτάτου εκπαιδευτικού ιδρύματος, έστω και εάν χρειαστεί η συνδρομή του κοινού νομοθέτη, γιατί τούτο θα είναι προδήλως αντίθετο προς τη συνταγματική επιταγή του άρθρου 16 και δεν θα έχει νόμιμο έρεισμα.
Ιδίως ακόμη και όταν ο κοινός νομοθέτης, αλλά και η κανονιστικώς δρώσα διοίκηση, μόλις έχει ιδρύσει ένα νέο εκπαιδευτικό ίδρυμα, όπως το Τ.Ε.Ι. της Περιφέρειάς μας και το έχει καταστήσει ισότιμο με τ’ άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Χώρας.
Η πλήρης αυτοδιοίκηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν είναι ένας θεσμός (à la carte) –το έχω ακούσει αυτό αρκετές φορές- αλλά είναι ένας θεσμός που όταν απειλείται πρέπει να τύχει και της πλήρους υποστηρίξεως της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας.
Όχι ως προς τη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων, γιατί αυτό ανήκει στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά ως φορέας και μοχλός πίεσης της Κοινωνίας των Πολιτών, εκεί όπου όχι μόνο θίγεται η αξιοπρέπεια ενός Ιδρύματος, αλλά και εκεί που απειλείται η ίδια η βιωσιμότητά του.
Το επιστημονικό μέλλον του, το μέλλον των σπουδαστών του, το μέλλον των τοπικών κοινωνιών, το μέλλον μιας Περιφέρειας.
Όχι μόνο από οικονομική άποψη (για να μην παρεξηγηθούμε), αλλά και από επιστημονική-ερευνητική άποψη.
Γιατί, ας μην γελιόμαστε, ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα σε μία πόλη, ή σε μία περιφέρεια αποτελεί τον καλύτερο πρεσβευτή του έργου της.
Οφείλουμε λοιπόν όλοι μας, όχι ως προς τα πρόσωπα (σε βλέπω κοντοπατριώτη του πρώτου ορόφου, μη γελάς, δεν γράφω αυτές τις αράδες για να σε υποστηρίξω), αλλά απέναντι στο θεσμό να δηλώσουμε ότι είμαστε παρόντες.
Να προστατεύσουμε το Ίδρυμα της Περιφέρειάς μας και να δώσουμε βήμα και εντολή προς το ακαδημαϊκό Σώμα της άμεσης δημοκρατίας, όπως λέει και ο φίλος μου ο Μιχάλης Βραχόπουλος, ν’ αποφασίσει κυριαρχικά. (Έτσι δεν είναι φίλε Μιχάλη;)
Και κανείς άλλος.
Αυτό σημαίνει αυτοδιοίκηση.
Σκεφθείτε να γίνει μία παρόμοια ενέργεια από έναν Υπουργό των Εσωτερικών σε ένα Δήμο, ή μία Περιφέρεια και να προβεί σε αλλαγή της διοίκησης.
Μεταξύ μας ούτε και εγώ μπορώ να το φανταστώ.
Οφείλουμε όλοι όσοι έχουμε περάσει και έχουμε αγαπήσει αυτό το εκπαιδευτικό Ίδρυμα, όλοι όσοι, όλα αυτά τα χρόνια, έστω και αρχικά από διαφορετικές εκπαιδευτικές κοινότητες προσφέραμε γνώσεις και λάβαμε την αγάπη των σπουδαστών μας, να το συνδράμουμε και να μην οδηγηθεί σε μία αβέβαιη πορεία με βήματα προς τα πίσω, αλλά με σιγουριά και θέληση να το οδηγήσουμε με βήματα προς τα εμπρός.
Γιατί ο γειτονικός επεκτατισμός (ξέρετε αγαπητοί συμπατριώτες μου ποιόν εννοώ) και ένα μελλοντικό «Αθηνά ΙΙ» θα έρθουν πολύ κοντά.
Και τότε θα είναι αργά.
Γιατί οι επίδοξοι «Βασιλείς» θα μείνουν χωρίς «Βασίλειο» και θα χαθεί ένας πολύτιμος θησαυρός γνώσεως, επιστήμης και έρευνας για τον τόπο μας.
Μεταξύ μας, ο μοναδικός που μας απέμεινε.
Δημοσίευση σχολίου
Πείτε μας τη γνώμη σας
Το LamiaTimes.gr φέρει ευθύνη μόνο για τα επώνυμα άρθρα των συντακτών και των συνεργατών του.
Σχόλια υβριστικά και σχόλια ρατσιστικού περιεχόμενου θα διαγράφονται μόλις εντοπιστούν ή ζητηθεί από τον οποιονδήποτε θιγόμενο.