Η
προπόνηση με αντιστάσεις και η προπόνηση αντοχής αυξάνουν τις πιθανότητες για
εμφάνιση αιμορροΐδων, μιας πάθησης που ταλαιπωρεί πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων.
Η ηλικία αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα, καθώς οι σημερινοί αθλητές αλλά και
όσοι έχουν ενεργό τρόπο ζωής επιλέγουν να συνεχίζουν αυτές τις δραστηριότητες
έως πιο προχωρημένη ηλικία, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο.
«Η
άσκηση ωφελεί τον οργανισμό ποικιλοτρόπως. Ενισχύει το καρδιαγγειακό,
αναπνευστικό και ανοσοποιητικό σύστημα, ενδυναμώνει τους μυς και βοηθά στη
διατήρηση του βάρους σε κανονικά επίπεδα. Παράλληλα, βελτιώνει τη λειτουργία
του εντέρου προλαμβάνοντας τη δυσκοιλιότητα, η οποία είναι η κύρια αιτία
εμφάνισης της αιμορροϊδοπάθειας. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι τύποι άσκησης που
θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις φλεγμαίνουσες αιμορροΐδες. Βέβαια, η ύπαρξη
της πάθησης δεν πρέπει να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα και να αποτρέπει τους
ασθενείς από την άσκηση. Το μόνο που χρειάζεται είναι η σωστή επιλογή του
είδους της γυμναστικής που θα πρέπει να ακολουθούν», επισημαίνει ο γενικός
χειρουργός Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος - Διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του
Ομίλου Ιατρικού Αθηνών - Ιατρικού Περιστερίου και Πρόεδρος της Επιστημονικής
Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής (www.axiarchos.gr).
Τι
είναι όμως οι αιμορροΐδες και ποιες οι αιτίες εμφάνισής τους; «Οι αιμορροΐδες
δεν είναι άλλο από αιμοφόρα αγγεία, μικρές φλέβες και αρτηρίες γύρω από τον
πρωκτό ή στο εσωτερικό του ορθού. Το πλέγμα που σχηματίζουν είναι γεμάτο με
αίμα, το οποίο κατά την αφόδευση αδειάζει και ξαναγεμίζει μετά το πέρας της
λειτουργίας αυτής. Κατά τη διάρκεια της κένωσης δρα σαν προστατευτικό μαξιλάρι
στην περιοχή που βρίσκεται ο σφιγκτήρας του πρωκτού, ο οποίος συγκρατεί τα
κόπρανα μέσα στο τελευταίο μέρος του εντέρου, αλλά και επιτρέπει την δίοδό τους
κατά την αφόδευση. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν οι αιμορροΐδες διογκώνονται,
μεγαλώνουν και φουσκώνουν και οι ιστοί που τις κρατούν στη θέση τους
χαλαρώνουν, οπότε προκύπτει η αιμορροϊδοπάθεια. Η πάθηση συχνά προκαλεί
συμπτώματα που περιλαμβάνουν αιμορραγία, πόνο, κνησμό ή πρήξιμο. Κύριο αίτιο
εμφάνισής της είναι η εξασθένιση των μυών και του συνδετικού ιστού στην
περιπρωκτική περιοχή που σχετίζεται συνήθως με την ηλικία. Εκτός από την
ηλικία, η εγκυμοσύνη και η παχυσαρκία είναι επίσης πρωταρχικοί παράγοντες
κινδύνου», εξηγεί ο Δρ. Ξιάρχος.
Η
τακτική άσκηση συστήνεται, αφού βοηθά στην πρόληψη και στη θεραπεία τους,
δεδομένου ότι προωθεί τις φυσιολογικές κενώσεις του εντέρου, οι οποίες με τη
σειρά τους μπορούν να αποτρέψουν τη δυσκοιλιότητα και την τάνυση κατά την
κένωση. Η ενίσχυση των μυών και η βελτίωση της ροής του αίματος που προκαλεί η
άσκηση συμβάλει και στη θεραπεία τους. Οι ασκήσεις που προωθούν την
καρδιαγγειακή υγεία, καθώς και οι ασκήσεις γιόγκα και πιλάτες ωφελούν, όπως και
όσες βελτιώσουν τον μυϊκό τόνο, δυναμώνουν τους κοιλιακούς μυς, τον μυ του
σφιγκτήρα και τον πρωκτικό ιστό.
