«Φρένο» σε αγκυλωμένα δάκτυλα μετά από σοβαρούς τραυματισμούς χεριών, βάζει πλέον η μικροχειρουργική χάρις στην εξειδικευμένη ατραυματική χειρουργική χεριού.
« Πράγματι σήμερα δεκάδες εκατομμύρια νέοι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο, κυρίως άτομα σε παραγωγικές ηλικίες, αποφεύγουν την αναπηρία των δακτύλων τους και ζουν μια φυσιολογική ζωή, μετά από σοβαρούς τραυματισμούς» ανεφερε μιλώντας στο Σεμινάριο Αγκώνα-Πηχεοκαρπικής της Κλινικής Μικροχειρουργικής χεριού-άνω άκρου στις 22-23 Ιουνίου 2018 (Κτίριο ΕΕΧΟΤ/Αθήνα),ο Χειρουργός Ορθοπεδικός- Μικροχειρουργός Χεριούκαι Τέως αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού -Άνω Άκρου,κ Ιωάννης Α. Ιγνατιάδης.
ΣΥΡΡΑΦΗ ΤΕΝΟΝΤΩΝ ΚΑΜΠΤΗΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Σύμφωνα με όσα τόνισε στην ομιλία του ο κ Ιγνατιάδης οι επεμβάσεις που γίνονται σήμερα χάρις στην μικροχειρουργική ήταν ασύλληπτες ακόμη και από τον ιατρικό νου πριν από μερικές δεκαετίες.
Οι καμπτήρες τένοντες πού είναι δυο για κάθε δάκτυλο (πλήν αντίχιρα), έχουν ιδιαίτερα περίπλοκη ανατομία στήν παλάμη και στα δάκτυλα και η συρραφή τους παρουσιάζει προβλήματα και επιπλοκές.
«Η συρραφή με λεπτή τεχνική ακριβείας τραυματισμένων καμπτήρων τενόντων στη δύσκολη περιοχή IIτων δακτύλων με λεπτά ισχυρά ράμματα και την ταφή του κόμπου ενδοτενοντικά, είναι σήμερα καθημερινότητα για τους μικροχειρουργούς χεριού!» εξηγεί ο διαπρεπής Έλληνας μικροχειρουργός και αναλύει:
Έχουμε δυο καμπτήρες τένοντες στα δάκτυλα, τον εν τωβάθει που κλείνει την άπω φάλλαγγα (ονυχοφόρο) και τον επιπολλής που κλείνει όλο το δάκτυλο.
Βλάβες ανοιχτές με αιχμηρά αντικείμενα στη παλάμη, τον καρπό ή τα δάκτυλα, μπορούν να κόψουν τενόντες. Σε διατομή του τένοντα μπορεί να έχουμε σύσπαση του μυός και τό κεντρικό τεμάχιο να αποτραβηχτεί πιό ψηλά, πχ άν κοπεί στα δάκτυλα, να τραβηχτεί ψηλά στη παλάμη, και φυσικά δεν κλείνει η τελική φάλαγγα άν κοπεί ο εν τώ βάθει τένοντας και καθόλου άν κοπούν και οι δυο καμπτήρες. Εάν κοπεί μόνο ο επιπολής είναι δύσκολο να το διαγνώσει ο μή ειδικός, αλλά έχει σχετική δυσκολία στη κάμψη. Η δυσκολότερη και συχνότερη περιοχή διατομής των τενόντων ειναι η ζωνη ΙΙ (Απ την τελευταία χειρομαντική γραμμή της παλάμης μέχρι την δεύτερη φάλαγγα). Μέχρι πριν από 30 χρόνια, δεν ήταν επιτρεπτή η άμεση συρραφή των τενόντων καμπτήρων στα δάκτυλα, επειδή υπήρχε ο κίνδυνος ανάπτυξης τοπικων μετεγχειρητικών συμφύσεων ιδιαίτερα μεταξύ των δυο τενόντων καμπτήρων, που σήμαινε αγκύλωση των δακτύλων, που υποχρέωναναν τελικά το γιατρό να προβεί σε δεύτερη επέμβαση συμφυσιόλυσης των τενόντων (τενοντόλυση).
«Η εξέλιξη της τεχνολογίας και της επιστήμης στον τομέα της μικροχειρουργικής δίνει απίστευτα αποτελέσματα».
Σήμερα, η ατραυματική χειρουργική χεριού αλλά και η μικροχειρουργική, όπως θα δούμε στη χειρουργικη νεύρων (παρακάτω) είναι σε θέση να δώσουν θεραπευτική λύση μέσω «υπερμεγένθυσης μικροσκοπικής ή με λούπες » και χρήση μικροραμμάτων και μικροεργαλείων σε διατομές λεπτών οργάνων ( νεύρα, αγγεία, τένοντες) άνω (ή και κάτω άκρων), μεγιστοποιώντας και βελτιστοποιώντας τα αποτελέσματα.
