Ζάχαρη καρύδας: Κατά πόσο διαφέρει από την κοινή ζάχαρη;

της Δήμητρας Τζάκου
Μιας και οι βλαβερές συνέπειες της ζάχαρης τείνουν να γίνονται όλο και πιο γνωστές, έχουμε αρχίσει να στρεφόμαστε στην αντικατάστασής της και κυρίως προς την εύρεση φυσικών εναλλακτικών λύσεων.
Ένα γλυκαντικό που έχει γίνει ευρέως γνωστό τα τελευταία χρόνια είναι η ζάχαρη καρύδας. Το σάκχαρο αυτό προέρχεται από το φοίνικα καρύδας και φαίνεται να είναι πιο θρεπτικό και να διαθέτει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τη ζάχαρη. Η ζάχαρη καρύδας παρασκευάζεται από φοινικέλαιο, το οποίο είναι το γλυκό υγρό του φυτού της καρύδας.

Πώς παράγεται η ζάχαρη καρύδας;

Η παραγωγή της ζάχαρης καρύδας γίνεται ύστερα από τη φυσική διαδικασία δύο σταδίων:

1. Αρχικά, γίνεται μια περικοπή στο λουλούδι του φοίνικα της καρύδας και ο υγρός χυμός συλλέγεται σε δοχεία.
2. Ο χυμός αυτός υφίσταται θέρμανση μέχρι να εξατμιστεί το μεγαλύτερο μέρος του νερού.

Το τελικό προϊόν που παράγεται είναι καφέ χρώμα και σε κόκκους. Το χρώμα του μοιάζει με την ακατέργαστη ζάχαρη, αλλά οι κόκκοι είναι συνήθως μικρότεροι σε μέγεθος και πιο μεταβλητοί.

Υπερτερεί θρεπτικά σε σχέση με την κοινή ζάχαρη; 

Η κοινή σε όλους μας ζάχαρη δεν περιέχει θρεπτικά συστατικά και παρέχει «κενές» θερμίδες, σε αντίθεση με τη ζάχαρη καρύδας, η οποία φαίνεται να διατηρεί κάποια από τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν στην καρύδα. Ορισμένα από αυτά είναι ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το ασβέστιο και το κάλιο, που περιέχονται σε διπλάσιες ποσότητες σε σχέση με την κλασική ζάχαρη, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ερευνών Τροφίμων και Διατροφής (FNRI). Το FNRI σημειώνει επίσης ότι υπάρχουν ποσότητες φυτοθρεπτικών ουσιών, συγκεκριμένα πολυφαινολών, φλαβονοειδών και ανθοκυανιδινών. Αυτά τα φυτοθρεπτικά συστατικά βοηθούν στη μείωση του σακχάρου στο αίμα, της φλεγμονής και της χοληστερόλης, καθιστώντας τη ζάχαρη καρύδας καλύτερη επιλογή από πολλά άλλα γλυκαντικά.

Η ζάχαρη καρύδας στην υγεία     

Η ζάχαρη καρύδας περιέχει ινουλίνη, η οποία επιβραδύνει την απορρόφηση της γλυκόζης, με αποτέλεσμα να έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από την κοινή επιτραπέζια ζάχαρη. Όσον αφορά το θερμιδικό φορτίο, έχει τόσες θερμίδες όσες και η κανονική ζάχαρη, αλλά δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά, κι έτσι δεν υπάρχει όφελος στον τομέα αυτό.

Ποιός είναι ο ρόλος της ινουλίνης;

Η ινουλίνη έχει την ικανότητα να διεγείρει την ανάπτυξη εντερικών bifidobacteria, που συνήθως απαντώνται σε προβιοτικά, γεγονός που μπορεί να προσφέρει μια γενική τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αν και τα bifidobacteria είναι μια ομάδα βακτηρίων που ζουν φυσιολογικά στο έντερο, μπορούν να αναπτυχθούν και έξω από το σώμα και να ληφθούν από το στόμα ως φάρμακο.
Τα bifidobacteria είναι γνωστό ότι βοηθούν στην αποκατάσταση των φιλικών βακτηριών στο έντερο, τα οποία μπορεί να έχουν καταστραφεί λόγω της χημειοθεραπείας, των αντιβιοτικών ή εξαιτίας άλλων φαρμάκων και συνθηκών. Αυτά τα βακτήρια συνεισφέρουν σε πολλές καταστάσεις που μπορεί να επηρεάσουν το έντερο, όπως διάρροια, ελκώδη κολίτιδα κ.ά. μειώνοντας την έξαρση των συμπτωμάτων.

Ποιος είναι ο γλυκαιμικός δείκτης της ζάχαρης καρύδας;

Ο γλυκαιμικός δείκτης (ΓΔ) αποτελεί ένα μέτρο που μας δείχνει πόσο γρήγορα ένα τρόφιμο ανεβάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η γλυκόζη βρίσκεται στο 100, ενώ η επιτραπέζια ζάχαρη περίπου στο 60. Η ζάχαρη καρύδας έχει γλυκαιμικό δείκτη κοντά στο 54, αλλά παρόλα αυτά μπορεί και να διαφέρει ανάλογα με τις παρτίδες της ζάχαρης καρύδας. Πιθανόν η ινουλίνη που περιέχεται στη ζάχαρη καρύδας να επιβραδύνει την απορρόφησή της, αλλά και πάλι η διαφορά δεν φαίνεται να είναι αξιοσημείωτη προς όφελος της υγείας σε σχέση με την κανονική ζάχαρη.

Ποια η περιεκτικότητα της σε φρουκτόζη;

Η ζάχαρη προκαλεί απότομη αύξηση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, ενώ δεν περιέχει ίχνος βιταμινών και μετάλλων. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη, η οποία σύμφωνα με μελέτες μπορεί να προάγει το μεταβολικό σύνδρομο σε παχύσαρκους. Η κλασική επιτραπέζια ζάχαρη (σακχαρόζη) αποτελείται κατά 50% από γλυκόζη και κατά 50% από φρουκτόζη, ενώ η ζάχαρη καρύδας είναι φτιαγμένη κατά 70-80% από σακχαρόζη, γι’ αυτό και παρέχει περίπου την ίδια ποσότητα φρουκτόζης με την κλασική ζάχαρη ανά γραμμάριο.
Αν και η ζάχαρη καρύδας φαίνεται να διαθέτει ελαφρώς υψηλότερη θρεπτική αξία σε σχέση με τη κλασική ζάχαρη, ωστόσο οι επιπτώσεις στην υγεία παραμένουν παρόμοιες.

Συμπερασματικά

Η ζάχαρη καρύδας δεν διαθέτει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασική ζάχαρη. Μοιάζει με την επιτραπέζια ζάχαρη αλλά είναι λιγότερο επεξεργασμένη και περιέχει μικρές ποσότητες θρεπτικών συστατικών. Αποτελεί μια πιο υγιεινή επιλογή σε σχέση με τη ραφιναρισμένη ζάχαρη, αλλά είναι πιο επιβλαβής από ό,τι δεν περιέχει καθόλου ζάχαρη. Συνίσταται η κατανάλωσή της με μέτρο.

Δημητρα Τζακου  

Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.

 mednutrition.gr