Τα παραδοσιακό μοντέλο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης φαίνεται ότι οδεύει σταδιακά προς το τέλος του.
Ο ρόλος του παντοδύναμου Δημάρχου-Περιφερειάρχη, που αποφάσιζε με την ισχύ της άνετης πλειοψηφίας, ουσιαστικά τελειώνει με τη θέσπιση, από πλευράς της κυβέρνησης, της απλής αναλογικής στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές. Πρόκειται περί ουσιαστικής παρέμβασης στην άσκηση της τοπικής εξουσίας.
Το υφιστάμενο μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο η κεντρική εξουσία εισέπραττε τους φόρους και απέδιδε μέρος αυτών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, με την κυβερνητική πρόταση που εξήγγειλε ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ουσιαστικά και αυτό τελειώνει. Με την πρόταση αυτή ένα μέρος της φορολογίας θα εισπράττεται απευθείας από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και μαζί με αυτό τελειώνει και ο ρόλος του Δημάρχου που διαχειριζόταν τα χρήματα των ελλήνων φορολογουμένων (πλην των ανταποδοτικών), χωρίς ουσιαστικά να λογοδοτεί επί της ουσίας της διαχείρισής τους, εξυπηρετώντας και συντηρώντας μεταξύ άλλων πελατειακές σχέσεις. Πρόκειται περί ουσιαστικής παρέμβασης κοινωνικής λογοδοσίας στην άσκηση της οικονομικής διαχείρισης.
Είναι προτάσεις που θα αλλάξουν ριζικά τη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης. Σε βάθος χρόνου θα οδηγήσουν στην ανάδειξη ικανότερου και πιο αποτελεσματικού πολιτικού προσωπικού. Είναι επίσης σίγουρο ότι μεταφέρεται πολύ μεγαλύτερο βάρος ευθύνης στους πολίτες. Από τις συνετές ή όχι επιλογές τους θα κρίνεται αν ένας δήμος , μια περιφέρεια θα προοδεύει ή θα παρακολουθεί ουραγός τους άλλους να επιταχύνουν. Οι συνέπειες θα είναι άμεσα θετικές ή αρνητικές στο προσωπικό του εισόδημα, στην επιχείρησή του, στη δουλειά του, στην οικογένειά του.
Ανεξάρτητα αν κάποιος συμφωνεί ή διαφωνεί με αυτές τις πρωτοβουλίες ,αυτό που γίνεται απολύτως σαφές είναι ότι οι δυο πολιτικές δυνάμεις συμφωνούν ότι το υπάρχον σύστημα διακυβέρνησης των τοπικών υποθέσεων πάσχει και επιβάλλεται να αλλάξει. Η αποτελεσματικότητά των πρωτοβουλιών τους μένει να αποδειχτεί στην πράξη.
Η άποψη αυτή, ότι το υφιστάμενο πλαίσιο έχει φτάσει στα όριά του και πρέπει να γίνουν ριζικές αλλαγές, μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους. Πρωτοβουλίες που ενισχύουν την ευρύτερη συνεννόηση καθώς και την ουσιαστική κοινωνική λογοδοσία στην άσκηση της δημόσιας εξουσίας και της οικονομικής διαχείρισης, τις χαιρετίζουμε. Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι να μη γίνονται υπό το πρίσμα πρόσκαιρων τακτισμών, αλλά να έχουν βάθος και να υποστηρίζονται από θεσμική κατοχύρωση.
Όπως σε κάθε αλλαγή ,το κρίσιμο είναι αν οι τοπικές κοινωνίες , αλλάζοντας νοοτροπία πολλών ετών , θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν προς τη θετική κατεύθυνση κάθε πρόταση που αποσκοπεί στη βελτίωση της θέσης όλων των πολιτών και όχι της ατομικής θέσης του καθενός.
Σε κάθε περίπτωση πάντως το πολιτικό προσωπικό θα δοκιμαστεί έντονα τα προσεχή χρόνια. Οι πολίτες θα κληθούν να επιλέξουν με διαφορετικά και πιο ουσιαστικά κριτήρια τις τοπικές αρχές. Και στο πεδίο της τοπικής αυτοδιοίκησης θα μπαίνουν πλέον όχι αυτοί που θέλουν, αλλά αυτοί που μπορούν.
ΗΛΙΑΣ ΠΑΛΙΑΛΕΞΗΣ
Εκπαιδευτικός