Μορφές αρθρίτιδας και σύγχρονες θεραπείες
12 Οκτωβρίου - Παγκόσμια Ημέρα Αρθρίτιδας
Από τα διεθνή στατιστικά δεδομένα γνωρίζουμε ότι το 12% του πληθυσμού
και ειδικότερα το 34% των ανθρώπων άνω των 50 ετών, πάσχει από κάποια μορφή
αρθρίτιδας.
Η ανάγκη για σωστή ενημέρωση αναφορικά με την κατάσταση αυτή, την
πρόληψή της, και την ορθή της θεραπευτική αντιμετώπιση, οδήγησαν την EULAR (European
Alliance of Associations for Rheumatology) να θεσμοθετήσει την
12η Οκτωβρίου σαν ήμερα αρθρίτιδας προκειμένου να κινητοποιήσει το διεθνές
ενδιαφέρον ιατρών, κρατικών και ιδιωτικών δομών υγείας αλλά και να
ενεργοποιήσει το κοινωνικό σύνολο προκειμένου όλοι να συνδράμουν στη βελτίωση
τόσο των θεραπευτικών πρωτοκόλλων όσο και στη διευκόλυνση της καθημερινότητας
των συνανθρώπων μας που πάσχουν από αρθρίτιδα.
Υπάρχουν τρείς μορφές αρθρίτιδας όπως εξηγεί ο κ. Θεόδωρος Ξενάκης, Ομότιμος Καθηγητής Ορθοπαιδικής, Διευθυντής Ιατρικής Υπηρεσίας Metropolitan General.
Η εκφυλιστική, στην οποία διαταραχές στα
ινίδια του κολλαγόνου του αρθρικού χόνδρου, στην δομή και των πολλαπλασιασμό
των χονδροκυττάρων και στη διατροφή του χόνδρου από το αρθρικό υγρό, οδηγούν σε
σταδιακή βλάβη φθοράς της άρθρωσης.
Η μετατραυματική αρθρίτιδα οφείλεται είτε σε
άμεσο τραυματισμό της άρθρωσης με διαταραχή της λεπτομερούς της αρχιτεκτονικής
και άμεση βλάβη του αρθρικού χόνδρου, είτε σε καταγματική οστική βλάβη που δεν
θεραπεύτηκε καλά και οδήγησε σε μη ομαλή φόρτιση των παρακείμενων αρθρώσεων.
Η φλεγμονώδους αιτιολογίας αρθρίτιδα
διαχωρίζεται στη μικροβιακή, όπου κάποιο μικρόβιο συνήθως σταφυλόκοκκος
προσβάλει μία ή περισσότερες αρθρώσεις και στις αρθρίτιδες αυτοανόσου
αιτιολογίας με πιο γνωστή και συνηθισμένη την ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Οι συνηθέστερες είναι η εκφυλιστική αρθρίτιδα και οι
αρθρίτιδες αυτοανόσου αιτιολογίας.
Η θεραπεία της αρθρίτιδας είναι πολυσχιδής. Πρέπει με προσοχή να
σχεδιάζεται από τον ιατρό που αναλαμβάνει τον αρθριτιδικό ασθενή και
περιλαμβάνει συντηρητικά κατά βάση μέτρα και όταν χρειάζεται χειρουργική αγωγή.
Η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει γενικά μέτρα αποφόρτισης και αποφυγής
υπέρμετρης καταπόνησης των αρθρώσεων με κύριο βοηθητικό παράγοντα τη διατήρηση
φυσιολογικού σωματικό βάρους. Η φαρμακευτική αγωγή των αυτονόσου αιτιολογίας αρθριτίδων
καθορίζεται με πολλή προσοχή από τον ρευματολόγο ιατρό και εξατομικεύεται,
περιλαμβάνει δε φάρμακα που τροποποιούν την πορεία της νόσου όπως π.χ. η
μεθοτρεξάτη ή φάρμακα ισχυρότερης καταστολής της φλεγμονώδους συμπεριφοράς της
με κύριο εκπρόσωπο τους διάφορους βιολογικούς παράγοντες.
