Λουκάς Θ. Αποστολίδης: Πως η ενσωμάτωση της Οδηγίας για τον κατώτατο μισθό οδηγεί με μισθούς στασιμότητας και φτώχειας και περιθωριοποιεί τον κοινωνικό διάλογο
Η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2022/2041 για τον κατώτατο μισθό, όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο νόμου που βρίσκεται προς διαβούλευση, ακολουθείται και από διθυράμβους της κυβέρνησης, ενώ στην πράξη απαξιώνει την επιβαλλόμενη από την οδηγία διαβούλευση και σηματοδοτεί την εμπέδωση της αδρανοποίησης των συλλογικών διαπραγματεύσεων, που καταργήθηκαν με τα Μνημόνια του 2012.
Αυτή η δυσάρεστη διαπίστωση αποδεικνύεται από τα εξής :
α) Στην Επιστημονική Επιτροπή για την ενσωμάτωση της οδηγίας δεν μετείχαν εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων και το πόρισμα της το παρουσίασε ενημερωτικά η Υπουργός σε κάθε ένα από τους κοινωνικούς εταίρους. Αύτη η διαδικασία δεν είναι διαβούλευση, είναι απλή ενημέρωση.
β) Ο κατώτατος μισθός θα καθορίζεται από την Κυβέρνηση με την συλλογή γνώμης από επιστημονικές επιτροπές, ενώ η γνώμη των κοινωνικών εταίρων εκφράζεται με γνωμοδοτικά υπομνήματα τους, που συλλέγονται από τον Πρόεδρο του ΟΜΕΔ χωρίς, τουλάχιστον, διαβούλευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, όπως συνέβαινε με το αρ. 103 του Ν.4172/2023.
γ) Η κυβέρνηση. για όσο θα διαρκεί η συνταγματική θητεία της, έχει εξαγγείλει το ποσό του κατωτάτου μισθού έως το 2027 και επαίρεται για την συνολική ποσοστιαία αύξηση επιβεβαιώνοντας ότι η διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους είναι διακοσμητική.
δ) Η νομοθετική επιλογή εφαρμογής της μαθηματικής φόρμουλας αλγορίθμων, για την αύξηση του κατώτατου μισθού από το έτος 2028, είναι μηχανισμός στασιμότητας της αγοραστικής δύναμης, με πλήρη εξάλειψη της διαβούλευσης με τούς κοινωνικούς εταίρους, τόσο για τα κριτήρια επαρκείας όσο και για τους συντελεστές της φόρμουλας
ε) Η πανηγυρική προβολή της διάταξης ότι δεν θα μειώνεται ο κατώτατος μισθός, δεν είναι πολιτική εύλογη της κυβέρνησης, αλλά σαφής κανόνας της Οδηγίας δεσμευτικός για όλες τις χώρες μέλη.
στ) Το Σχέδιο Δράσης για την ενθάρρυνση των συλλογικών διαπραγματεύσεων που καταργήθηκαν ουσιαστικά με τα μέτρα των Μνημόνων του 2012, όπως επιτάσσει το άρθρο 4 της Οδηγίας, ώστε το 80% των εργαζόμενων να καλύπτεται με συλλογικές συμβάσεις, γίνεται ατροφικό, όταν ακυρώνεται ουσιαστικά ο κοινωνικός διάλογος των κοινωνικών φορέων για τον ορισμό του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου. Κεντρός θεσμού στο «κοινωνικό μοντέλο» της Ε.Ε, που δυστυχώς εξασθενεί.
Τα αναγκαία θεσμικά μέτρα ενίσχυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων, είναι γνωστά, όχι μόνον στους εξειδικευμένους εργατολόγους, αλλά στην Κυβέρνηση και τους κοινωνικούς εταίρους και αφορούν την επαναφορά της λειτουργίας του Ν.1876/1990, που αποτέλεσε προϊόν προσεκτικής μελέτης από επιτροπή ειδικών και ψηφίστηκε ομοφώνως από όλα τα κόματα της Βουλής και είναι τα έξης:
Άμεση κατάργηση του άρθρου 83 και 96 ν. 4808/2021 για την υποχρεωτική εγγραφή στο ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε. και ΓΕ.ΜΗ.Ο.Ε. με κύρωση την ανάκληση της αναστολής της ικανότητας προς συλλογική διαπραγμάτευση, σε περίπτωση μη εγγραφής .
Άμεση αποκατάσταση της διαπραγματευτικής ισορροπίας μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, την οποία ανέτρεψε το άρθρο 57 του ν. 4808/2021 με τους περιορισμούς της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και πάντως κατάργηση του δεύτερου βαθμού διαιτησίας που με τον Ν. 4303/2014 αντικατέστησε την επίλυση συλλογικής διαφοράς συμφερόντων με ψευδονομικές τυπικότητες που «δικαστηριοποίησαν» την διαιτησία.
Άμεση αποκατάσταση και εφαρμογή του ν. 1876/1990 για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου με την γενική εφαρμογή της ΕΓΣΣΕ στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, όπως ίσχυσε από 1935 έως το 2012 και η οπαία υπογράφεται αδιατάρακτα από το έτος 1988 έως το 2012 και συνέχισε να υπογράφεται από 2013 έως σήμερα, δυστυχώς χωρίς να ρυθμίζει κατώτατο μισθό, εν αναμονή της αποκατάστασης της γενικής εφαρμογής της .
Επαναφορά της μετενέργεια των (6) μηνών των όρων της ΣΣΕ που έληξε αντί των (3) μηνών, που επιβλήθηκε από τα Μνημόνια του 2012
Επανεξέταση και ρεαλιστικός επανακαθορισμός του ποσοστού κάλυψης των συλλογικών συμβάσεων, προκειμένου αυτές να κηρύσσονται γενικώς υποχρεωτικές, καθώς η πυκνότητα των εργοδοτικών και συνδικαλιστήκαν οργανώσεων είναι πολύ χαμηλή, περί το 20% και το προβλεπόμενο ποσοστό του 51% ανταποκρίνεται στις προ του 2012 συνθήκες.
Διατήρηση όλων των όρων ΣΣΕ, της οποίας έληξε η μετενέργεια ως όρων της ατομικής σύμβασης εργασίας των εργαζομένων, που δεσμεύονται από αυτή, ως θεμελιώδη κανόνα ασφάλειας δικαίου και εξάλειψης του μονομερούς δικαιώματος του εργοδότη να επιβάλει μείωση μισθών.
Το Σχέδιο νόμου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας δυστυχώς αναδεικνύει την κυβερνητική επιλογή για χειραγώγηση του κοινωνικού διαλόγου και την διατήρηση της περιθωριοποίησης της αποτελεσματικότητας των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Με αυτές συνθήκες δεν διαφαίνονται προϋποθέσεις καθορισμού επαρκών και αξιοπρεπών μισθών, αλλά εμπέδωση εργασίας με φτώχια .
Λουκάς Αποστολίδης
Δικηγόρος
Πρ. Αντιπρόεδρος της Βουλής