Η αιμορραγία, ο πόνος και ο κνησμός είναι οι κλασικές επιπτώσεις των αιμορροΐδων, αλλά δεν είναι οι μοναδικές. Οι ασθενείς μερικές φορές αναφέρουν ποικίλες άλλες ενοχλήσεις. Η έρευνα για τα λειτουργικά συμπτώματα των ασθενών με αιμορροΐδες 3-4 βαθμού είναι σχετικά περιορισμένη, αναλογικά με το μέγεθος του πληθυσμού που ταλαιπωρείται από αυτές. Μια εξ αυτών που συνέκρινε τα λειτουργικά και τα ορθοπρωκτικά συμπτώματα των ασθενών με εκείνα του γενικού πληθυσμού φώτισε τους επιστήμονες για τις διαφορές στις συνήθειες του εντέρου που βιώνουν όσοι υποφέρουν από αυτές.
Όπως σημειώνει ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, Ερευνητής & Διδάσκων στο εργαστήριο Βιοπληροφορικής & ανθρώπινης ηλεκτροφυσιολογίας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, παρόλο που οι αιμορροΐδες ευθύνονται για σημαντικό οικονομικό κόστος και για προσωπική ταλαιπωρία, έχουν λάβει εκπληκτικά μικρή προσοχή στην έρευνα. Πρόκειται για την τρίτη συνηθέστερη πάθηση που σχετίζεται με το πεπτικό στις Ηνωμένες Πολιτείες, με περίπου 4 εκατομμύρια επισκέψεις σε ιατρεία και τμήματα επειγόντων περιστατικών ανά έτος.
«Τα συμπτώματα των αιμορροΐδων βαθμού 1-2 μπορούν συνήθως να ανακουφιστούν με συντηρητική θεραπεία ενώ αυτά που προκαλούνται από αιμορροΐδες 3ου και 4ου απαιτούν μερικές φορές χειρουργική προσέγγιση. Η παθογένεση και η αιτιολογία εξακολουθούν να είναι ασαφείς, αλλά έχουν προταθεί θεωρίες που κάνουν λόγο για τη φθορά του συνδετικού ιστού που σχετίζεται με την ηλικία, τις ορμονικές επιδράσεις και τις αιμοδυναμικές αλλαγές. Η πίεση και η δυσκοιλιότητα θεωρούνται πιθανοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αιμορροΐδων. Οι ασθενείς που εμφανίζουν 3ου και 4ου βαθμού αιμορροΐδες παραπονιούνται για δύσκολη κένωση που δεν μπορεί να εξηγηθεί από την ανατομική εμφάνιση διευρυμένων και προεξέχοντων πρωκτικών “μαξιλαριών”. Αυτό οδηγεί τους ιατρούς να συστήσουν φάρμακα φυτικών ινών και αλλαγή των συνηθειών αφόδευσης», μας εξηγεί ο Δρ. Ξιάρχος (www.axiarchos.gr).
Η διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση της πάθησης. Αν και τα συμπτώματα που συνήθως αποδίδονται σε αιμορροΐδες περιλαμβάνουν αιμορραγία, πόνο, κνησμό, ακράτεια κοπράνων, πρόπτωση και απόρριψη βλέννας, έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι τα συμπτώματα αυτά αναφέρονται και από άτομα χωρίς αιμορροΐδες. Δηλαδή δεν είναι αποκλειστικά χαρακτηριστικά της αιμορροϊδοπάθειας.
Για να εμβαθύνουν οι επιστήμονες εντόπισαν 100 άτομα που συμμετείχαν σε μια μελέτη για την αιμορροϊδεκτομή, από τους οποίους ζήτησαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο που αποτελούνταν από 49 ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματα του εντέρου και τα ορθοπρωκτικά λειτουργικά συμπτώματα. Διακόσια άτομα παρόμοιας ηλικίας και φύλου από το γενικό πληθυσμό, και 100 ασθενείς ίδιου φύλου που υποβλήθηκαν σε ορθοπεδική επέμβαση, χρησίμευσαν ως δύο ομάδες ελέγχου και συμπλήρωσαν το ίδιο ερωτηματολόγιο.
