«ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ
Αποτύπωση – Τάσεις – Προοπτικές»
Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του ΚΑΝΕΠ / ΓΣΕΕ που επιδιώκει να αναδείξει τον θεσμό των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας στην Ελλάδα, να ενισχύσει τη σύγχρονη εικόνα τους, να ταυτοποιήσει και να αναδείξει τις ανάγκες τους και, το κυριότερο, να δι¬αμορφώσει τους όρους ενός γόνιμου προβληματισμού στο πεδίο, με στόχο τόσο την ανατροφοδότηση του δημόσιου και του κοινωνικού διαλόγου όσο και τη χάραξη ενερ¬γητικών πολιτικών ενίσχυσης και ανάτασης των καταστατικών αρχών του ίδιου του θε¬σμού.
Ειδικότερα το βιβλίο εστιάζει σε θέματα όπως:
• η ιστορική διαδρομή των ΣΔΕ και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους στην Ελλάδα και την Ευρώπη
• η ποσοτική αποτύπωση και χαρτογράφηση των ΣΔΕ στην Ελλάδα με έμφαση σε βασικούς δείκτες και μεγέθη, όπως οι υποδομές και το ανθρώπινο δυναμικό, ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός, το διδακτικό προσωπικό, οι μαθητές, η ηλικία και το φύλο του μαθητικού πληθυσμού κ.ά.
• η συνολική αξιολογική αποτίμηση της λειτουργίας του θεσμού αξιοποιώντας ευρήματα ερευνών οι οποίες καλύπτουν όλο το εύρος της επικράτειας
• το ζήτημα της διαρροής των εκπαιδευομένων από τα ΣΔΕ αναδεικνύοντας τα βασικά αίτια και τους παράγοντες που οδηγούν τους εκπαιδευομένους στην εγκατάλειψη της συμμετοχής του σε αυτά
• η διοίκηση και η διακυβέρνηση του θεσμού των ΣΔΕ στην Ελλάδα από τις απαρχές της λειτουργίας του έως σήμερα
• ο ρόλος των ΣΔΕ στο πλαίσιο της εκπαι¬δευτικής πολιτικής και ειδικότερα στο πεδίο της ένταξης και της κοινωνικής συμπερίληψης των ενηλίκων με χαμηλά εκπαιδευτικά προσόντα
Μεταξύ των βασικών συμπερασμάτων αναδεικνύονται τα εξής:
• τα ΣΔΕ εμφανίζονται σε μια περίοδο κατά την οποία η ελληνική πραγματικότητα επι¬χειρεί να εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή εμπειρία και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, σε μια προσπάθεια αξιοποιηθεί η διά βίου μάθηση ως μοχλός ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.
• καταγράφεται μια σαφής ανοδική πορεία στην εμφάνιση και αποδοχή του θεσμού αφού σε διάστημα περίπου μιας εικοσαετίας ο αριθμός των ΣΔΕ εξαπλώθηκε σε όλη την επικράτεια με δομές που άνοιξαν ακόμα και σε σωφρονιστικά καταστήματα.
• παρατηρούνται και επισημαίνονται σημαντικά κενά και ελλείψεις σε ζητήματα επιμόρφωσης στις νέες τεχνικές, στα εκπαιδευτικά υλικά και γενικότερα στη μεθοδολογία της εκπαίδευσης ενηλίκων, με συνέπεια ο ρόλος τους μην ανταπο¬κρίνεται επαρκώς στις διαρκώς αυξανόμενες και διευρυμένες εκπαιδευτικές ανάγκες των ενηλίκων στην εποχή μας.
• ακόμα και σήμερα ενυπάρχουν σημαντικές αδυναμίες και ελλείψεις σε υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό, υλικούς πόρους και χρηματοδοτικά εργαλεία, με συνέπεια να επικρατεί μια εξαιρετικά ρευστή και αμφίσημη προοπτική για τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα του θεσμού
• το στοιχείο της μεθοδολογίας της εκπαίδευσης ενηλίκων σταδιακά αποδυναμώνεται ή υποτιμάται, ενώ οι πρακτικές σύνδεσης των ΣΔΕ με την αγορά εργασίας εμφανίζονται εξαιρετικά ισχνές και αδύναμες.
• το ζήτημα της διαρροής παραμένει ένα από τα σημαντικά προβλήματα των ΣΔΕ. Παράγοντες όπως οι οικονομικές δυσκολίες, οι επαγγελματικές και οι οικογενειακές υποχρεώσεις, η έλλειψη χρόνου, οι αποστάσεις κ.ά. αποτελούν βασικούς λόγους αποθάρρυνσης των εκπαιδευομένων στην προσπάθειά τους να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους.
• η «δυαρχία» ανάμεσα στο Ίδρυμα Νεολαίας &ι Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) και στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΓΕΕΚΔΒΜ) διαμορφώνει μη ευνοϊκούς όρους για την ανάπτυξη και την ομαλή λειτουργία του θεσμού, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κενά, ασυνέχειες, καθυστερήσεις, επικαλύψεις και γραφειοκρατικοί ανταγωνισμοί που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη και τη μετεξέλιξη του θεσμού σε φορέα αποτελεσματικής παρέμβασης με επωφελή παράγωγα.
• αναδεικνύεται η άμεση ανάγκη εμπλουτισμού των «γραμματισμών» με νέα σχέδια ενδεικτικού εκπαιδευτικού υλικού, με νέες πρακτικές και τεχνικές εμψύχωσης και ενδυνάμωσης των εκπαιδευτών, με διαρκή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη μεθοδολογία της εκπαίδευσης ενηλίκων, με ανάπτυξη ενός ανοικτού ψηφιακού αποθετηρίου, ενδεικτικού εκπαιδευτικού υλικού κ.ά.
• κρίνεται επείγουσας σημασίας η εργασιακή στήριξη των εκπαιδευτικών στα ΣΔΕ. Η αύξουσα τάση της ωρομισθίας σε κάθε περίπτωση λειτουργεί ανασταλτικά ως προς την εξέλιξη και την ανάπτυξη του θεσμού. Οι σταθερές εργασιακές σχέσεις, οι καλές αμοιβές, οι προοπτικές επαγγελματικής και επιστημονικής εξέλιξης αποτελούν μερικές μόνο από τις δομικές επιλογές που πρέπει να συνδεθούν με παράλληλες επενδύσεις στις υποδομές και στον υλικοτεχνικό εξοπλισμό, ώστε τα ΣΔΕ να αποτελέσουν μια σοβαρή επένδυση για τον τόπο και τους ανθρώπους του.
Το βιβλίο επιμελήθηκαν οι Χρήστος Γούλας Γενικός Διευθυντή του ΙΝΕ & ΚΑΝΕΠ / ΓΣΕΕ) και ο Νίκος Φωτόπουλος Καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επιστημονικός Διευθυντής του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ.
Συγγραφείς της έκδοσης: Δ. Βεργίδης, Α. Βεργίδου, Χ. Γούλας, Μ. Κουτούζης, Π. Λευθεριώτου, Π. Πανδής, Α. Παπαδοπούλου, Π. Φατούρου, Ν. Φωτόπουλος, Α. Χαλκιαδάκη