Η ζέστη δοκιμάζει τις αντοχές όλων μας, αλλά ειδικά για τις εγκύους μπορεί να αποδειχθεί ανυπόφορη, αφού το πρόσθετο βάρος και οι ανάγκες της κυήσεως κάνουν το σώμα τους να παράγει περισσότερη θερμότητα και οι θερμορυθμιστικοί μηχανισμοί του οργανισμού καταπονούνται για να την διαχειριστούν.
«Το καλοκαίρι είναι ίσως η πιο δύσκολη εποχή για τις περισσότερους εγκύους και ειδικά για όσες βρίσκονται σε προχωρημένη κύηση», λέει ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life-ΙΑΣΩ. «Αιτία είναι οι μεταβολές που εκ φύσεως συμβαίνουν στο σώμα τους καθώς μεγαλώνει το μωρό και οι οποίες επηρεάζουν τα πάντα, από τον όγκο του αίματός τους έως την σωματική θερμοκρασία. Έτσι, αν τυχόν υπερθερμανθούν ή αφυδατωθούν, μπορεί να κινδυνεύσουν οι ίδιες και τα μωρά τους».
Δυστυχώς όμως τόσο η υπερθέρμανση όσο και η αφυδάτωση αποτελούν αληθινούς κινδύνους γι’ αυτές. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι οι έγκυοι είναι επιρρεπείς στην αφυδάτωση, με συνέπεια να χάνουν έναν από τους βασικούς θερμορρυθμιστικούς μηχανισμούς του οργανισμού τους (την εφίδρωση) και να κινδυνεύουν από θερμική εξάντληση και θερμοπληξία.
«Παρότι ο οργανισμός της μητέρας προστατεύει το μωρό, σε πολύ θερμό περιβάλλον η εσωτερική θερμοκρασία της μπορεί να ξεπεράσει τους 39 βαθμούς Κελσίου, οπότε το μωρό κινδυνεύει», εξηγεί ο Δρ. Βασιλόπουλος.
Για να αποφύγει η έγκυος την υπερθέρμανση και την αφυδάτωση πρέπει να χρησιμοποιεί την κοινή λογική. Ο Δρ. Βασιλόπουλος έχει τις εξής συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν:
* Να αποφεύγετε την παραμονή σε υπαίθριους χώρους όταν έχει πολλή ζέστη, με ή χωρίς υγρασία (καύσωνας).
* Να παραμένετε σε κλιματιζόμενους χώρους όσο περισσότερο μπορείτε.
* Να κάνετε καθημερινά δροσερά μπάνια (στο σπίτι, στην πισίνα, στην θάλασσα, αλλά όχι το μεσημέρι). Ωστόσο το νερό δεν πρέπει να είναι πολύ κρύο, διότι ο οργανισμός μπορεί να αντιδράσει συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία για να προστατευθεί από το κρύο, με συνέπεια να διακοπεί η αποβολή θερμότητας.
* Να πίνετε άφθονα υγρά, εάν ιδρώνετε πολύ. Ο γενικός κανόνας είναι πως η μέση γυναίκα χρειάζεται 1 έως 3 ποτήρια νερό περισσότερα απ’ όσα πριν μείνει έγκυος. Αν και το νερό είναι η καλύτερη επιλογή, μπορείτε να πίνετε και φρέσκο χυμό (π.χ. πορτοκαλιού), γάλα, παγωμένο τσάι (καλύτερα χωρίς ζάχαρη), αλλά να προσέχετε τον καφέ (δεν συνιστώνται πάνω από ένας-δύο καφέδες την ημέρα) και να αποφεύγετε το αλκοόλ. Προσέξτε να μην το παρακάνετε με τα υγρά, διότι η υπερκατανάλωσή τους μπορεί να αραιώσει τους ηλεκτρολύτες στο αίμα, με συνέπεια να προκληθεί μυϊκή κόπωση, κράμπες ή ακόμα και τάση για λιποθυμία. Αν ξαφνικά νιώσετε δίψα (μερικές φορές με ζάλη ή/και πονοκέφαλο) τότε έχετε ήδη ήπια αφυδάτωση και πρέπει να αναπληρώσετε τα χαμένα υγρά.