Η συχνότητα κένωσης του εντέρου ήταν η ίδια και στις τρεις ομάδες, αλλά μόνο το 37% των ασθενών περιέγραψε τις κενώσεις ως κανονικές, σε σύγκριση με το 55% και το 67% των ατόμων στις ομάδες ελέγχου. Έως το 37% των ασθενών ανέφερε φούσκωμα, σε σύγκριση με το 18% και 26% στις ομάδες ελέγχου. Ο κοιλιακός πόνος που σχετίζεται με την κένωση του εντέρου παρατηρήθηκε στο 34% των ασθενών, αλλά μόνο στο 3% και 5% των ατόμων αντίστοιχα των ομάδων ελέγχου. Η υπερβολική τάνυση, η αίσθηση της ατελούς κένωσης και οι επαναλαμβανόμενες επισκέψεις στην τουαλέτα ήταν πολύ πιο συνηθισμένες στους αιμορροϊδοπαθείς. Η μειωμένη αίσθηση της ευεξίας και η διαταραγμένη κοινωνική ζωή που προκαλούνταν από τα συμπτώματα του εντέρου αναφέρθηκαν συχνά από τους ασθενείς, αλλά σπάνια από τις ομάδες ελέγχου.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι εκτός από τα αιμορροϊδικά συμπτώματα, πολλοί ασθενείς με 3 και 4 βαθμού αιμορροΐδες έχουν ταυτόχρονα λειτουργικά συμπτώματα του εντέρου, πιθανώς συνδεόμενα με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Αυτή η γνώση μπορεί να είναι σημαντική κατά την επιλογή της θεραπείας για ασθενείς με αιμορροΐδες.
«Για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων συστήνονται φάρμακα, μη χειρουργικές θεραπείες και χειρουργικές επεμβάσεις. Η θεραπεία πρώτης γραμμής συνήθως περιλαμβάνει τροποποίηση της διατροφής με επαρκή πρόσληψη υγρών και ινών, καθώς και αποφυγή τάνυσης και περιορισμού του παρατεταμένου χρόνου στην τουαλέτα. Οι μελέτες που εξέτασαν την αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων φυτικών ινών σε ασθενείς διαπίστωσαν ότι τα συμπτώματα αιμορροΐδων παρουσίασαν ύφεση. Τα στοιχεία για την υποστήριξη τροποποιήσεων του τρόπου ζωής, την πρωκτική υγιεινή και τα λουτρά sitz δείχνουν την πιθανή ανακούφιση από αυτά. Ωστόσο, οι αιμορροΐδες 3 βαθμού που προσπίπτουν και ανατάσσονται με ειδικούς χειρισμούς από τον ασθενή και οι αιμορροΐδες 4ου βαθμού που είναι μη αναγώγιμες και συνεχώς προωθούνται, δεν θεραπεύονται με συντηρητικά μέτρα», διευκρινίζει ο Δρ. Ξιάρχος, Δ/ντης Χειρουργικής Κλινικής Ομίλου Ιατρικό, Ιατρικό Περιστερίου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η μοναδική θεραπεία και όχι απλώς αντιμετώπιση με σκοπό την προσωρινή ύφεση των συμπτωμάτων, αλλά την οριστική απαλλαγή τους είναι η χειρουργική επέμβαση. Αν και υπάρχουν διάφοροι μέθοδοι, η επιλογή των υπερήχων υπερέχει, καθώς είναι απολύτως ανώδυνη και ασφαλής. Η δε διάρκεια της επέμβασης δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά! Ο ασθενής δεν παραμένει στην κλινική παρά ελάχιστες ώρες και επιστρέφει πλήρως στο πρόγραμμά του την επόμενη κιόλας ημέρα.
«Οι αιμορροΐδες δεν λαμβάνονται πάντοτε σοβαρά από την ιατρική κοινότητα, αλλά μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη δυστυχία και να επηρεάσουν πραγματικά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Γι αυτό οι ασθενείς με έντονα συμπτώματα που διαταράσσουν την καθημερινότητά τους ακόμα κι αν δεν είναι 3ου και 4ου βαθμού είναι καλύτερο να χειρουργούνται», καταλήγει ο Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος.