«Οι ηλικιωμένοι που πάσχουν από αρθρίτιδα πρέπει να συνεχίσουν να μπορούν να αυτοεξυπηρετούνται και να είναι ανεξάρτητοι. Ο στόχος όμως των 150 λεπτών την εβδομάδα για ανθρώπους προχωρημένης ηλικίας με το συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας είναι συχνά δυσβάσταχτος, αν όχι ακατόρθωτος. Παρότι είναι αποδεδειγμένο ότι συμβάλλουν στην πρόληψη του πρόωρου θανάτου αλλά και πλήθος σοβαρών ή απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, σύμφωνα με αμερικανικά στατιστικά στοιχεία μόνο το 10% των ανθρώπων κατορθώνουν να ακολουθήσουν τις οδηγίες των θεραπευτών τους. Ωστόσο, ακόμα και μικρότερης χρονικής διάρκειας άσκηση ή φυσιοθεραπεία είναι προτιμότερη από την αδράνεια», σημειώνει ο φυσιοθεραπευτής – χειροθεραπευτής κ. Γιώργος Κακαβάς του Fysiotek Sports and Spine Lab (www.fysiotek.gr).
Εξαιτίας αυτής της διαπίστωσης, αλλά και της ελλιπούς συστηματικής εξέτασης της έντασης της δραστηριότητας που απαιτείται προκειμένου οι ηλικιωμένοι να παραμείνουν λειτουργικοί, οι ερευνητές θέλησαν να καθορίσουν έναν πιο εφικτό στόχο προκειμένου να δραστηριοποιήσουν αυτόν τον πληθυσμό αλλά και να καθορίσουν το είδος της σωματικής άσκησης που θα μπορούσε μελλοντικά να βελτιώσει τη λειτουργικότητα των αρθρώσεων ατόμων με οστεοαρθρίτιδα.
Χρησιμοποιώντας εξελιγμένα επιταχυνσιόμετρα παρακολούθησης της κίνησης, οι ερευνητές μέτρησαν τη σωματική δραστηριότητα 1.600 ενηλίκων με πόνο ή δυσκαμψία στα ισχία, τα γόνατα, την ποδοκνημική και τα πέλματα. Από τα ευρήματά τους φάνηκε ότι ακόμη και το ένα τρίτο της συνιστώμενης δραστηριότητας είναι επωφελής. Όμως, όπως διαπίστωσαν, η ελαφρά δραστηριότητα δεν είναι ικανή να αποτρέψει την επιδείνωση της κινητικότητας και συνεπώς τη μελλοντική μείωση της ικανότητας αυτοεξυπηρέτησης. Αντίθετα, τα οφέλη προσφέρονται στους ασθενείς όταν η άσκηση είναι μέτριας έντασης.
Ειδικότερα, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι περίπου το ένα τρίτο των συμμετεχόντων βελτίωσε ή είχε υψηλή λειτουργία μετά από δύο χρόνια. Οι συμμετέχοντες που πέτυχαν αυτό το ελάχιστο των 45 λεπτών μέτριας δραστηριότητας εβδομαδιαίως ήταν 80% πιθανότερο να βελτιώσουν ή να διατηρήσουν υψηλή λειτουργικότητα σε διάστημα δύο ετών, σε σύγκριση με εκείνους που ασκούνταν λιγότερο. Η διαπίστωση αυτή ισχύει τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.
Όπως δήλωσε η Dorothy Dunlop, καθηγήτρια ρευματολογίας και προληπτικής ιατρικής στο Feinberg School of Medicine του Northwestern University και κύρια συγγραφέας της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στη διαδικτυακή έκδοση του περιοδικού Arthritis Care & Research, για τους ηλικιωμένους εκείνους που πάσχουν από αρθρίτιδα και είναι ελάχιστα δραστήριοι, τα 45 λεπτά μπορεί να είναι πιο ρεαλιστικά. Ωστόσο, η μέτριας έντασης δραστηριότητα ήταν η αποτελεσματικότερη για τη διατήρηση ή βελτίωση της λειτουργικότητας δύο χρόνια μετά.
Όπως επισημαίνει ο κ. Κακαβάς, η σπάνια έρευνα για τον τύπο και την ένταση της σωματικής δραστηριότητας που χρειάζονται οι ηλικιωμένοι για να διατηρήσουν τις αρθρώσεις τους λειτουργικές, καταδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο ότι ο καθορισμός λιγότερο αυστηρών στόχων ωφελεί την υγεία των αρθρώσεων ατόμων με οστεοαρθρίτιδα, την πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας, που πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Αιτία της πάθησης είναι η φθορά, με την πάροδο του χρόνου, του χόνδρου που προστατεύει τα άκρα των οστών. Παρόλο που η νόσος μπορεί να βλάψει οποιαδήποτε άρθρωση, συνήθως επηρεάζει τις αρθρώσεις στα χέρια, τα γόνατα, τα ισχία και τη σπονδυλική στήλη. Προκαλεί πόνο, κατά τη διάρκεια ή μετά την κίνηση, ενόχληση όταν ασκείται πίεση στην άρθρωση και ακαμψία, ιδιαίτερα μετά από ώρες ακινησίας. Επίσης, υπάρχει απώλεια του εύρους της κίνησης της άρθρωσης, ενώ μπορεί να σχηματιστούν οστεόφυτα γύρω από αυτήν. Τα συμπτώματα μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους και η άσκηση μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου και να βοηθήσουν στη βελτίωση του πόνου και της λειτουργίας των αρθρώσεων.
Δηλαδή, όσο περισσότερο κινητοποιούν τις αρθρώσεις τους οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα, τόσο καλύτερα αισθάνονται και τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη για την υγεία. Αυτό άλλωστε έχει θετική επίπτωση και στην ψυχολογία τους, καθώς η γνώση ότι είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετούνται, χωρίς να έχουν ανάγκη βοήθειας, χωρίς να δεσμεύουν άτομα της οικογένειάς τους για την εκπλήρωση των καθημερινών αναγκών τους τονώνει την αυτοπεποίθησή τους, αλλά και στην κοινωνικοποίηση που είναι επακόλουθο της ικανότητά τους για κίνηση.
«Τα οφέλη για την υγεία των ανθρώπων με οστεοαρθρίτιδα που προσφέρει η σωματική άσκηση και η φυσιοθεραπεία για λιγότερο από μία ώρα εβδομαδιαίως, καθώς δεν είναι απαραίτητα ικανοί να πληρούν τους συνιστώμενους στόχους για άσκηση, είναι αξιοσημείωτα. Επιπλέον, υπάρχουν και σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης της οστεοαρθρίτιδας και των συμπτωμάτων που ταλαιπωρούν τους ασθενείς. Η πλέον πρωτοποριακή ακούει στο όνομα fysiotek. Πρόκειται για ένα σύστημα που βασίζεται στον συνδυασμό μηχανημάτων νέας τεχνολογίας, που αναλύουν τα προβλήματα των αρθρώσεων και της σπονδυλικής στήλης, αξιολογούν και κατευθύνουν τον θεραπευτή ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος με μεγάλα ποσοστά επιτυχίας. Σε συνδυασμό δε με εξατομικευμένα προγράμματα αποκατάστασης και ασκήσεων ειδικών επιφέρουν τελικά τη σταθεροποίηση του θεραπευτικού αποτελέσματος. Η θεραπεία είναι ανώδυνη και ακίνδυνη για τον ασθενή, με τα αποτελέσματα να είναι εμφανή από την πρώτη κιόλας επίσκεψη», σημειώνει ο κ. Κακαβάς.