Την τελευταία δεκαετία οι εξειδικευμένες λεπτές ατραυματικές επεμβάσεις σε συνδυασμό με την άμεση μετεγχειρητική πρώιμη κινητοποίηση με ειδικό πρωτόκολλο με νάρθηκα ακινητοποίησης καρπού με λάστιχα για ενεργητική έκταση/παθητική αυτόματη κάμψη , κάνουν μικρά θαύματα.
ΣΥΡΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΝΕΥΡΩΝ
«Τα περιφερικά νεύρα είναι ζωντανοί σωλήνες με «καλώδια»(νευράξονες ή νευρικές ίνες) που εκτελούν δυο ειδών λειτουργίες :
Πρώτον μεταδίδουν εντολές του εγκεφάλου στους μυς προκειμένου να εκτελέσουν κίνηση και
Δεύτερον φέρνουν πληροφορία από το δέρμα αίσθησης πχ πόνου, πίεσης, ψύχους ή θερμότητας προς τον εγκέφαλο» εξηγεί ο διαπρεπής Έλληνας μικροχειρουργός και προσθέτει.
«Ο βασικός κανόνας για καλή προοπτική αποκατάστασης ενός επανορθωμένου νεύρου είναι ο εξής. Όσο πιο κοντά αποκοπούν τα νεύρα στο περιφεριακό όργανο(πχ ράγες δακτύλων χεριών ) τόσο καλύτερη πρόγνωση έχει για γρήγορη αποκατάσταση. Αντίθετα όσο πιο μακριά κοπεί ένα νεύρο από το τελικό όργανο που νευρώνει, τόσο πιο αργά και πιο δύσκολα θα επανέλθει».
Όπως αναφέρουν οι μικροχειρουργοί η ταχύτητα αυτόματης αναγέννησης ενός νεύρου απ το σημείο που θα συρραφτεί μέχρι το τελικό όργανο που πρεπει να ξαναφτασει ειναι1mm/ την ημέρα.
Μετά τη συρραφή το νεύρο αρχίζει να ξαναμεγαλώνει σε μήκος(όπως η ουρά της σαύρας) βγάζοντας νεαρές νευρικές ίνες(νευράξονες) κατευθυνόμενες πρός το περιφεριακό όργανο στόχο.
Αν όμως οι νέοι νευράξονες που αναγεννιούνται δε φθάσουν εγκαίρως(μέσα σε έξι μήνες = 18 εκατοστά) στο όργανο στόχο τότε οι εντολοδόχοι πλάκες νεκρώνονται, οι μύες ατροφούν και αχρηστεύονται οριστικά.
«Για το λόγο αυτό στις περιπτώσεις που η συρραφή του νεύρου πραγματοποιείται σε απόσταση μεγαλύτερη των 18 εκατοστών από το περιφεριακό όργανο, τότε γίνεται υποστηρικτική διέγερση μυών και νεύρων με ηλεκτροθεραπεία για να μη νεκρώνουν, πριν φτάσει το αναγεννημένο νεύρο» καταλήγει ο κ Ιγνατιάδης.
Υπάρχουν συσκευές φυσικοθεραπευτηρίου και ατομικές συσκευές με φορτιζόμενη μπαταρία. Οι εξελιγμένες σύγχρονες συσκευές διαθέτουν περισσότερα προγράμματα, τα οποία παρεμβαίνουν στη διαδικασία της ανάνηψης του νεύρου, εγγεγραμμένα σε ειδικές κάρτες που αλλάζουν ανάλογα με το στάδιο της θεραπείας του νεύρου, υπάρχουν προγράμματα για νευρική αναγέννηση, μυική ατροφία, απονεύρωση, πόνο κλπ .
Κάθε χρόνο στις ΗΠΑ το 30% των ατυχημάτων αφορά ένα βαρύ συντριπτικό ή θλαστικό τραύμα χεριού και δακτύλων, το 1/3 εξ αυτών εμπεριέχει βλάβη νεύρου και οι τραυματίες είναι κατά μέσον όρο 24 χρόνων. Επίσης το 3-7 % των τροχαίων ατυχημάτων περιλαμβάνει διατομή περιφερικού νεύρου και οι τραυματίες κατά μέσον όρο είναι 35 χρόνων.
www.ignatiadismicrohand.eu, www.microhand-ortho-spine.gr,τ