Όμως,
μερικές ασκήσεις προκαλούν πίεση στις φλέβες της περιοχής που μπορεί να
επιδεινώσουν την κατάσταση των αιμορροΐδων. «Καταρχάς είναι εξαιρετικής
σημασίας η αποφυγή οποιασδήποτε δραστηριότητας προκαλεί ενόχληση ή πόνο. Σπορ
όπως η ιππασία, η ποδηλασία και η κωπηλασία μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα,
εξαιτίας της πίεσης που προκαλούν στην περιοχή του πρωκτού. Σοβαρό πρόβλημα
δημιουργεί και η άρση βαρών (και όχι μόνο στους αθλητές αλλά και σε όλους όσοι
σηκώνουν βάρη στην καθημερινότητά τους), αφού η πίεση στην περιοχή της κοιλιάς
και του πρωκτού -ιδίως σε όσους κρατούν την αναπνοή τους πιέζοντας κατά την
εκπνοή (ελιγμός Valsalva)- επιδεινώνει το πρόβλημα», προειδοποιεί ο Δρ.
Ξιάρχος.
Η
ύπαρξη αιμορροϊδοπάθειας δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο στην επιθυμία του
ασθενή να γυμνάζεται. Ακόμα και επαγγελματίες αθλητές σε αθλήματα που
δημιουργούν σημαντική κοιλιακή και αρτηριακή πίεση που μπορούν να προπονούνται
σκληρά και να είναι ανταγωνιστικοί. «Με τη συνεργασία προπονητή, αθλητή και
ειδικού γιατρού και την τροποποίηση των τεχνικών προπόνησης είναι εφικτή η
ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων, αλλά και η πρόληψη της πάθησης. Παράλληλα, οι
αθλητές πρέπει να υιοθετούν ορισμένες απλές οδηγίες που δίνονται σ’ όλους τους
ανθρώπους που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση αιμορροΐδων. Το
τρίπτυχο: περισσότερες ίνες, περισσότερα υγρά και περισσότερη άσκηση, είναι ο
χρυσός κανόνας», συμβουλεύει.
Εάν
όμως το τρίπτυχο αυτό δεν αρκεί για την αποφυγή της δυσκοιλιότητας, συστήνονται
καθαρτικά που βοηθούν στις κενώσεις. Όταν τα συμπτώματα είναι ενοχλητικά και
δεν υποχωρούν με συντηρητικές μεθόδους, τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση
για να διακοπεί η παροχή αίματος.
Σύμφωνα
με τον Δρ. Ξιάρχο, η καθοδηγούμενη με υπέρηχο απολίνωση των αιμορροϊδικών
αρτηριών είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, που αναπτύχθηκε τα τελευταία
χρόνια στηριζόμενη στη γνώση της ανατομίας των αιμορροϊδικών αγγείων και της
σχέσης αιματικής ροής και δημιουργίας αιμορροϊδικών όζων, για την αντιμετώπιση
της αιμορροϊδοπάθειας. Οι εντοπισμένες με υπέρηχο Doppler αιμορροϊδικές
αρτηρίες απολινώνονται, διακόπτεται η κυκλοφορία του αίματος, οι αιμορροΐδες
παύουν να τροφοδοτούνται, ατροφούν και συρρικνώνονται. Πρόκειται για μια
ανώδυνη μέθοδο που δεν απαιτεί χρήση γενικής αναισθησίας, ούτε τομές και
ολοκληρώνεται σε περίπου 15-30 λεπτά, οπότε ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του
την ίδια ημέρα χωρίς την ανάγκη φροντίδας ή φαρμακευτικής αγωγής.