Η έγκαιρη και ορθή χρήση αυτών των φαρμάκων έχει αλλάξει τελείως την
συμπεριφορά αυτών των νοσημάτων και έχει εκπληκτικά βελτιώσει την λειτουργική
αλλά και βιολογική κατάσταση των ασθενών.
Η συντηρητική θεραπεία της εκφυλιστικής αρθρίτιδας περιλαμβάνει πέραν
της απώλειας βάρους, ήπια φυσιοθεραπεία και γενικότερα άσκηση, βάδιση μέσα στα
όρια που ανέχεται εύκολα ο κάθε ασθενής, κολύμβηση όταν είναι δυνατόν και
βοηθητική φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα σε περίοδο που διέρχεται
φλεγμονώδη φάση. Τεκμηριωμένη αγωγή με φάρμακα ή άλλα μέσα που να εξυγιάνουν
τον χόνδρο και να θεραπεύσουν εν τη ουσία την άρθρωση δεν υπάρχουν. Βοηθητικές
λύσεις με χρήση φαρμάκων που περιλαμβάνουν χονδροϊτίνη και γλυκοζαμίνη έχουν
προταθεί και τυγχάνουν σχετικής αποδοχής. Εγχύσεις ενδαρθρικά με υαλουρονικό βοηθούν
στην πρόσκαιρη ύφεση των ενοχλημάτων. Ειδικές θεραπείες που αποσκοπούν στην
ταχύτερη αναγέννηση των χονδροκυττάρων έχουν σαφείς, περιορισμένες και
αμφιλεγόμενες ενδείξεις και αποτελέσματα.
Η χειρουργική θεραπεία των αρθριτίδων έχει σε μεγάλο βαθμό εξελιχθεί. Σε
πρώιμα στάδια και όπου συντρέχουν πολύ συγκεκριμένες ενδείξεις, ο αρθροσκοπικός
καθαρισμός και η μικροεπεμβατικότητα επί του χόνδρου προσφέρει ουσιώδη βοήθεια
στη διατήρηση καλής λειτουργίας της άρθρωσης. Οι οστεοτομίες είναι επεμβάσεις
που πλέον έχουν διατηρήσει περιορισμένες ενδείξεις και αποσκοπούν στη βελτίωση
των μηχανικών παραμέτρων λειτουργίας των αρθρώσεων και συνεπώς στην μακροχρόνια
βελτίωση της πάσχουσας άρθρωσης.
Η αιχμή όμως της χειρουργικής θεραπείας είναι οι τεχνητές
αρθρώσεις, οι αρθροπλαστικές όπως είναι ευρύτερα γνωστές. Πρόοδοι
στα υλικά των προθέσεων, των χειρουργικών τεχνικών, των πρωτοκόλλων
μετεγχειρητικής αναλγησίας και της αιματολογίας που περιορίζουν δραστικά την
απώλεια αίματος, έχουν στον ύψιστο βαθμό βελτιώσει τα κλινικά αποτελέσματα αλλά
και την ασφάλεια και την ταχύτητα αποκατάστασης των χειρουργημένων ασθενών. Η
χρήση σύγχρονων συστημάτων χειρουργικής πλοήγησης και τα ρομποτικά συστήματα
προσέθεσαν ένα σημαντικό λίθο στο οικοδόμημα των αρθροπλαστικών, προσφέροντας
λεπτομέρεια και ακρίβεια στους χειρουργικούς χειρισμούς. Οι επεμβάσεις αυτές, χωρίς
να είναι απλές και μηδενικού κινδύνου, έχουν στο μέγιστο βαθμό εξελιχθεί και
προσφέρουν τεράστιο όφελος στην ποιότητα ζωής των ασθενών με αρθρίτιδα.