* Να τρώτε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό. Καρπούζια, αγγούρι, πεπόνια και γενικότερα τα φρούτα και τα λαχανικά της εποχής είναι ό,τι πρέπει για έξτρα ενυδάτωση του οργανισμού.
* Να κάνετε ποδόλουτρα με κρύο νερό.
* Να χρησιμοποιείτε ψυχρά επιθέματα (π.χ. παγοκύστη τυλιγμένη με πετσέτα) για να δροσίζετε το εσωτερικό των χεριών σας και το πίσω μέρος των ποδιών σας.
* Να έχετε συνεχώς δίπλα σας ένα μικρό ψεκαστήρα με δροσερό νερό, ώστε να δροσίζετε το δέρμα σας όποτε νιώθετε ότι το χρειάζεστε.
* Να κάνετε τις δουλειές σας νωρίς το πρωί ή το βράδυ, όταν θα έχει δροσίσει λίγο.
* Να μην τρώτε πολύ αλάτι για να μην κάνετε κατακράτηση υγρών, γιατί ούτως ή άλλως είναι αυξημένα τα υγρά του σώματός σας εξαιτίας της εγκυμοσύνης (ο όγκος του αίματος π.χ. αυξάνεται έως και 50%). Ωστόσο δεν πρέπει να το αφαιρέσετε εντελώς από τη διατροφή σας, διότι με την εφίδρωση χάνετε και ηλεκτρολύτες (νάτριο, κάλιο) που επίσης χρειάζονται αναπλήρωση.
* Να ξαπλώνετε κάθε μεσημέρι για τουλάχιστον μία ώρα, ώστε να ξεκουράζετε λίγο το σώμα σας.
* Να φοράτε φαρδιά, ανοικτόχρωμα ρούχα, από υφάσματα που «αναπνέουν» και δεν «ποτίζουν» από τον ιδρώτα. Όταν ο ιδρώτας εξατμίζεται εύκολα από τα υφάσματα, μειώνονται οι πιθανότητες για δερματικό εξάνθημα κάτω από τους μαστούς και την κοιλιά, το οποίο είναι συχνό πρόβλημα στις εγκύους.
* Μπείτε σε κλειστό, κλιματιζόμενο χώρο με την παραμικρή ένδειξη αδυναμίας, κόπωσης, ζάλης ή υπερβολικής δίψας. Ξαπλώστε κάπου και αρχίστε να πίνετε μικρές γουλιές από δροσερό νερό (αν είναι δυνατό, να περιέχει και διάλυμα ηλεκτρολυτών). Αν δεν νιώσετε σύντομα καλύτερα, τηλεφωνήστε στον γιατρό σας.
* Να φοράτε άνετα πέδιλα (όχι σαγιονάρες), που θα στηρίζουν καλά την ποδική καμάρα και το υπόλοιπο πόδι. Να προτιμάτε παπούτσια μισό νούμερο μεγαλύτερα από το κανονικό σας μέγεθος.
* Να αποφεύγετε την ορθοστασία, για να μην πρήζονται τα πόδια σας.
* Να τρώτε νωρίς την ημέρα ένα πλήρες πρωινό γεύμα για να αποφύγετε την ζάλη και την υπόταση στη διάρκειά της. Φροντίστε τα υπόλοιπα γεύματα της ημέρας να είναι μικρά και ελαφρά.
* Να μην κάθεστε ποτέ μέσα σε παρκαρισμένο αυτοκίνητο, διότι μόλις ακινητοποιηθεί το αυτοκίνητο και κλείσετε τον κλιματισμό, η εσωτερική του θερμοκρασία του αρχίζει να αυξάνεται πολύ γρήγορα (και επικίνδυνα).